Door Ryan Raman
Zaadbessen, bosbessen en frambozen zijn algemeen verkrijgbaar in de supermarkt, maar veel even heerlijke bessen zijn in overvloed in het wild te vinden.
Wilde bessen gedijen in vele klimaten, en ze zitten boordevol voedingsstoffen en krachtige plantaardige verbindingen. Hoewel wilde bessen wrang kunnen zijn, zijn ze zeer veelzijdig en kunnen ze op veel verschillende manieren worden gegeten.
Sommige wilde bessen bevatten echter giftige stoffen. Als ze in grote hoeveelheden worden gegeten, kunnen ze ongemakkelijke symptomen veroorzaken of zelfs dodelijk zijn.
Hier zijn 10 heerlijke en veilige wilde bessen die je kunt eten – en 8 giftige die je moet vermijden.
Elderbessen
Elderbessen zijn de vruchten van verschillende soorten van de Sambucus-plant.
Ze gedijen in milde tot subtropische streken van het noordelijk halfrond. De vruchten groeien meestal in kleine trossen en zijn zwart, blauwzwart of paars.
Hoewel de bessen van de meeste Sambucus soorten eetbaar zijn, is de Sambucus nigra L. ssp. canadensis soort de meest geconsumeerde soort.
Het is belangrijk om op te merken dat vlierbessen gekookt moeten worden om alkaloïde verbindingen te inactiveren die misselijkheid kunnen veroorzaken als de bessen rauw worden gegeten (1).
Vlierbessen hebben een wrange, pittige smaak, daarom worden ze meestal gekookt en gezoet om sappen, jam, chutneys of vlierbessenwijn te maken.
Deze bessen zijn een geweldige bron van vitamine C, met 1 kopje (145 gram) dat 58% van je dagelijkse behoefte levert. Vitamine C speelt vele vitale rollen in je lichaam, maar is vooral belangrijk voor je immuunsysteem.
Vlierbessen zijn ook rijk aan vitamine B6, dat de immuunfunctie ondersteunt.
De samenstelling van voedingsstoffen van vlierbessen en vlierbessenproducten maakt ze bijzonder effectief bij het stimuleren van de gezondheid van het immuunsysteem.
Bij een onderzoek onder 312 volwassenen bleek bijvoorbeeld dat inname van 300 mg van een vlierbessenextract zowel voor als na het reizen de duur en ernst van verkoudheid aanzienlijk verminderde, vergeleken met een placebo.
Samenvattend
Vlierbessen hebben rauw een wrange, pittige smaak, dus ze kunnen het best gekookt worden gegeten. Ze zitten boordevol vitamine C en vitamine B6, die beide het immuunsysteem ondersteunen.
Bosbessen
Bosbessen zijn bessen van de plant Rubus chamaemorus, die op het noordelijk halfrond groeit in hoger gelegen, koele, drassige gebieden.
De kruisbessenplant heeft witte bloemen, en de geel tot oranje vrucht lijkt op een framboos.
Verse kruisbessen zijn zacht, sappig, en tamelijk wrang. Hun smaak is het best te omschrijven als een mix tussen frambozen en rode bessen – met een vleugje bloemige zoetheid. Ze zijn veilig om rauw te eten.
Bosbessen zijn rijk aan vitamine C, en leveren 176% van je dagelijkse behoefte in 3,5 ounce (100 gram).
Ze zijn ook rijk aan ellagitannines, wat krachtige antioxidanten zijn die kunnen helpen je cellen te beschermen tegen schade door vrije radicalen.
Wat meer is, volgens dier- en proefbuisstudies, ellagitannines kunnen antikanker effecten hebben, uw immuunsysteem stimuleren, en ontstekingen bestrijden.
Samenvattend
Bosbessen hebben een licht wrange, zoete smaak. Ze bevatten krachtige antioxidanten, ellagitannines genaamd, die kunnen beschermen tegen schade door vrije radicalen en andere gezondheidsvoordelen bieden.
Huckleberry
Huckleberry is de Noord-Amerikaanse naam voor de bessen van verschillende plantensoorten uit de geslachten Vaccinium en Gaylussacia.
Wilde huckleberries groeien in bergachtige streken, bossen, moerassen en meerbekkens in het noordwesten van Amerika en het westen van Canada. De bessen zijn klein en rood, blauw of zwart van kleur.
Rijpe huckleberries zijn tamelijk zoet met een beetje wrangheid. Hoewel ze vers kunnen worden gegeten, worden ze vaak verwerkt tot smakelijke dranken, jam, pudding, snoep, siroop en andere voedingsmiddelen.
