De pijnappelklier als neuro-endocriene omvormer

:De pijnappelklier van zoogdieren functioneert als een neuro-endocriene interface, waarbij veranderingen in het omgevingslicht worden omgezet in een hormonale boodschap: de nachtelijke synthese en afgifte van melatonine. Noradrenaline, dat vrijkomt uit de sympathische zenuwuiteinden van het ganglion van de bovenste nekwervels, staat in wisselwerking met β- en α1-noradrenerge receptoren op het membraan van de pinealocyten en brengt een reeks gebeurtenissen op gang die uitmonden in de synthese van melatonine. Stimulatie van de β-receptor activeert adenylaat-cyclase, hetgeen leidt tot een snelle stijging van de intracellulaire waarden van complementair adenosinemonofosfaat (cAMP), activering van een cAMP-afhankelijk proteïnekinase en fosforylering van de transcriptiefactor CREB. De interactie van gefosforyleerde CREB met specifieke sequenties in het DNA induceert de expressie van serotonine N-acetyl transferase (SNAT), een enzym dat de beperkende stap in de melatoninesynthese katalyseert. Gefosforyleerde CREB activeert ook de expressie van een repressoreiwit dat de SNAT-transcriptie blokkeert. De α1-receptor versterkt de β-noradrenerge respons door activering van een Ca+2-afhankelijk proteïnekinase en fosfatidylinositolhydrolyse. Het is aangetoond dat niet alleen het zenuwstelsel, maar ook de biosynthese van melatonine wordt beïnvloed door oscillaties in de circulerende gonadale steroïdenwaarden. In de cellen van de pijnappelklier regelen geslachtshormonen rechtstreeks de reactie op adrenerge stimulatie en noradrenaline regelt wederzijds de kinetiek van de oestrogeenreceptor. Soortgelijke interacties tussen hormonen en neurotransmitters zijn beschreven in andere delen van het zenuwstelsel, die een basismechanisme zouden kunnen vormen in de processen van neuro-endocriene integratie op cellulair niveau. De pijnappelklier is een uiterst nuttig model voor de ontleding van de componenten van dergelijke mechanismen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *