Guinguette Marais Poitevin

De duur van de therapie is ook niet goed onderzocht. Als de patiënt klinisch reageert en de ziekteverwekker gevoelig is voor behandeling, raden de meeste deskundigen aan de antibioticakuur drie tot vier weken voort te zetten om terugval te voorkomen, hoewel soms een langere kuur nodig is.13 In een beperkt onderzoek7 onder huisartsen en urologen werd vastgesteld dat de meesten van hen TMP-SMX gebruiken als eerstelijnsmiddel bij de behandeling van prostatitis (van welke aard dan ook). Ongeveer 40 procent van de urologen en 65 procent van de huisartsen behandelden patiënten slechts twee weken.

Extreem zieke patiënten, zoals die met sepsis, moeten in het ziekenhuis worden opgenomen om parenterale antibiotica te krijgen, meestal een breed-spectrum cefalosporine en een aminoglycoside. Ondersteunende maatregelen, zoals koortswerende middelen, analgetica, hydratatie en ontlastingverzachters, kunnen ook nodig zijn.13 Sommige urologen plaatsen suprapubische katheters bij patiënten met ernstige obstructieve symptomen van een acuut ontstoken prostaatklier.

De mogelijkheid van een prostaatabces moet worden overwogen bij patiënten met een langdurig beloop dat niet reageert op een passende antibiotische therapie. De onderzoeker kan een abces vaak detecteren als een fluctuerende massa bij rectaal onderzoek. Computertomografie, magnetische resonantiebeeldvorming of transrectale ultrasonografie geven meestal een adequaat beeld van de prostaat om het abces te beoordelen. Transurethrale drainage of resectie is meestal noodzakelijk.

CHRONISCHE BACTERIËLE PROSTATITIS

Chronische bacteriële prostatitis (CBP) is een veel voorkomende oorzaak van recidiverende urineweginfecties bij mannen. Patiënten hebben meestal recidiverende urineweginfecties met persistentie van dezelfde stam van pathogene bacteriën in prostaatvocht of urine. De symptomen kunnen nogal uiteenlopen, maar veel mannen hebben last van irritatieve urinelozing, eventueel met pijn in de rug, testikels, bijbal of penis, lichte koorts, artralgie en myalgie. Veel patiënten zijn asymptomatisch tussen episoden van acute cystitis. Tekenen kunnen zijn: urethrale afscheiding, hemospermie en aanwijzingen voor secundaire epididymoorchitis.13 Vaak is de prostaat normaal bij digitaal rectaal onderzoek. Geen enkele klinische bevinding is diagnostisch, hoewel kweken van urine of prostaatsecretie kunnen helpen bij de evaluatie.

Klassiek presenteert CBP zich met negatieve resultaten van de urinekweek vóór de massage, en meer dan 10 tot 20 witte bloedcellen per high-power field in zowel het urinemonster vóór als na de massage. Significante bacteriurie in het urinemonster na de massage wijst op chronische bacteriële prostatitis (tabel 1).

De werkzaamheid van een antibioticumbehandeling wordt waarschijnlijk beperkt doordat veel antibiotica niet in het prostaatepitheel kunnen doordringen wanneer dit niet ontstoken is. Omdat het prostaatepitheel een lipidemembraan is, kunnen meer lipofiele antibiotica die barrière beter passeren. In laboratoriumstudies bij honden waren de antibiotica die de hoogste concentraties in de prostaat bereikten erytromycine, clindamycine (Cleocin) en trimethoprim (Proloprim).13 Helaas hebben erytromycine en clindamycine weinig activiteit tegen gramnegatieve organismen, de bacteriën die het meest waarschijnlijk CBP veroorzaken.

Op grond van zeer beperkte studies wordt TMP-SMX beschouwd als eerstelijnsantibioticum voor CBP veroorzaakt door gramnegatieve bacteriën. Het genezingspercentage (over variabele perioden) is gerapporteerd variërend van 33 tot 71 procent.14,15 Aangenomen wordt dat het falen van de behandeling eerder wordt veroorzaakt door een slechte penetratie van het antibioticum in de prostaat dan door resistente organismen. In één case-serie16 werd met 400 mg norfloxacine (Noroxin), tweemaal per dag gedurende 28 dagen, bij 64% van de patiënten die niet waren behandeld met TMP-SMX, carbenicilline of beide, genezing bereikt. In een beperkt gerandomiseerd onderzoek bij patiënten met acute en chronische prostatitis werd vastgesteld dat ofloxacine (Floxin) vijf weken na de behandeling een hoger genezingspercentage had dan carbenicilline.17 In een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek met een zeer korte follow-up-periode werd aangetoond dat norfloxacine een hoger genezingspercentage (92%) had dan TMP-SMX (67%) bij patiënten met terugkerende urineweginfecties.11 In een ander gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek12 werd vastgesteld dat minocycline mogelijk doeltreffender is dan cefalexine. De resultaten van deze studie waren beperkt omdat degenen die de klinische resultaten beoordeelden niet geblindeerd waren op het geneesmiddel, en de follow-up slechts 50 procent bedroeg.12

Omwille van de kosten van een uitgebreide kuur van de nieuwere antimicrobiële middelen, kan het redelijk zijn om TMP-SMX als eerste middel te proberen, en over te schakelen op een fluoroquinolon in geval van antibioticafalen. Sommige mannen hebben waarschijnlijk langdurige antibioticasuppressie nodig om recidiverende urineweginfecties te voorkomen. In geen enkele studie wordt voldoende aandacht besteed aan de selectie van deze patiënten of aan het middel (of de dosering) dat moet worden gebruikt, hoewel TMP-SMX en nitrofurantoïne (Furadantin) vaak worden aanbevolen.

Zelden kan transurethrale prostatectomie curatief zijn als al het geïnfecteerde prostaatweefsel wordt verwijderd; de infectie bevindt zich echter vaak in de meer perifere weefsels. In extreme gevallen kan totale prostatectomie definitieve genezing brengen, hoewel de mogelijke complicaties van de operatie de toepassing ervan bij deze goedaardige maar lastige ziekte beperken.13