Guinguette Marais Poitevin

Bijna de helft van de wereldbevolking woont in steden, en de stedelijke bevolking groeit veel sneller dan de plattelandsbevolking. Deze massale trek naar steden en stedelijke gebieden is een goede reden om u te verdiepen in stedelijke dynamiek. Het is een feit dat de vorm, omvang en functie van stedelijke nederzettingen steeds verandert.

Het CollegeBoard wil dat je weet dat er factoren zijn die zowel verstedelijking als suburbanisatie initiëren en aandrijven. Twee van die factoren zijn locatie en situatie. Locatie en situatie beïnvloeden het ontstaan, de functie en de groei van steden en is een belangrijk concept om te begrijpen wanneer je steden en stedelijk landgebruik bestudeert voor het AP® examen Menselijke Geografie. In deze studiegids wordt het verschil tussen plaats en situatie uitgelegd in de context van AP® Menselijke Geografie.

De aard en functie van steden

Stedelijke nederzettingen dateren van meer dan 5000 jaar geleden. De eerste steden ter wereld zijn te vinden in Mesopotamië en Egypte, China, en Meso-Amerika (het huidige Mexico). Waarom ontstonden in die gebieden de eerste steden? Er was een combinatie van factoren zoals landbouwoverschotten, toegang tot een waterbron, toenemende bevolking, verdediging, religie en handel.

Het centrum van elke geavanceerde beschaving is de stad. De stad fungeert als het middelpunt van een geografische regio of gebied en is het middelpunt van politieke, economische en sociale activiteiten. Hoe groter de stad wordt, hoe meer zij fungeert als een machtige kracht binnen haar invloedssfeer. Er is een groot aantal functies die de stad aan haar inwoners biedt. Die functies omvatten vervoer, communicatie, detailhandel en groothandel, politieke, medische, veiligheids-, defensie-, juridische en financiële diensten.

Een stad opereert niet zelfstandig, maar is afhankelijk van andere steden in de regio, en heeft vaak een bepaalde rol of doel, binnen die regio. Bijna alle steden werden goed gepland voordat zij werden gebouwd, waarbij rekening werd gehouden met twee cruciale vestigingsaspecten. Die aspecten waren locatie en situatie; twee termen die belangrijk zijn in de studie van de geografie.

Wat is locatie en situatie in AP® Menselijke Geografie

De oorsprong, functie, en groei van een bepaalde nederzetting hangen af van zowel de locatie als de situatie. Nederzettingen kunnen landelijk zijn, een klein dorp bijvoorbeeld, met een kleine bevolking, of stedelijk, zoals een grote stad met een bevolking in de tientallen miljoenen. Locatie en situatie kunnen verwarrend zijn, zelfs voor degenen die bekend zijn met menselijke geografie. In deze spoedcursus AP® Menselijke geografie worden de verschillen tussen plaats en situatie uitgelegd, zodat het duidelijker voor je wordt wanneer je ze tegenkomt als meerkeuze- of FRQ op het AP®-examen Menselijke geografie.

Wat is plaats?

Splaats – De exacte plaats van een nederzetting op de aarde. Als je de GPS-coördinaten weet, kun je het op je smartphone vinden. Steden maken deel uit van de stedelijke hiërarchie. Waar ze in de hiërarchie staan, hangt af van veel factoren: de bevolking, het aantal voorzieningen en de invloedssfeer. In het kader van deze studiegids, en het AP® Human Geography Exam, zullen we het hebben over stedelijke nederzettingen of steden.

De plaats van een stad verwijst naar de feitelijke fysieke attributen van de plaats die zij inneemt. Het land kan vlak of heuvelachtig zijn. Het kan aan een rivier of een meer liggen. Het kan een diepwaterhaven hebben. Er kunnen belemmeringen zijn voor uitbreiding zoals bergkammen of moerassen. Dit zijn omstandigheden waarmee mensen rekening houden bij het kiezen van de plaats van een stad, als die omstandigheden gunstig zijn voor het leven.

Steden met groeipotentieel hebben het voordeel van een gunstige ligging. Die gunstige omstandigheden zijn toegang tot een overvloedige bron van drinkbaar water, materiaal voor het bouwen van huizen en bedrijven, een overvloedige bron van brandstof voor energie, natuurlijke barrières om de stad te verdedigen tegen vijanden en moeder natuur, klimaat, flora/fauna, en de conditie van de bodem.

