Wanneer moet ik mijn cataract laten opereren?
Traditioneel wordt cataractchirurgie uitgevoerd wanneer de patiënt verlies van gezichtsvermogen begint te ervaren. Tegenwoordig houden we echter ook rekening met subtiele veranderingen in het gezichtsvermogen, zoals verlies van contrastgevoeligheid en verlies van kleurwaarneming. U kunt merken dat kleuren vervagen en dof zijn, en ook dat u moeite heeft met zien in situaties met weinig contrast (bijvoorbeeld ’s nachts). Dit zijn vroege tekenen dat de staar uw gezichtsvermogen aantast en dat u een operatieve verwijdering kunt overwegen.
Moet mijn staar rijp zijn om hem te laten verwijderen?
Dat was vroeger het geval, toen staar in één stuk verwijderd moest worden. Nu gebruiken we ultrasound- en lasertechnologie om de cataract in kleinere stukjes te breken voor verwijdering – dit betekent dat het beter is als de lens zachter is (d.w.z. onrijp) om het fragmentatieproces te helpen. De operatie en het herstel duren korter als de cataract bij de operatie nog niet volgroeid is.
Is de operatie pijnlijk?
Cataractoperatie is helemaal niet pijnlijk. De meeste patiënten beschrijven een licht gevoel van druk rond het oog. In sommige gevallen gebruiken we plaatselijke verdoving (toegediend via oogdruppels) of voeren we een klein verdovingsblok rond het oog uit.
Ik heb eerder een wetenschappelijk artikel gepubliceerd waarin de mate van pijn en lichtgevoeligheid tijdens een staaroperatie werd onderzocht, en de meerderheid van de patiënten vond de operatie niet bijzonder pijnlijk of verontrustend.
We kunnen patiënten ook een algehele narcose geven als ze tijdens de ingreep liever slapen of als er andere medische problemen zijn waarmee rekening moet worden gehouden (bijvoorbeeld patiënten met tremoren die niet tien minuten plat kunnen liggen).
Hoe lang na een staaroperatie moet ik wachten met autorijden?
De meeste patiënten kunnen binnen 48 uur na de operatie autorijden – het algemene advies is dat ze kunnen beginnen met autorijden als ze zich daar prettig bij voelen. Het is een goed idee om de eerste week geen lange afstanden te rijden, omdat het oog na de operatie gespannen aanvoelt.
Ik raad ook aan om een zonnebril te dragen om het effect van gevoeligheid voor fel licht en zonlicht te minimaliseren.
Wanneer kan ik mijn gewone taken hervatten, zoals koken of tuinieren?
De meeste patiënten kunnen binnen een dag of zo weer normaal huishoudelijk werk doen – het is echt aan de persoon zelf. Ik raad aan de eerste week niet zwaar te tillen en geen zware huishoudelijke taken te verrichten.
Wanneer kan ik weer gaan zwemmen of naar de sportschool?
In het algemeen geldt dat u de eerste maand na de operatie beter niet kunt zwemmen om het risico op infecties te verkleinen. Het probleem is dat zwembaden vaak vol zitten met virussen en ziektekiemen die het oog in de onmiddellijke postoperatieve periode kunnen infecteren. Zware trainingen in de sportschool worden over het algemeen ook afgeraden tijdens de eerste week. Licht loopbandgebruik of wandelen is geen probleem.
Wanneer zie ik de resultaten van de staaroperatie?
In de meeste gevallen zijn de resultaten vrijwel onmiddellijk. Niet alle patiënten en cataracten zijn echter hetzelfde, dus bij sommige patiënten kan het langer duren dan bij anderen om te herstellen. Andere medische aandoeningen (zoals diabetes) kunnen ook van invloed zijn op de genezing na de operatie.
Het gezichtsvermogen stabiliseert zich bij de meeste patiënten binnen een maand na de operatie.
Mijn vriendin heeft haar staar laten verwijderen en draagt geen bril meer. Hoe is dat mogelijk?
