Image via Amazing.zone.
Via NOAA Fisheries
1. Haaien hebben geen botten.
Haaien gebruiken hun kieuwen om zuurstof uit het water te filteren. Het is een speciaal soort vis dat bekend staat als “elasmobranch”, wat betekent dat ze gemaakt zijn van kraakbeenachtig weefsel – het heldere gruisachtige spul waar je oren en neuspunt van gemaakt zijn. Tot deze categorie behoren ook roggen, zaagvissen en roggen. Hun kraakbenige skeletten zijn veel lichter dan echte botten en hun grote levers zitten vol met oliën met een lage dichtheid, die beide bijdragen tot hun drijfvermogen.
Ondanks dat haaien geen botten hebben, kunnen ze toch fossiliseren. Als de meeste haaien ouder worden, zetten ze calciumzouten af in hun skeletkraakbeen om het te versterken. De gedroogde kaken van een haai lijken zwaar en stevig; net als botten. Dankzij deze mineralen fossiliseren de meeste haaienskeletten mooi. De tanden hebben glazuur, zodat ze ook in het fossielenbestand te zien zijn.
Geschulpte hamerhaai.
2. De meeste haaien hebben een goed gezichtsvermogen.
De meeste haaien kunnen goed zien in donker verlichte gebieden, hebben een fantastisch nachtzicht, en kunnen kleuren zien. De achterkant van de oogballen van haaien heeft een reflecterende laag weefsel, tapetum genaamd. Hierdoor kunnen haaien zeer goed zien met weinig licht.
Het groene oog van een nachthaai.
3. Haaien hebben speciale elektroreceptor-organen.
Haaien hebben kleine zwarte vlekjes bij de neus, ogen en mond. Deze vlekjes zijn de ampullae van Lorenzini – speciale elektroreceptororganen waarmee de haai elektromagnetische velden en temperatuurverschuivingen in de oceaan kan waarnemen.
4. De huid van haaien voelt aan als schuurpapier.
De huid van haaien voelt precies aan als schuurpapier omdat hij is opgebouwd uit minuscule tandachtige structuren die placoïdschubben worden genoemd, ook wel dermale dentikels genoemd. Deze schubben wijzen naar de staart en helpen de wrijving van het omringende water te verminderen wanneer de haai zwemt.
Sandbarhaaienhuid.
5. Haaien kunnen in trance raken.
Als je een haai op zijn kop houdt, raakt hij in een trance-achtige toestand die tonische onbeweeglijkheid wordt genoemd. Daarom zie je vaak zaagvissen omgedraaid als onze wetenschappers in het water met ze bezig zijn.
Het merken van kleine tandzaagvissen in de Florida Everglades.
6. Haaien zijn er al heel lang.
Op basis van fossiele schubben die in Australië en de Verenigde Staten zijn gevonden, veronderstellen wetenschappers dat haaien zo’n 455 miljoen jaar geleden voor het eerst in de oceaan voorkwamen.
Grijze rifhaai.
7. Wetenschappers maken haaien ouder door de ringen op hun wervels te tellen.
Vertebraeën bevatten concentrische paren van ondoorzichtige en doorschijnende banden. De paren banden worden geteld als ringen in een boom en aan de hand van de telling wordt een leeftijd aan de haai toegekend. Als de wervel 10 bandparen heeft, wordt aangenomen dat hij 10 jaar oud is. Recente studies hebben echter aangetoond dat deze veronderstelling niet altijd juist is. Onderzoekers moeten daarom elke soort en elke grootteklasse bestuderen om te bepalen hoe vaak de bandparen worden afgezet, omdat de afzettingssnelheid in de loop van de tijd kan veranderen. Het bepalen van de werkelijke snelheid waarmee de banden worden afgezet, wordt “validatie” genoemd.”
8. Blauwe haaien zijn echt blauw.
De blauwe haai vertoont een schitterende blauwe kleur op het bovenste deel van zijn lichaam en is normaal sneeuwwit van onderen. De mako en de haringhaai vertonen ook een blauwe kleur, maar lang niet zo schitterend als die van een blauwe haai. Bij leven zijn de meeste haaien bruin, olijfkleurig of grijzig.
Blauwe haai.
9. Het vlekkenpatroon van elke walvishaai is uniek als een vingerafdruk.
Walvishaaien zijn de grootste vissen in de oceaan. Ze kunnen wel 12,2 meter lang worden en wegen volgens sommige schattingen wel 40 ton! Reuzenhaaien zijn de op een na grootste vis ter wereld, ze worden wel 32 voet (9,8 meter) lang en wegen meer dan vijf ton.
Walvishaai.
10. Sommige haaiensoorten hebben een spirakel waarmee ze in rust water in hun ademhalingsstelsel kunnen zuigen. De meeste haaien moeten blijven zwemmen om water over hun kieuwen te pompen.
De spirakel van een haai bevindt zich vlak achter de ogen, waardoor zuurstof rechtstreeks naar de ogen en de hersenen van de haai wordt gevoerd. Haaien die op de bodem leven, zoals engelhaaien en verpleegsterhaaien, gebruiken dit extra ademhalingsorgaan om in rust op de zeebodem te kunnen ademen. Het wordt ook gebruikt voor de ademhaling wanneer de bek van de haai wordt gebruikt om te eten.
Verpleegsterhaai.
11. Niet alle haaien hebben dezelfde tanden.
Makohaaien hebben zeer spitse tanden, terwijl witte haaien driehoekige, getande tanden hebben. Elk van hen laat een uniek, verraderlijk spoor achter op zijn prooi. Een zandbankhaai heeft in zijn hele leven zo’n 35.000 tanden!
Shortfin mako haai.
12. Verschillende haaiensoorten planten zich op verschillende manieren voort.
Haaien vertonen een grote verscheidenheid in hun voortplantingswijzen. Er zijn eierleggende soorten en levendbarende soorten. Eierleggende soorten leggen eieren die zich buiten het lichaam van de moeder ontwikkelen en uitkomen, zonder ouderlijke zorg nadat de eieren zijn gelegd.
Bottom line: Een dozijn interessante feiten over haaien.
Leden van de EarthSky gemeenschap – waaronder wetenschappers, maar ook wetenschaps- en natuurschrijvers van over de hele wereld – zeggen wat belangrijk voor hen is. Foto door Robert Spurlock.