Je moet ook rekening houden met de mogelijkheid om handel te drijven bij het kiezen van een plaats voor een stad. Watermassa’s waren in de preïndustriële tijd van vitaal belang voor de handel, om handel via de havens mogelijk te maken. De meeste van ’s werelds grootste steden werden gevestigd aan rivieren, vooral op de plaats waar ze de oceaan of zee bereiken. Vaak was dit het eerste punt waar ontdekkingsreizigers aan land gingen.

Bij de vestiging van Sydney, Australië, werd bijvoorbeeld geprofiteerd van de superieure, natuurlijke haven, die gunstig was voor de handel, en van de omringende landbouwgrond voor akkerbouw. Rome, Athene en Jeruzalem werden op heuveltoppen gebouwd omdat zij een natuurlijke barrière vormden voor de verdediging van de stad. De geschiedenis leert ons dat als deze omstandigheden gunstig zijn voor het leven, nederzettingen zich ontwikkelen en uitgroeien tot grote steden als New York en Parijs.

Parijs werd gesticht op een eiland in de rivier de Seine. Deze plek kon gemakkelijk worden verdedigd en de Seine kon vaak worden overgestoken. Wanneer de nederzetting op deze plaats begon was waarschijnlijk in de pre-Romeinse tijd, maar het fungeerde 2000 jaar lang als een Romeinse buitenpost. Gedurende vele eeuwen bleef dit gunstige verdedigingsaspect van vitaal belang voor de groei van Parijs, omdat de centrale regering in die tijd historisch zwak was. Uiteindelijk ontgroeide Parijs het eiland en breidde het zijn nederzetting uit naar de oevers van de Seine, maar dat deed niets af aan het belang van de veiligheid die het de regering bood.

De ligging van een stad kan ook uitdagingen opleveren voor haar inwoners. Steden die gelegen zijn in klimaten die onherbergzaam zijn voor mensen of landbouw, of extreem ruig, leggen het lot van de bevolking in handen van anderen, om middelen te leveren die zij zelf niet kunnen produceren.

Wat is Situatie?

Situatie – Waar een stad zich bevindt, in relatie tot de omringende kenmerken. Die kenmerken kunnen zijn: natuurlijke omgeving (bergen, rivieren, wegen), nabijgelegen gebieden met productiecapaciteit, de grootte van het achterland (een gebied in het binnenland dat zich achter een haven bevindt en wordt opgeëist door de macht die de kust bezit), de ligging van concurrerende steden en transportroutes. Met andere woorden, de situatie is het grotere regionale kader waarbinnen de stad zich bevindt.

Het zijn niet alleen de allesomvattende, door de mens gecreëerde kenmerken die deel uitmaken van de situatie van een stad, maar ook de natuurlijke fysieke kenmerken die de stad omringen. De groei van een stad hangt af van de toegankelijkheid en beschikbaarheid van natuurlijke hulpbronnen. Bagdad had een uiterst gunstige situatie omdat het land in handen had tussen de rivieren de Tigris en de Eufraat.

De toegang tot handel over lange afstanden was ook een gunstige situatie voor steden die langs handelsroutes groeiden. Voorbeelden zijn Xi’an, China aan de Zijderoute, Timboektoe, Mali aan de Trans-Sahara handelsroute en de zeehandel die Singapore tot bloei hielp komen.

Opnieuw met Parijs als voorbeeld: de ligging van Parijs was gunstig voor een snelle groei. Parijs ligt dicht bij het centrum van een groot en welvarend landbouwgebied, en als groeimarkt nam de interactie met deze regio’s steeds verder toe. De rivier de Seine is bevaarbaar voor het rivierverkeer, met verschillende zijrivieren die eveneens bevaarbaar zijn. Deze route leidde naar het industriegebied van Lotharingen en het gebied van op steenkool gebaseerde industrie nabij de Belgische grens. Een radiaal wegennet werd ontwikkeld in het gebied tijdens het bewind van Napoleon. Net als de Romeinse wegen die op Rome waren gericht, leidden al deze wegen rechtstreeks naar Parijs.

De ligging van een stad is de belangrijkste factor voor haar toekomst en of zij uitgroeit tot een grote stad of een kleine stad blijft. Naarmate steden groeien en zich ontwikkelen, zal het overwicht van deze factoren die hun situatie vormen, bepalen of de stad op de lange termijn al dan niet zal floreren of zal vervallen en het slachtoffer zal worden van stedelijk verval.

