Wacht 1 seconde om verder te gaan.
Er zijn meer dan één soort lectine, en verschillende daarvan kunnen verschillende dingen doen. Wetenschappers proberen nog steeds alle lectines in kaart te brengen en te achterhalen waartoe ze in staat zijn. En in tegenstelling tot handige lijsten met hoeveel ijzer of vitamine C er in bepaalde voedingsmiddelen zit, zijn er geen gemakkelijk toegankelijke lijsten met de hoeveelheid lectines in voedsel, en wat elk ervan doet.
Om niet al te technisch te worden, lectines helpen cellen aan elkaar te kleven. Onderzoek toont aan dat lectines een aantal voordelen kunnen hebben – ze zijn antimicrobieel, helpen het immuunsysteem en kunnen kanker tegengaan. Maar door diezelfde kleverigheid fungeren ze ook als “anti-nutriënten”, die de opname van bepaalde vitaminen door het lichaam belemmeren. Een hoge inname van lectines kan de bekleding van de darm beschadigen, waardoor eiwitten onverteerd in de bloedbaan terechtkomen. Dit kan een allergische reactie veroorzaken of het risico op het ontwikkelen van auto-immuunziekten verhogen.
Het is belangrijk op te merken dat de meerderheid van de lectine studies zijn gedaan met geïsoleerde lectines, niet met echt voedsel, en zijn uitgevoerd in reageerbuizen of bij dieren, niet bij mensen. Dus hoe kunnen deze online gezondheidsgoeroes onomstotelijk een verband leggen tussen lectine-bevattend voedsel en bepaalde gezondheidsproblemen als er nog niet eens klinische studies op mensen zijn uitgevoerd?
Velen vertrouwen op wat we zeker weten: sommige lectines zijn giftig. Maar die eet niemand! Zo kunnen lectines in rauwe of onvoldoende verhitte kidneybonen symptomen veroorzaken die lijken op voedselvergiftiging, zoals braken en diarree. Maar dat betekent niet dat niemand bonen mag eten – het betekent alleen dat we geen rauwe kidneybonen mogen eten.
Heb je je ooit in een rauwe kidneyboon gewrongen? Ik dacht het niet. Alle bonen en linzen zijn zo hard als steen, dat ze rauw niet te eten zijn. Door bonen 30 minuten te koken, verdwijnen de meeste, zo niet alle, lectines. Bonen een nacht weken verwijdert niet genoeg lectine, en vertrouw niet op slow cookers als je bonen uit het niets kookt – de machine wordt niet heet genoeg om lectines te vernietigen. Op de juiste manier bereid, hebben bonen een laag lectinegehalte en zijn ze veilig om te eten.
Granen kunnen ook worden gekookt om het lectinegehalte te verminderen. Denk aan quinoa, rijst en gerst – eerst gekookt, dan gegeten, toch? Fermenteren en kiemen van voedsel kan ook helpen het lectinegehalte te verminderen. Vriendelijke bacteriën in het fermentatieproces verteren de anti-nutriënten, en kunnen lectines tot 95% verminderen.
Artikelen die het lectine-vrije dieet promoten, noemen het als een wonderbaarlijk wondermiddel tegen artritis, multiple sclerose en zelfs kanker. Dat is het eerste teken dat het een rage is – overdreven beloften van verbazingwekkende gezondheidsvoordelen voordat er enig klinisch bewijs is.
Het volgende teken van een rage is een lange lijst van te elimineren voedingsmiddelen. Wat is er niet toegestaan in het lectinevrije dieet? Volkoren, bonen, erwten, linzen, noten, zaden, tomaten, aardappelen, paprika’s, zuivel, eieren en fruit – ze zijn allemaal uit. Dat is zo’n beetje mijn hele boodschappenlijst. Het is duidelijk dat dit dieet niet houdbaar is, en dat het onnodig veel voedzame ingrediënten schrapt.
Het is ook een waarschijnlijke rage als iedereen – ongeacht leeftijd, gezondheidstoestand of medische behoeften – wordt aangeraden hetzelfde dieet te volgen. Hoe kan één dieet voor iedereen werken? Tenslotte is het een rage wanneer je door paniekzaaierij wordt overgehaald om geld uit te geven aan supplementen. Natuurlijk, anti-lectine voorstanders verkopen dure pillen (slechts $ 79,95 per maand) die beweren het negatieve effect van lectines te neutraliseren of te verminderen.
Als je spijsverteringsproblemen hebt en bijzonder gevoelig bent voor bonen of granen, vermijd ze dan. Maar alsjeblieft, elimineer niet plotseling alle lectine-bevattende voedingsmiddelen uit je dieet omdat een online artikel je vertelde dat ze slecht voor je zijn. De hoeveelheid lectines in de normale voeding is te laag om een echt gezondheidsrisico te vormen.
Geregistreerd diëtiste Cara Rosenbloom is president van Words to Eat By, een voedingscommunicatiebedrijf gespecialiseerd in schrijven, voedingsvoorlichting en receptontwikkeling. Ze is de co-auteur van “Nourish: Whole Food Recipes Featuring Seeds, Nuts and Beans.”