Er zijn een aantal opties beschikbaar om presbyopie te corrigeren tijdens een cataractoperatie. We hebben nu multifocale intraoculaire lenzen (IOL’s) die ons de mogelijkheid bieden om het zicht van veraf en dichtbij te corrigeren, terwijl de nieuwste lenzen (trifocale IOL’s) het zicht op verre, middellange en nabije afstand corrigeren. Trifocale IOL’s zijn de lens van uw keuze als u zo min mogelijk afhankelijk wilt zijn van een bril – sommige patiënten kunnen hun bril volledig kwijtraken met trifocale IOL’s.
Aternatief kunnen monovision-lenzen één oog instellen voor ver zien en het andere voor dichtbij zien (bekend als blended monovision), of u kunt beide ogen laten instellen voor ver zien en toch een leesbril gebruiken. Het hangt allemaal af van uw specifieke behoeften en de toestand van uw ogen. Het is belangrijk dat u de voor- en nadelen van elke optie begrijpt voordat de operatie plaatsvindt.
Ik heb astigmatisme – kan dit worden genezen?
We hebben nu de mogelijkheid om astigmatisme te corrigeren/verminderen op het moment van de staaroperatie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een speciale intraoculaire lens, een zogenaamde torische lens. De ernst van het pre-operatieve astigmatisme zal bepalen of we het volledig kunnen corrigeren.
Ik heb herpes in mijn oog gehad. Kan ik mijn staar nog laten verwijderen?
Eenmaal geïnfecteerd, blijft het herpesvirus in het oog en kan het na een staaroperatie weer actief worden. Dit betekent dat u postoperatief antivirale medicatie nodig heeft om virusgerelateerde complicaties te voorkomen. De medicatie wordt meestal vier weken na de operatie ingenomen.
Ik heb glaucoom – is het veilig om mijn staar te laten verwijderen?
Er is geen probleem, mits uw glaucoom voor de operatie onder controle is. Wij bieden patiënten nu de mogelijkheid om tijdens de cataractoperatie een micro-stent (iStent-injectie) in te brengen om de vochtafvoer uit het oog te verbeteren. De iStent kan de hoeveelheid benodigde glaucoommedicatie verminderen – in veel gevallen kunnen patiënten helemaal stoppen met oogdruppels.
Ik heb keratoconus – kan ik mijn staar veilig laten verwijderen?
Patiënten met keratoconus doen het heel goed na een staaroperatie. Velen vinden zelfs dat ze hun contactlenzen helemaal weg kunnen doen. Een van de kenmerken van keratoconus is astigmatisme en dit kan ook worden aangepakt tijdens de operatie (zie vraag 9 hierboven).
Komt cataract ooit terug nadat het is verwijderd?
Een cataractoperatie is een eenmalige ingreep in die zin dat de cataract zelf niet meer terugkomt. Soms ontstaat er echter een dun vliesje achter het lensimplantaat – dit kan met een snelle en pijnloze laserprocedure in de kliniek worden verwijderd (YAG-lasercapsulotomie).
Ik heb in het verleden een hoornvliestransplantatie gehad. Kan ik veilig een staaroperatie ondergaan?
Patiënten die een hoornvliestransplantatie hebben ondergaan, kunnen hun staar vrij veilig laten verwijderen. Wel moeten zij zich ervan bewust zijn dat er een klein risico bestaat dat het transplantaat na de staaroperatie wordt afgestoten – dit kan worden behandeld met steroïdendruppels. Er is ook een klein risico dat het hoornvlies beschadigd raakt en dat een tweede transplantaat nodig is.
Worden er na de operatie hechtingen in mijn oog geplaatst?
Bij een moderne staaroperatie zijn hechtingen niet gebruikelijk, omdat het een kijkoperatie is en de belangrijkste incisie ongeveer 2 mm lang is. De intraoculaire lens wordt ingebracht via een dun patroon en is zo ontworpen dat hij zich ontvouwt zodra hij in het oog is geplaatst. In sommige gevallen van gecompliceerde cataractchirurgie kunnen een of twee kleine hechtingen nodig zijn. Deze worden enkele weken na de operatie verwijderd, wanneer het weefsel genezen is.
Wilt u meer weten over cataractchirurgie, klik dan hier.