Wat is het verschil tussen Locatie en Situatie?

Nu je weet wat plaats en situatie zijn, kun je het verschil bepalen tussen de twee begrippen uit de humane geografie.

• Splaats is de exacte locatie van een stad, die je op een kaart kunt vinden. De situatie van een stad heeft betrekking op de haar omringende kenmerken, zowel door de mens veroorzaakte als natuurlijke.
• De locatie van een stad heeft kenmerken die inherent zijn aan de locatie. De situatie van de stad omvat kenmerken die extern zijn aan de nederzetting.
• De plaats is het land waarop de stad is gebouwd. De situatie omvat de omliggende gebieden van de stad.

Zijn plaats en situatie ook vandaag nog belangrijk?

We hebben in het geval van Parijs gezien dat de ligging en de situatie van een stad een belangrijke rol spelen bij de groei ervan en dat deze factoren in de geschiedenis van de stedelijke ontwikkeling steeds weer een rol spelen bij het maken van grote steden tot de welvarende stedelijke centra die ze nu zijn. Dit zal ook zo blijven als we verder gaan. Of een stad groeit of het zoveelste slachtoffer wordt van stedelijk verval, hangt nog steeds af van de locatie en de situatie. Technologische vooruitgang in transport en communicatie kan helpen om sommige van de negatieve aspecten van de locatie of situatie van een stad te verzachten, door landen dichter bij elkaar te brengen.

Site and Situation and the AP® Human Geography Exam

Het CollegeBoard heeft een hele unit, “Cities and Urban Land Use”, aan stadsgeografie gewijd. Er wordt van je verwacht dat je verschillende centrale concepten binnen dit onderdeel begrijpt en plaats en situatie zijn de eerste onderwerpen die ze aanwijzen. Voor zowel de meerkeuze- als de FRQ-secties van het AP® examen Menselijke Geografie kun je verschillende vragen verwachten die betrekking hebben op stedelijke geografie. Vragen over plaats en situatie zijn in het verleden beperkt gebleven. Maar kennis van deze concepten zal je helpen om de bredere ideeën te begrijpen, zoals stedelijke geografie, wereldsteden en megasteden, die vaker zwaarder worden getoetst.

Als het op het examen aankomt, moet je voorbereid zijn om de definitie van plaats en situatie en het verschil tussen de twee termen te kennen. Het is ook goed om te weten hoe plaats en situatie van invloed zijn geweest op het ontstaan van een stad en de groei en toekomst ervan op de lange termijn. Hoe ga je dit onderwerp aanpakken als je gaat studeren voor het examen?

Conclusie

Voor velen lijken site en situatie misschien op elkaar en zijn ze gemakkelijk te verwarren. De eenvoudigste manier om ze van elkaar te onderscheiden is te onthouden dat de plaats van een gebied de exacte locatie is en de situatie de omliggende gebieden en fysieke kenmerken beschrijft. Gunstige kenmerken van locatie en situatie zullen ervoor zorgen dat de stad zal kunnen gedijen en overleven. De ligging van een stad die toegang heeft tot een goede watervoorziening, overvloedige brandstofbronnen, natuurlijke barrières tegen invasies en een gematigd klimaat wijzen allemaal op vooruitgang en groei. De ligging van de stad ten opzichte van andere nederzettingen in de regio is gunstig voor haar toekomst.

Geluk met je zoektocht om het goed te doen bij het AP® examen Menselijke Geografie. Er zijn andere AP® Menselijke Aardrijkskunde bronnen die je kunt gebruiken om je voor te bereiden op het examen!

Laten we alles in de praktijk brengen. Probeer deze AP® Menselijke Aardrijkskunde-oefenvraag:

Op zoek naar meer AP® Menselijke Aardrijkskunde oefenmateriaal?

Kijk ook eens naar onze andere artikelen over AP Menselijke Aardrijkskunde.

Je kunt ook duizenden oefenvragen vinden op Albert.io. Met Albert.io kun je je leerervaring aanpassen om te oefenen waar je de meeste hulp nodig hebt. We geven je uitdagende oefenvragen om je te helpen AP® Menselijke Aardrijkskunde onder de knie te krijgen.

Start hier met oefenen.

Ben jij een docent of beheerder die de resultaten van AP® Menselijke Aardrijkskunde voor studenten wil verbeteren?

Lees hier meer over onze schoollicenties.