Dyspneu is de medische term voor kortademigheid. De term DOE staat voor dyspneu bij inspanning. Inzicht in de oorzaak van DOE is essentieel om de aandoening te behandelen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Vaak presenteert DOE zich in het proces van een actieve ziekte. Naar verluidt heeft 75 procent van de stervende patiënten last van een vorm van dyspneu, en 27 procent van de mensen heeft in het dagelijks leven last van DOE. De ernst van DOE varieert per geval en kan verschillende oorzaken hebben. Als er veranderingen optreden in het normale ademhalingspatroon, moet medisch advies worden ingewonnen en moet onmiddellijk 911 worden gebeld als pijn op de borst gepaard gaat met acute kortademigheid.
Als u ernstige medische symptomen ervaart, zoek dan onmiddellijk spoedeisende hulp.
Oorzaken
Het hebben van DOE is eerder een symptoom dan een ziekte op zich. Iemand die lijdt aan DOE kan merken dat gewone inspanningen zoals lopen, uit bed komen of zelfs hoesten kortademigheid kunnen veroorzaken. De twee belangrijkste soorten aandoeningen die bijdragen aan DOE zijn hartaandoeningen en longaandoeningen. Andere oorzaken van DOE houden verband met vasculaire problemen, infecties, zwaarlijvigheid, deconditionering (gebrek aan lichaamsbeweging) en neuromusculaire problemen.
- Het hebben van DOE is eerder een symptoom dan een ziekte op zich.
- De twee belangrijkste soorten aandoeningen die bijdragen aan DOE zijn hartaandoeningen en longaandoeningen.
Cardiale DOE
Een borstkas die zwaar is & Vermoeidheid met kortademigheid
Lees meer
Een van de belangrijkste oorzaken van DOE is een hartaandoening. Wanneer een cardiale bron wordt geïdentificeerd en het probleem chronisch is, kan het meestal worden herleid tot linker ventrikel (LV) hartfalen. Coronaire hartziekte (CAD), congestief hartfalen (CHF), atriumfibrillatie (a-fib) of een hartaanval (MI) kunnen allemaal leiden tot plotselinge DOE. Als de ademhaling moeilijker wordt wanneer de patiënt gaat liggen en de ademhaling oppervlakkig is, maar niet snel, vermoed dan een cardiale oorsprong. Lijders aan dit type dyspnoe slapen meestal met kussens die hen overeind houden. Paroxysmale nachtelijke dyspnoe is een aandoening die voortkomt uit LV-hartfalen. Kortademigheid begint een paar uur na de slaapcyclus. Symptomen zijn transpiratie, hoesten en piepende ademhaling.
- Eén van de belangrijkste oorzaken van DOE is een hartziekte.
- Wanneer een cardiale bron wordt geïdentificeerd en het probleem chronisch is, kan het meestal worden herleid tot linkerventrikel (LV) hartfalen.
Pulmonale DOE
Van alle pulmonale oorzaken van DOE is COPD (chronisch obstructieve longziekte) de meest voorkomende. De typische COPD-patiënt verergert de ademhalingsproblemen door de angst voor ademnood. Tijdens een acute aanval wordt het ademhalingspatroon bij deze patiënten door de meesten omschreven als een benauwd gevoel in de borstkas met het bijbehorende gevoel van geforceerde ademhaling. Deze symptomen verergeren bij lichte inspanning 1. Bij longoedeem beschrijven patiënten vaak een gevoel van verstikking, ook bekend als “luchthonger”. Luchthonger is een veel alomtegenwoordigere aandoening dan eenvoudige DOE. Andere pulmonale oorzaken voor DOE zijn een longembolie (bewegend stolsel), pneumothorax (luchtzak buiten het aangewezen longweefsel), fibrotische ziekte of een borstinfectie.
- Van alle pulmonale oorzaken van DOE is COPD (chronisch obstructieve longziekte) de meest voorkomende.
- De typische COPD-patiënt verergert de ademhalingsproblemen door de angst voor ademnood.
Effecten
Redenen voor het ophoesten van slijm in de ochtend
Learn More
De effecten op mensen die leven met chronische DOE variëren. Sommige patiënten moeten altijd zuurstof kunnen krijgen, terwijl anderen inhalators bij zich moeten dragen om plotselinge aanvallen van dyspneu met of zonder inspanning op te vangen. Veranderingen in levensstijl komen vaak voor, omdat de patiënt zijn dagelijkse activiteiten zorgvuldig moet plannen. Een zekere mate van sociaal isolement is niet ongewoon. Een ander effect is de paniektoestand waarin veel mensen terechtkomen als ze het gevoel hebben dat ze geen adem meer kunnen halen en de voortdurende angst om in die paniektoestand terecht te komen.
- De gevolgen voor mensen die leven met chronische DOE variëren.
- Veranderingen in levensstijl komen vaak voor, omdat de lijder de dagelijkse activiteiten zorgvuldig moet plannen.
Behandeling
De eerste stap naar de behandeling van DOE is een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek. Omdat DOE een symptoom is, moet de medische zorgverlener op zoek gaan naar het onderliggende probleem. In de diagnostische fase van de behandeling kan de patiënt röntgenfoto’s, scans en andere tests ondergaan. Zodra de oorzaak van de DOE is vastgesteld, kan de juiste behandeling beginnen. Als de dyspneu het gevolg is van een longaandoening, zijn bronchodilatatoren (medicijnen die de luchtwegen in de longen openen) meestal effectief. Opioïden zijn nog doeltreffender in het verminderen van de kortademigheid en de ademhalingsarbeid door de reactie van het lichaam op verhoogde kooldioxideniveaus te desensibiliseren. Tenslotte, anti-angst medicijnen zoals:
- Xanax
- Valium
- of Ativan kunnen angst
- paniek
- maar hebben ook een directe invloed op de ademhalingsfrequentie
Een medisch deskundige kan één of een combinatie van behandelingen voorschrijven om DOE onder controle te krijgen. Niet-farmacologische behandelingsmethoden zijn onder meer houding en positionering, gebruik van ventilatoren, en oefenprogramma’s onder toezicht.
- De eerste stap in de behandeling van DOE is een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek.
- Als de dyspneu zich manifesteert door een longaandoening, zijn bronchusverwijders (medicijnen die de luchtwegen in de longen openen) meestal effectief.