Guinguette Marais Poitevin

Wat doen de nieren van mijn kat?

De nieren hebben vele functies. Ze verwijderen voornamelijk afvalstoffen uit de bloedbaan, reguleren het gehalte aan bepaalde essentiële mineralen zoals kalium en natrium, houden water vast en produceren urine.

Wat is chronisch nierfalen? Is het hetzelfde als chronische nierziekte?

De nieren hebben een grote hoeveelheid reservecapaciteit om hun verschillende functies uit te voeren, zodat ten minste tweederde (67% tot 70%) van de nieren disfunctioneel moet zijn voordat er klinische verschijnselen worden waargenomen. In veel gevallen betekent dit dat de schade aan de nieren al maanden of jaren (chronisch) optreedt voordat het falen duidelijk wordt. Chronisch nierfalen (CRF), of chronische nierziekte (CKD) is vooral een probleem bij oudere katten. Slechts ongeveer 10% van de gevallen komt voor bij katten jonger dan drie jaar.

Wat zijn de klinische verschijnselen van chronisch nierfalen?

Eerste tekenen van de ziekte, zoals gewichtsverlies en een slechte vachtkwaliteit, worden vaak afgedaan als normale ouderdomsveranderingen. In het beginstadium van nierfalen reageren de nieren op hun onvermogen om afvalstoffen efficiënt te verwijderen door ze in een lagere concentratie over een groter volume uit te scheiden (met andere woorden, door een grotere hoeveelheid meer verdunde urine te produceren). Katten gaan vaak meer drinken om dit verhoogde verlies van lichaamswater te compenseren. Dit staat bekend als gecompenseerd nierfalen. Nadat ongeveer tweederde van het nierweefsel is uitgevallen, is er een snelle toename van afvalstoffen in de bloedbaan en een ogenschijnlijk plotseling begin van ernstige ziekte.

Wat zijn de oorzaken van CRF?

4. Neoplasie – verschillende tumoren van de nier, meestal lymfosarcoom

5. Amyloïdose – dit is de ophoping van een ongewoon eiwit in de nier waardoor de nier niet meer normaal kan functioneren (zie hand-out: “Amyloïdose bij katten” voor meer informatie)

6. Virale infecties zoals het feline leukemie virus (FeLV) of het feline infectieuze peritonitis virus (FIP)

7. Nierstenen of urineleiderstenen

Hoe wordt de ziekte gediagnosticeerd?

Renale ziekte wordt meestal gediagnosticeerd door te kijken naar het niveau van twee biochemische bijproducten in de bloedbaan, bloedureumstikstof (BUN) en creatinine, in combinatie met het urine soortelijk gewicht (USpG). Microalbuminurie (of de aanwezigheid van kleine eiwitmoleculen in de urine) is een andere indicator van CRF. Tests om de bloedspiegels van andere stoffen zoals eiwitten, kalium, fosfor en calcium te meten, evenals het aantal rode en witte bloedcellen, zijn belangrijk om de omvang van het nierfalen en de beste behandeling vast te stellen.

Kon het nierfalen eerder worden vastgesteld?

Tot voor kort was een vroege diagnose van chronisch nierfalen erg moeilijk. Noch de klinische tekenen van nierfalen, noch de stijgingen van BUN en creatinine zijn duidelijk totdat er een aanzienlijk verlies van nierfunctie is opgetreden.

Een recent ontwikkelde bloedtest om de niveaus van SDMA (een natuurlijk voorkomende biologische indicator voor de nierfunctie) te beoordelen, is gebruikt om vast te stellen of er sprake is van vroegtijdig nierfalen. SDMA-concentraties stijgen boven het normale referentie-interval ruim voordat serumcreatinine verhoogd raakt. Dit helpt uw dierenarts om uw kat in een veel vroeger stadium van de ziekte te behandelen.

Hoe bepaalt mijn dierenarts de mate van nierfalen bij mijn kat?