Huckleberries zijn rijk aan krachtige antioxidanten, waaronder anthocyaninen en polyfenolen. Ze bevatten zelfs meer van deze heilzame stoffen dan antioxidantrijke vruchten zoals bosbessen.
Diëten rijk aan anthocyanen en polyfenolen zijn in verband gebracht met indrukwekkende gezondheidsvoordelen, waaronder verminderde ontsteking, een lager risico op hartaandoeningen, en antikanker effecten.
Samenvattend
Huckleberries zijn vrij zoet met een beetje zuur en kunnen vers of gekookt worden gegeten. Ze zijn rijk aan krachtige antioxidanten, waaronder anthocyaninen en polyfenolen.
Ganzenbessen
Ganzenbessen behoren tot twee grote groepen – Europese kruisbessen (Ribes grossularia var. Uva-crispa) en Amerikaanse kruisbessen (Ribes hirtellum).
Ze komen oorspronkelijk uit Europa, Azië en Noord-Amerika en groeien aan een struik van ongeveer 1 tot 1,8 meter hoog. De bessen zijn klein, rond, en variëren van groen tot rood of paars van kleur.
Ganzenbessen kunnen zeer zuur of zeer zoet zijn. Ze worden vers gegeten of gebruikt als ingrediënt in taarten, wijnen, jam en siropen.
Ze zijn rijk aan vitamine C, met 1 kopje (150 gram) dat 46% van de Dagelijkse Referentie Inname (ADH) levert.
Daarnaast bevat dezelfde portie maar liefst 6,5 gram voedingsvezels, dat is 26% van de dagelijkse waarde. Voedingsvezels zijn een soort onverteerbare koolhydraten die essentieel zijn voor een gezonde spijsvertering.
Ze bevatten ook het antioxidant protocatechuïnezuur, waarvan is aangetoond dat het antibacteriële, ontstekingsremmende en antikanker effecten heeft in dier- en proefbuisstudies.
Hoewel deze resultaten veelbelovend zijn, is meer onderzoek bij mensen nodig om deze potentiële voordelen te bevestigen.
Samenvattend
Ganzenbessen kunnen zuur of zoet zijn en vers of gekookt worden gegeten. Ze bevatten veel vezels, vitamine C en het antioxidant protocatechuïnezuur.
Chokebessen
Chokebessen (Aronia) groeien aan een struik die inheems is in het oosten van Noord-Amerika.
Ze hebben een halfzoete maar wrange smaak en kunnen vers worden gegeten, hoewel ze vaker worden verwerkt tot wijn, jam, broodbeleg, sap, thee en ijs.
Cookbessen groeien meestal in natte bossen en moerassen. Er zijn drie hoofdsoorten van de appelbes – de rode appelbes (Aronia arbutifolia), de zwarte appelbes (Aronia melanocarpa), en de paarse appelbes (Aronia prunifolia).
Chokeberry’s zijn bijzonder rijk aan vitamine K, een voedingsstof die de gezondheid van de botten ondersteunt en nodig is voor belangrijke lichaamsfuncties, zoals een goede bloedstolling.
Ze zijn ook rijk aan antioxidanten, zoals fenolzuren, anthocyaninen, flavonolen, en proanthocyanidinen. Deze krachtige plantaardige verbindingen geven appelbessen een van de hoogste antioxidantcapaciteiten van alle vruchten.
Samenvattend
Lokbessen hebben een halfzoete maar wrange smaak en kunnen vers of gekookt worden gegeten. Ze bevatten veel vitamine K en talrijke antioxidanten.
Mulberries
Mulberries (Morus) zijn een groep bloeiende planten die behoren tot de Moraceae-familie.
Ze groeien in milde tot subtropische streken op het noordelijk en zuidelijk halfrond. Moerbeien zijn meervoudige vruchten, wat betekent dat ze in trossen groeien.
De bessen zijn ongeveer 3/4 tot 1 1/4 inch (2-3 cm) lang en meestal donkerpaars tot zwart van kleur. Sommige soorten kunnen rood of wit zijn.
Mulberries zijn sappig en zoet en kunnen vers worden gegeten of in taarten, siropen en kruidenthee worden verwerkt. Ze zitten boordevol vitamine C en leveren goede hoeveelheden B-vitamines, magnesium en kalium.
Extra biedt 1 kopje (140 gram) moerbeien een indrukwekkende 14% van uw dagelijkse ijzerbehoefte. Dit mineraal is nodig voor belangrijke processen in je lichaam, zoals groei, ontwikkeling en de aanmaak van bloedcellen.
