De western is een van de meest doorwinterde, bekende en geliefde genres van de cinema. Ze zijn direct herkenbaar en vertellen verhalen over wraak, bescherming, verraad en de verloren strijd van de mensheid met de natuur – thema’s die nooit verouderen.
Het genre wordt meestal geassocieerd met cowboys als John Wayne en Clint Eastwood – mannen die snel schieten, weinig praten en altijd doen wat juist is. De ondersteunende cast van bandieten, hoeren met een hart van goud, corrupte wetsdienaren en onschuldige gezinnen zijn net zo grimmig en vaak meedogenloos als de desolate grenslandschappen zelf.
Hoe klassiek ze ook zijn, westerns worden vaak gezien als een genre dat tot het verleden behoort. De afgelopen 15 jaar heeft de western echter een stille renaissance ondergaan, met acteurs op de top van hun kunnen van Christian Bale tot Michael Fassbender die het genre op zich namen, met als hoogtepunt dat Leonardo DiCaprio in 2015 eindelijk zijn Oscar won voor de grenswestern The Revenant.
Het succes van de moderne western zette zich dit jaar voort met Hell or High Water, genomineerd voor de Best Picture Oscar in 2017. Als je op zoek bent om de moderne kant van het genre te verkennen, hebben we je gedekt met een selectie van geweldige moderne westerns hieronder.
‘3.10 to Yuma’
Als je je reis naar westerns vanuit bekend terrein wilt beginnen, is de 2007 remake van 1957’s 3:10 to Yuma een gemakkelijk verteerbare western blockbuster, geregisseerd door veteraan James Mangold. Russell Crowe speelt Ben Wade, de leider van een bende outlaws die Christian Bale’s ongelukkige veeboer Dan Evans tegen het lijf loopt.
Omstandigheden dwingen Evans om vrijwillig Wade te begeleiden naar de gelijknamige trein, maar de weg die voor hem ligt is niet rechttoe rechtaan.
Vergis je niet, dit is een groot Hollywood-actiestuk, dus er zijn goed gechoreografeerde scènes en veel branie – en een niet erg overtuigend accent van Russell Crowe. De film zit vol met topprestaties van zowel veteranen (Peter Fonda) als karakteracteurs (Alan Tudyk).
Hoewel de film geen alternatief pad inslaat zoals Slow West, is het een aangenaam kijkstuk, en als onderdeel van een sterk trio westerns in 2007 – No Country for Old Men en The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford – heeft het genre opgefrist voor een nieuwe generatie filmkijkers.
‘True Grit’
Als je van een western geregisseerd door Ethan en Joel Coen The Big Lebowski in het Westen verwacht, dan is deze film dat zeker niet. Als de aftiteling van True Grit rolt, zie je de naam van Steven Spielberg onmiddellijk volgen op die van de Coens; de meer serieuze emotionele noten van de film hebben Spielbergs vingerafdrukken overal.
De dialogen en het script missen de voor de Coen-broers kenmerkende knipogen en kraakjes, en ook enkele van hun handelsmerk heerlijk vreemde cameo’s – het dichtste wat je hier krijgt is een cowboy die op onverklaarbare wijze communiceert door middel van dierenimpressies.
De cast zet echter allemaal geweldige prestaties neer, en de verschuivende dynamiek tussen een piepjonge Hailee Steinfeld, Matt Damon en Jeff Bridges vormt een solide, warme kern van deze film. Steinfeld is onwaarschijnlijk stoïcijns, en het is erg vermakelijk om te zien hoe ze alle volwassenen om haar heen frustreert en afmat. Net als 3.10 to Yuma is dit een goede introductie tot het genre en minder bruut gewelddadig dan sommige anderen op onze lijst.
‘The Salvation’
Deze film is een beetje een ongewone propositie; een Deens geregisseerde en geproduceerde western. Onder het oog van Kristian Levring, wellicht getraind door de klassieke Europese cinema, neemt de actie een rustig, afgemeten tempo aan. Het is een brutaal verslag van leven en dood aan de grens, en van corruptie en macht. Het lot van sommige personages herinnert ons eraan dat humor en durf niet genoeg zijn om te winnen in een wereld zo hard als het Westen.
Als je Slow West hebt gezien, is The Salvation in veel opzichten zijn tegenpool – de film oogt en voelt donker en grimmig, bijna alsof hij is gefilmd door een camera obscura. Het klassieke westernlandschap van gele landen en blauwe luchten is te helder, zo helder dat je met je ogen moet knijpen en je ogen moet afschermen.
Dit is een verontrustende film, en het landschap is daar een belangrijk onderdeel van. Er zijn flarden van klassieke westerns; een uitbarsting van een orkestrale score, een treurige viool, ruiters te paard die de zonsondergang tegemoet gaan. Dit is een eenvoudige maar krachtige en ingetogen film, die je bijblijft lang nadat de aftiteling is gerold.
‘Slow West’
Als Wes Anderson een western zou regisseren, zou die er waarschijnlijk net zo uit komen te zien en aanvoelen als Slow West. Slow West, het regiedebuut van de Schotse muzikant en videoclipregisseur John Maclean, is een dromerige zoektocht waarin Michael Fassbenders rondtrekkende schurk Silas de jonge Schot Jay vergezelt op zijn zoektocht naar hereniging met zijn ware liefde.
Macleans film is visueel rijk, meer een sprookje dan een western, en verrassend teder. De invloed van Wes Anderson komt van de momenten die anachronistisch en misplaatst zijn, zoals een kort intermezzo waarin Jay en Silas onderweg een paar Afrikaanse muzikanten ontmoeten, en lieve karakter eigenaardigheden; Jay leest elke avond de sterren voordat hij in slaap valt. De landschappen, die zich afspelen in Colorado maar zijn gefilmd in Nieuw-Zeeland, zijn weelderig en levendig gekleurd in een breed scala van verzadigd blauw, groen en geel, diep goudbruin en rood.
