Cholesterol is een natuurlijke vetstof die nodig is voor het normaal functioneren van het lichaam. Maar als het cholesterolgehalte te hoog wordt, loopt onze gezondheid gevaar: bij mensen met een cholesterolgehalte van meer dan 240 is de kans op een hartaanval twee keer zo groot als bij mensen met een cholesterolgehalte van minder dan 200. Daarom is het van vitaal belang het onder controle te houden en te proberen het op afstand te houden.
Wat er gebeurt wanneer cellen niet in staat zijn alle cholesterol die in het bloed circuleert te absorberen, is dat het teveel wordt afgezet op de wand van de slagaders, wat bijdraagt tot de geleidelijke vernauwing ervan en wat bekend staat als atherosclerose. Een situatie die kan beginnen te ontstaan wanneer de cijfers die nationale en internationale wetenschappelijke genootschappen als passend beschouwen, worden overschreden en rond of onder de 200 mg/dL totaal cholesterol komen te liggen. Boven dit cijfer is er reeds sprake van hypercholesterolemie. Als we ons alleen richten op het cholesterol dat in de volksmond bekend staat als het “slechte” cholesterol, dat zich bevindt in lipoproteïnen met een lage dichtheid (LDL of low density lipoproteïnen), mogen we de grens van 130 mg/dL niet overschrijden, hoewel een nog lagere hoeveelheid wenselijk is, namelijk minder dan 100 mg/dL bij patiënten die al een cardiovasculair accident hebben doorgemaakt (hartaanval, angina pectoris, beroerte, enz.). Wat het cholesterolgehalte in hogedichtheid-lipoproteïnen (HDL of High-Density Lipoproteïnen) of “goede” cholesterol betreft, moet de ideale hoeveelheid hoger zijn dan 40 mg/dL bij mannen en 50 mg/dL bij vrouwen. Om te weten te komen wat ons cholesterolgehalte is, hebben we alleen een bloedtest nodig.
Gevolgen
Cholesterol hoopt zich vooral op in de binnenwand van de bloedvaten, met name in de slagaders, en vooral in de kransslagaders, die welke de onderste ledematen bevloeien en zelfs in de slagaders die de hersenen bevloeien. Daar veroorzaakt deze afzetting een ontsteking en de daaruit voortvloeiende fibrose, die op hun beurt een plaque doen ontstaan die de slagaders kan verstoppen.
Wanneer deze verstopping gedeeltelijk optreedt ter hoogte van de slagaders van het hart, zijn de door de patiënt gepresenteerde symptomen die van angina – pijn op de borst vooral wanneer we ons inspannen, maar kan ook in rust optreden -. Maar als het een acute totale obstructie is, kan het een acuut myocard infarct veroorzaken. En wanneer deze plaques de bloedvaten aantasten die naar de hersenen leiden, zijn beroertes of herseninfarcten het gevolg.
Hieruit blijkt het belang van een vroegtijdige diagnose om deze niveaus terug te brengen tot passende cijfers, waarvoor routinecontroles met inbegrip van analyses van essentieel belang zijn, want hoewel de cijfers hoog zijn, veroorzaken zij geen symptomen totdat de verstopping van de slagaders van dien aard is dat angina pectoris, een hartaanval of een beroerte optreedt.
Behandeling
Als het cholesterolgehalte slechts licht verhoogd is en er geen bijkomende medische problemen zijn, is de gebruikelijke behandeling gebaseerd op een evenwichtige voeding, arm aan verzadigde vetten (rood vlees, orgaanvlees, varkens- of lamsvet, gebak, gezouten kaas…) en rijk aan gezonde voedingsmiddelen die de concentratie van LDL-cholesterol in het bloed helpen verlagen. Dit dieet, gecombineerd met het beoefenen van aërobe sport met een matige intensiteit met een frequentie van drie tot vijf keer per week, kan het HDL-gehalte verhogen en het LDL-gehalte verlagen.
Als dieet en lichaamsbeweging alleen er echter niet in slagen het gehalte te verlagen of als er geassocieerde medische problemen zijn die snel ingrijpen vereisen, zullen deze dieet- en lichaamsbeweginggewoonten worden toegevoegd aan de behandeling met geneesmiddelen zoals statines, wisselharsen, fytosterolen, fibraten of ezetimibe.