Bovendien zitten moerbeien boordevol anthocyanen, plantenpigmenten die sterke antioxidanten zijn.
Proefbuis- en dierstudies tonen aan dat moerbei-extract kan helpen de bloedsuikerspiegel te verlagen, gewichtsverlies te bevorderen, kanker te bestrijden en de hersenen te beschermen tegen schade.
Al deze voordelen kunnen te danken zijn aan de hoge concentratie antioxidanten, waaronder anthocyanen.
Samenvattend
Mulberry’s zijn sappige, zoete bessen die vers of gekookt heerlijk zijn. Ze bevatten veel ijzer en anthocyanen als antioxidanten.
Zalmbes
Zalmbes is de vrucht van de Rubus spectabilis plant, die tot de rozenfamilie behoort.
De planten komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika, waar ze 2 tot 4 meter hoog kunnen worden in vochtige kustbossen en langs kustlijnen.
Zalmbessen zijn geel tot oranjerood en lijken op bramen. Ze zijn tamelijk smaakloos en kunnen rauw worden gegeten.
Zalmbessen worden echter vaak gecombineerd met andere ingrediënten en verwerkt tot jam, snoep, gelei en alcoholische dranken.
Zalmbessen zijn een goede bron van mangaan, en leveren 55% van de ADH in 3,5 ounces (100 gram). Mangaan is essentieel voor het metabolisme van voedingsstoffen en de gezondheid van de botten, en het heeft krachtige antioxiderende effecten.
De bessen bevatten ook goede hoeveelheden vitamine K en C, met respectievelijk 18% en 15% van de ADH in een portie van 100 gram.
Samenvattend
Zalmbessen zijn smaakloos als ze vers zijn, dus worden ze vaak verwerkt in jam, wijn en andere voedingsmiddelen. Ze zijn een goede bron van mangaan en vitamine C en K.
Saskatoonbessen
Amelanchier alnifolia is een struik die inheems is in Noord-Amerika.
Hij wordt 1 tot 8 meter hoog en produceert eetbare vruchten die bekend staan als saskatoonbessen. Deze paarse bessen zijn ongeveer 5-15 mm in doorsnee.
Ze hebben een zoete, nootachtige smaak en kunnen vers of gedroogd worden gegeten. Ze worden gebruikt in taarten, wijnen, jam, bier, cider, en soms in ontbijtgranen en mixen.
Saskatoonbessen zijn een van de beste bronnen van riboflavine (vitamine B2), en bevatten bijna 3 keer de dagelijkse behoefte in 3,5 ounces (100 gram).
Riboflavine speelt – net als andere B-vitamines – een essentiële rol bij de energieproductie. Het is nodig om uw voedsel om te zetten in energie en kan uw zenuwstelsel beschermen tegen aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en multiple sclerose.
Samenvattend
Saskatoonbessen hebben een zoete, nootachtige smaak en kunnen zowel vers als gedroogd worden gegeten. Ze zijn ongelooflijk hoog in riboflavine, een zeer belangrijke voedingsstof.
Muscadine
Muscadine (Vitis rotundifolia) is een druivensoort die inheems is in de Verenigde Staten.
Muscadines hebben een dikke schil die varieert van brons tot donkerpaars tot zwart. Ze hebben een zeer zoete maar muskusachtige smaak, en de textuur van het vruchtvlees is vergelijkbaar met die van pruimen.
Muscadines zitten boordevol riboflavine (vitamine B2), met een portie van 3,5-ounce (100-gram) die 115% van de ADH levert. Ze zijn ook rijk aan voedingsvezels – met 4 gram per 3,5-ounce (100-gram) portie, of 16% van de dagelijkse waarde.
Dieetvezels kunnen helpen het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen, een gezonde spijsvertering te bevorderen, en gewichtsverlies en een verzadigd gevoel te stimuleren.
Deze druifachtige vruchten zijn niet alleen rijk aan riboflavine en voedingsvezels, maar bevatten ook resveratrol.
Deze antioxidant wordt gevonden in de schil van druiven. Menselijke en dierlijke studies tonen aan dat resveratrol een gezonde bloedsuikerspiegel bevordert en kan beschermen tegen hartaandoeningen en bepaalde vormen van kanker.
Samenvattend
Muscadine-bessen hebben een zoete en toch muskusachtige smaak. Ze bevatten veel vezels, riboflavine en resveratrol, een krachtige antioxidant.
Buffaloberessen
Buffaloberessen (Shepherdia) zijn de vruchten van kleine struiken in de Elaeagnaceae-familie.
