Wat zijn comedonen?
Comedonen zijn de huidkleurige, kleine bultjes (papels) die vaak voorkomen op het voorhoofd en de kin van mensen met acne. Een enkele laesie is een comedo.
- Open comedonen zijn mee-eters; zwart vanwege oppervlaktepigment (melanine), in plaats van vuil
- Gesloten comedonen zijn mee-eters; het follikel is volledig geblokkeerd
- Microcomedonen zijn zo klein dat ze met het blote oog niet te zien zijn
- Macrocomedonen zijn gesloten comedonen in het gezicht die groter zijn dan 2-3 mm in doorsnede
- Een reuzencomedoon is een soort cyste waarbij er een duidelijke mee-eterachtige opening in de huid zit
- Zonnecomedonen komen voor op de wangen en de kin van oudere mensen, en worden verondersteld het gevolg te zijn van zonneschade
Comedonen
Wat is comedonale acne?
Comedonale acne is een patroon van acne waarbij de meeste laesies comedonen zijn. Comedonale acne komt het vaakst voor op het voorhoofd en de kin.
Comedonale acne
Wat veroorzaakt comedonen?
Comedonen ontstaan wanneer de cellen die de talgkoker bekleden, zich vermeerderen (verhoorning), en er een verhoogde talgproductie is. Een comedo wordt gevormd door het vuil dat de talgklier en de haarfollikel blokkeert. Het is nu bekend dat bij comedonen ook ontstekingen optreden (zie oorzaken van acne).
Bij het ontstaan van comedonen kunnen de volgende factoren een rol spelen:
- Excessieve activiteit van het mannelijk geslachtshormoon 5-testosteron (DHT) binnen de huidcellen
- Verlaagd linoleaat (het zout van het essentiële vetzuur, linolzuur) in talg waardoor meer schil en verminderde barrièrefunctie
- Proinflammatoire cytokines (celsignalerende eiwitten), zoals Interleukine 1 (IL-1) en IL-8, geproduceerd door cellen langs de follikel als reactie op activering van het aangeboren immuunsysteem
- Vrije vetzuren gemaakt uit talg door acne bacteriën
- Gehydrateerde huid premenstrueel, van vochtinbrengende crèmes of in vochtige omstandigheden
- Contact met bepaalde chemicaliën waaronder vette pommade, isopropylmyristaat, propyleenglycol en sommige kleurstoffen in cosmetica
- Ruptuur van de follikel door verwonding zoals uitknijpen van puistjes, schurend wassen, chemische peelings of laserbehandelingen
- Roken – comedonale acne komt vaker voor bij rokers dan bij niet-rokers
- Zekere voedingsfactoren kunnen bijdragen aan comedonale acne, met name melkproducten en voedingsmiddelen met een hoge glycemische index (suikers en vetten)
Wat is de behandeling van comedonale acne?
Als u comedonale acne heeft, kies dan voor olievrije cosmetica en was u twee keer per dag met een milde zeep en water. U kunt het beste stoppen met roken en een dieet volgen dat weinig suiker, vet en zuivelproducten bevat.
Kies voor “comedolytische” topische geneesmiddelen. Deze moeten een- of tweemaal daags in een dun laagje op het hele getroffen gebied worden aangebracht. Het kan enkele weken tot maanden duren voordat een merkbare verbetering optreedt. De behandeling moet langdurig worden voortgezet (soms vele jaren).
Geschikte topische middelen zijn onder meer:
- Benzoylperoxide
- Azelaïnezuur
- Salicylzuur +/- zwavel en resorcinol
- Glycolzuur
- Retinoïden zoals tretinoïne, isotretinoïne, adapalene (deze vereisen een doktersrecept)
Oorale geneesmiddelen op recept voor comedonale acne zijn onder meer:
- Hormonale therapie
- Isotretinoïne
Antibiotica kunnen ook comedonale acne verbeteren, maar worden meestal voorgeschreven voor ontstekingsacne (acne vulgaris).
Een chirurgische behandeling wordt soms aangeraden om hardnekkige comedonen te verwijderen:
- Cryotherapie
- Elektrochirurgie (cauterisatie of diathermie)
- Microdermabrasie