Zes baby’s geboren uit een 11 jaar oude reticulated python in de Louisville Zoo hebben slechts één ouder – zij zijn het resultaat van een maagdelijke geboorte. De python, de 20 meter lange Thelma, was gedurende haar vierjarige verblijf in de dierentuin nog nooit in de buurt van een mannelijke slang geweest.
Toen Thelma 61 eieren legde, namen de dierentuinverzorgers tot hun verbijstering aan dat ze sperma had opgeslagen van een ontmoeting vóór de dierentuin. Maar een dit jaar gepubliceerde studie toont aan dat de zes overlevende nakomelingen alleen de genen van de moeder dragen. Zij zijn het product van een eigenaardigheid in de biologie die vaderloze voortplanting mogelijk maakt, een proces dat parthenogenese wordt genoemd.
In plaats van dat sperma en eicel samensmelten om een embryo te vormen, zijn deze slangetjes ontstaan uit de samensmelting van een eicel en een poollichaam – een cel die als bijproduct van de eicelontwikkeling ontstaat. Normaal gesproken sterven deze polaire lichamen.
Thelma’s verzorgers vermoeden dat het leggen van eieren door de enorme slang werd ingegeven door de uitstekende leefomstandigheden. “Het vergt veel van haar om zich voort te planten, en ze had alles wat ze nodig had. Ik had haar een grote maaltijd gegeven, 40 pond kip. Ze leefde in een groter verblijf dan normaal. Er waren warmte kussentjes. Alles was optimaal,” vertelde conservator Bill McMahan aan National Geographic.
Thelma’s pad, hoewel zeldzaam, is al eerder bewandeld (en gezwommen en gegleden) door andere soorten. DNA-tests hebben parthenogenese bevestigd bij Flora, de Komodovaraan, een hamerhaai uit Nebraska die in de dierentuin leeft en andere haaien, vissen en reptielen. Vogels doen het en bijen ook – gedomesticeerde kalkoenen en Kaapse bijen in het bijzonder. Maar hoewel menselijke parthenogenese theoretisch mogelijk is, is het zeer onwaarschijnlijk.
Niet alle gevallen van parthenogenese zijn een verrassing: Sommige hagedissen gebruiken parthenogenese om zich voort te planten. Thelma is echter een primeur voor haar soort, voor zover we weten.