De planten komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika en zijn 1,5 tot 4 meter hoog. Zilverbuffelbes (Shepherdia argentea) is de meest voorkomende soort. Hij heeft groene bladeren die bedekt zijn met fijne zilverachtige haartjes en bleekgele bloemen zonder bloemblaadjes.
Buffaloberen hebben een ruwe, donkerrode schil met kleine witte stippeltjes. Verse bessen zijn vrij bitter, dus worden ze vaak gekookt en verwerkt tot heerlijke jam, gelei en siroop. Het eten van te veel van deze bessen in welke vorm dan ook kan diarree veroorzaken.
Deze bessen zitten boordevol antioxidanten, waaronder lycopeen.
Lycopeen is een krachtig pigment dat rode, oranje en roze vruchten hun karakteristieke kleur geeft. Het wordt in verband gebracht met een aantal gezondheidsvoordelen.
Er zijn bijvoorbeeld studies die lycopeen in verband brengen met een verminderd risico op hartaandoeningen, bepaalde vormen van kanker en oogaandoeningen, zoals staar en leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (ARMD).
Samenvattend
Buffaloberen zijn vrij bitter, maar kunnen worden verwerkt in heerlijke jam en siroop. Ze bevatten veel lycopeen, een antioxidant die in verband wordt gebracht met een verminderd risico op hartaandoeningen, oogaandoeningen en bepaalde vormen van kanker.
8 Giftige Wilde Bessen om te vermijden
Hoewel veel wilde bessen heerlijk en veilig zijn om te eten, zijn er ook die je beter kunt vermijden.
Een aantal bessen bevat giftige stoffen die ongemakkelijke of fatale bijwerkingen kunnen hebben.
Hier zijn 8 giftige wilde bessen die u moet vermijden:
- Hulstbessen. Deze kleine bessen bevatten de giftige stof saponine, die misselijkheid, overgeven en maagkrampen kan veroorzaken.
- Maretak. Deze populaire kerstplant heeft witte bessen die de giftige stof foratoxine bevatten. Het kan maagproblemen en een trage hartslag (bradycardie) veroorzaken, evenals hersen-, nier- en bijniervergiftiging.
- Jeruzalemkersen. Ook bekend als kerstsinaasappel, deze plant heeft geel-rode bessen die solanine bevatten, een verbinding die gastro-intestinale infecties, maagkrampen, en een onregelmatige hartslag (tachycardie) kan veroorzaken.
- Bitterzoet. Ook wel houtachtige nachtschade genoemd, bevatten de bessen van deze plant solanine. Ze zijn vergelijkbaar met aardperen en kunnen soortgelijke bijwerkingen veroorzaken.
- Pokeweed bessen. Deze paarse bessen lijken op druiven, maar bevatten giftige verbindingen in de wortels, bladeren, stengel en vrucht. Deze plant heeft de neiging giftiger te worden naarmate hij rijper wordt, en het eten van de bessen is potentieel dodelijk.
- Ivy bessen. Paars-zwart tot oranje-geel van kleur, deze bessen bevatten het toxine saponine. Ze kunnen misselijkheid, braken en buikkrampen veroorzaken.
- Taxusbessen. Deze felrode bessen bevatten mogelijk giftige zaden. Eén studie toonde aan dat het eten van te veel taxuszaden epileptische aanvallen veroorzaakte.
- Virginia creeper bessen. Deze klimplantbessen bevatten giftige hoeveelheden calciumoxalaat. Het consumeren van te veel van deze verbinding kan toxische effecten hebben op je nieren.
Deze lijst is niet uitputtend, en er groeien nog veel meer giftige bessen in het wild. Sommige giftige bessen lijken zelfs op eetbare bessen.
Om deze reden moet uiterste voorzichtigheid worden betracht bij het oogsten van wilde bessen. Als u niet zeker weet of een wilde bes veilig is, kunt u deze beter vermijden.
Samenvattend
Veel wilde bessen bevatten giftige bestanddelen. Wees uiterst voorzichtig met het plukken van wilde bessen voor consumptie.
Bottom Line
Veel wilde bessen zijn heerlijk en veilig om te eten.
Ze zitten vaak boordevol voedingsstoffen en krachtige antioxidanten die verschillende gezondheidsvoordelen kunnen bieden, zoals het stimuleren van de immuniteit, het beschermen van je hersenen en hart, en het verminderen van celschade.
Echter, sommige wilde bessen zijn giftig en potentieel dodelijk. Als je niet zeker bent over een soort wilde bes, kun je deze beter niet eten, want het is het risico niet waard.