De rijkdom van het kleurenpalet van de film maakt hem zeer onderscheidend tussen de harde desolaatheid van typische westernlandschappen. Dit wordt echter gecompenseerd door de score van Jed Kurzel, die treurig en somber is, net als zijn werk in een andere film van Fassbender, Macbeth.
Met indrukwekkende prestaties van Fassbender en Kodi Smit-McPhee als respectievelijk Silas en Jay, en de heerlijke bonus van Ben Mendelsohn als een cheroot-rokende premiejager in een pimpende bontjas, is Slow West een helder juweeltje van een moderne western, en een must watch op deze lijst.
‘Hell or High Water’
Dit is een fantastische eigentijdse kijk op een bankoverval-western, die zich afspeelt in een sombere wereld van executieverkopen en spooksteden in Texas, na de financiële crisis. De dorre, desolate landschappen houden een spiegel voor van een wereld van gesloten winkelpuien en schaarse kansen. Chris Pine en Ben Foster zijn op een missie om hun familieboerderij te redden met minder dan legale middelen; Jeff Bridges is de Texas Ranger op de rand van zijn pensioen die hen moet tegenhouden. Hoewel de twee kanten van de wet duidelijk zijn, is het naarmate het verhaal zich ontvouwt veel minder duidelijk wie aan de goede kant van het recht staat.
Chris Pine, Ben Foster en Jeff Bridges zijn allemaal in prima, prima vorm, maar het spelen van Toby Howard is veruit Pine’s beste prestatie uit zijn carrière, en biedt een kans die hij tot nu toe niet heeft gehad om zijn capaciteiten als een Oscar-waardig acteur echt te laten zien. David Mackenzie’s regie is eenvoudig, subtiel, maar consequent doordrenkt van spanning.
Die spanning wordt ondersteund door de score van Nick Cave (dit is niet Nick Cave’s eerste uitstapje naar westerns; zie The Proposition), en door de cinematografie van Giles Nuttgen, waarvoor hij volkomen terecht werd genomineerd voor een 2017 BAFTA. Deze film haalde nogal wat top 10-lijstjes voor 2016, en het is niet moeilijk om te zien waarom. Een van de absolute must-watches op deze lijst.
‘The Homesman’
Tommy Lee Jones regisseert deze spaarzame western, die door sommigen werd bejubeld als een zeldzame feministische western toen hij in 2014 werd uitgebracht. Met een treurige orkestrale soundtrack en een helse cast, waaronder James Spader, Hailee Steinfeld, Hilary Swank, John Lithgow en Meryl Streep, is dit een langzaam brandend en doordacht karakterstuk met een ontraditioneel verhaal.
De film richt zich op het verhaal van George Briggs, de zwerver die wordt ingelijfd om Mary Bee Cuddy te chaperonneren op een verraderlijke reis die drie hysterisch krankzinnige vrouwen terugbrengt naar hun families in Iowa. Tommy Lee Jones is zijn beste brompot als Briggs, die vloekt, danst en drinkt, een uitstekende tegenhanger van Swanks serieuze, standvastige en vrome Mary Bee Cuddy.
Hoewel het zeker verfrissend is om vrouwen centraal te zien staan in een westernverhaal, in plaats van op een zijspoor te worden gezet, is de feministische lof toch enigszins misplaatst. Hoewel we sympathie moeten opbrengen voor de vrouwen in het verhaal – de vindingrijke, efficiënte Mary Bee wordt “bazig” en “gewoon” genoemd, en herhaaldelijk afgewezen door mannen waarvan we weten dat ze haar onwaardig zijn – maken ze deel uit van Briggs’ karakterreis, in plaats van dat ze de baas zijn over hun eigen leven en verhaal.
De film heeft te lijden onder een lukrake montage en een paar te lange, zoekende sequenties van desolate grenslandschappen; dit doet afbreuk aan de uitstekende prestaties van de hele cast van de film. Toch is het een goed uitgevoerde en beschouwende karakterstudie van een western, en zou zeker passen in het rijtje als je op zoek bent naar iets cerebraler en uitdagender dan de blockbuster swish van 3.10 to Yuma.
‘A Girl Walks Home Alone at Night’
Als je van zwart-wit westerns houdt, met een flinke portie skateboardende tienervampiers, dan is Ana Lily Amirpour’s “Iraanse vampierwestern” misschien een goede keuze uit deze lijst. A Girl Walks Home Alone at Night is zowel geïnspireerd door Sergio Leone’s klassieker Once Upon A Time In The West, als door Twin Peaks’ David Lynch, en is een knap uitgevoerde oefening in filmmaken, die put uit meerdere platgetreden genres om een geheel originele en zeer unieke film te maken.
Met een Farsi script en een Iraanse cast, maar opgenomen in Californië, zit deze film vol met standaard western kenmerken en karakters; de droge en stoffige oliebronnen, de “hoer met een hart van goud”, de louche pooier in zijn Tony Montana-achtige misdaadhol – en toch voelt het aan als een totaal origineel werk. Deze prachtig sensuele film is intiem in zijn settings, scènes en spaarzame verhaallijn, meer gericht op het creëren van een bepaalde sfeer en stemming dan op het vertellen van een verhaal. Amirpour oogstte veel lof met deze film en haar volgende project, The Bad Batch, met Jim Carrey, Jason Momoa en Keanu Reeves, wordt later dit jaar verwacht.
Nu volgt elke Game of Thrones spin-off die HBO op stapel heeft staan.