Uw dierenarts gebruikt het IRIS-stadiëringssysteem (The International Renal Interest Society). Het IRIS-systeem is gebaseerd op het serumcreatinineniveau, met een substadium op basis van de aanwezigheid van eiwit in de urine (bepaald door een eiwit/ creatinine-verhouding in de urine) en het meten van de bloeddruk van uw kat. Door gebruik te maken van deze stadiëring heeft uw dierenarts een beter idee over hoe verder te gaan met de behandeling, de voortgang te controleren en de prognose van uw huisdier in te schatten.

Hoe beïnvloedt CRF mijn kat?

Omdat de nieren een verscheidenheid aan verschillende functies vervullen, kunnen de klinische verschijnselen van nierfalen enigszins variabel zijn. De meest voorkomende veranderingen zijn gewichtsverlies, slechte haarkwaliteit, halitosis (slechte adem), wisselende eetlust die gepaard kan gaan met mondzweren, lusteloosheid en depressie. Minder vaak voorkomende verschijnselen zijn meer drinken of plassen, braken, diarree en bloedarmoede.

Welke behandelingen zijn beschikbaar?

De behandeling van CRF hangt af van de resultaten van bloedonderzoek, en specifieke behandelingen zijn gericht op het verhelpen van specifieke afwijkingen. De meerderheid van de katten kan effectief worden behandeld met dieetverandering, supplementatie en een of twee andere behandelingen. Uw dierenarts zal samen met u de beste behandeling voor uw kat bepalen.

• Speciale diëten – het voeren van diëten met een laag eiwit- en fosforgehalte helpen het niveau van afvalstoffen in de bloedbaan te verlagen. Deze kunnen thuis worden bereid of zijn kant-en-klaar verkrijgbaar bij uw dierenarts.

• Fosfaatbinders – ondanks een laag fosfaatgehalte in de voeding, blijft het fosforgehalte in het bloed bij sommige katten boven normaal. Het verlagen van het fosforgehalte in het bloed kan een groot effect hebben op het verbeteren van het welzijn van uw kat en het vertragen van de ziekteprogressie. Orale fosfaatbinders zoals aluminiumhydroxide helpen om de hoeveelheid fosfor die door de darmwand wordt geabsorbeerd te verlagen.

• Antibiotica – veel katten lijken goed te reageren op antibiotica, hoewel de reden hiervoor niet altijd duidelijk is. Katten met CRF ontwikkelen vaker blaasontstekingen en routinematige urinekweken worden bij veel patiënten aanbevolen.

• Kaliumsuppletie – katten met nierfalen hebben de neiging te veel kalium te verliezen in de urine. Dit leidt tot spierzwakte, stijfheid en slechte haarkwaliteit. Een laag kaliumgehalte kan ook bijdragen aan de verergering van het nierfalen.

Vitaminen B en C – wanneer de falende nieren niet in staat zijn de urine te concentreren, gaan deze in water oplosbare vitaminen verloren en moeten de aangetaste katten dagelijks worden aangevuld.

• Anti-emetica – voor katten die moeten braken, vermindert het gebruik van anti-emetica (middelen tegen braken) de misselijkheid, waardoor de eetlust verbetert.

• Bloeddrukverlagende middelen – een aanzienlijk aantal katten met nierfalen heeft een hoge bloeddruk, wat kan leiden tot verdere beschadiging van de nieren. In sommige gevallen kan het nodig zijn hun bloeddruk te verlagen.

• Behandeling van bloedarmoede – de nieren zetten de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg in gang. Veel katten met CRF hebben bloedarmoede door een gebrek aan stimulatie van het beenmerg. Er zijn nieuwere medicijnen ontwikkeld om de beenmergproductie te helpen stimuleren en deze kunnen aan uw kat worden voorgeschreven.

Wat zijn de kosten van de behandeling?

De kosten van de behandeling zullen per geval verschillen. In de meeste gevallen is de behandeling op lange termijn relatief goedkoop.