Toevoegen aan favorieten
Veel mensen zien geitenmelk over het hoofd als een bron van voeding. Maar het is niet voor iedereen weggelegd. Hoewel het voordelen heeft, zijn er ook nadelen van geitenmelk.
Met veel minder geiten in de VS dan koeien (380 duizend versus 9,39 miljoen stuks), kan geitenmelk duurder zijn en is het vaak moeilijk te vinden. Om een idee te krijgen van de voedingswaarde, sprak ik met Michelle Miller MS, RD, LDN, CNSC, kinderdiëtiste in het LeBonheur Children’s Hospital in Memphis, TN. Zij zegt: “Omdat het een onbekend product is, kunnen consumenten in eerste instantie terughoudend zijn om geitenmelk te proberen. Ik was zelf ook nerveus om het te proberen, totdat ik het op een dag gebruikte om een quiche van geitenmelk en Gruyère met oesterzwammen te maken. Het was heerlijk!”
Wat zit er in geitenmelk?
Geitenmelk zit boordevol voedingsstoffen. Een enkel glas bevat ongeveer een kwart van je dagelijkse hoeveelheid calcium en vitamine A. Het is rijk aan fosfor en, indien verrijkt voor de commerciële verkoop, vitamine D, die allemaal essentieel zijn voor de gezondheid van de botten.
Volgens het Journal of Dairy Science: “Geitenmelk is al millennia een belangrijk onderdeel van de menselijke voeding, deels vanwege de grotere gelijkenis van geitenmelk met menselijke melk, zachtere wrongelvorming, hoger aandeel kleine melkvetbolletjes, en andere allergene eigenschappen in vergelijking met koemelk.” Het eiwitgehalte in geitenmelk varieert per ras, maar ook per seizoen, voersoort en lactatiestadium. Zo heeft Toggenburgse geitenmelk een eiwitgehalte van 2,7%, terwijl Nubische geitenmelk een eiwitgehalte van 3,7% volumeprocent heeft. Gemiddeld levert een kop geitenmelk 18% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eiwit voor een dieet van 2000 calorieën. Melk van dwerggeiten bevat meer vet, eiwit en lactose dan melk van andere rassen.
Hoe verhoudt het zich tot koemelk? Is geitenmelk beter voor je?
Volgens Michelle “kunnen mensen om verschillende redenen geitenmelk kiezen als alternatief voor traditionele zuivelproducten op basis van koemelk. Hoewel de voedingsprofielen van koemelk en geitenmelk op het eerste gezicht op elkaar lijken, zijn er een aantal kleine maar mogelijk belangrijke verschillen die van invloed kunnen zijn op de tolerantie en smakelijkheid.”
Hier volgt een overzicht van de voedingsfeiten van geitenmelk:
Lactose: Zowel geitenmelk als koemelk bevatten lactose als hun primaire bron van koolhydraten. Veel mensen, vooral als ze ouder worden, hebben moeite om lactose te verdragen en kunnen moeite hebben om aan de USDA-richtlijnen van drie porties zuivel per dag te voldoen. Geitenmelk bevat iets minder lactose dan koemelk. Overschakelen van koemelk naar geitenmelkproducten kan mensen met een milde tot matige lactose-intolerantie helpen te blijven genieten van de waardevolle bijdrage van zuivel aan een evenwichtige voeding.
Eiwit: Bevat geitenmelk caseïne? Hoewel het belangrijkste eiwit in zowel koe- als geitenmelk caseïne is, verschilt de vorm van de caseïne tussen deze melksoorten enigszins. In koemelk is het alfa-caseïne (α-s1). Caseïne in geitenmelk is beta (β) caseïne. Allergieën ontstaan wanneer immunoglobuline E (IgE), een onderdeel van het immuunsysteem van het lichaam, zich bindt aan voedselmoleculen. Een eiwit in het voedsel is meestal het probleem. Omdat de verhoudingen tussen deze eiwitten in de twee melksoorten enigszins verschillen, hebben mensen die allergisch reageren op koemelk soms geen last van de bijwerkingen van geitenmelk.
Vet: Kleinere vetbolletjes in geitenmelk kunnen sneller worden afgebroken en verteerd dan koemelk. Geitenmelk bevat ook een hoger percentage middellange-keten triglyceriden (MCT), een speciaal soort vet dat de normale vetafbraak omzeilt en in plaats daarvan rechtstreeks in de bloedbaan wordt opgenomen. MCT wordt beter verdragen door mensen die problemen hebben met de opname van vet en in sommige studies is zelfs aangetoond dat het helpt bij gewichtsverlies.
Voordelen van geitenmelk
Als kinderdiëtiste heeft Michelle uit de eerste hand de gevaren gezien van het voeren van geitenmelk aan zuigelingen. “Geitenmelk kan een goede aanvulling zijn voor kinderen en volwassenen, maar is niet geschikt voor zuigelingen. In het begin van de 20e eeuw ontwikkelden zuigelingen die voornamelijk geitenmelk kregen vaak bloedarmoede door een gebrek aan foliumzuur en B12. Het probleem was zo wijdverbreid dat het de bijnaam ‘Geitenmelkanemie’ kreeg,” waarschuwt ze. “Vandaag de dag zien we nog steeds kinderen naar het ziekenhuis komen met geitenmelkanemie, meestal als gevolg van het geven van zelfgemaakte zuigelingenvoeding door de ouders. Zelfs als het wordt gebruikt als onderdeel van een aangepast recept om deze tekorten aan te pakken, kan het geven van geitenmelk aan zuigelingen leiden tot vitamine- en/of mineralentekorten, slechte groei, verminderde nierfuncties en zelfs toevallen als het recept te verdund is.”
“Hoewel vrienden of onbekenden op internet verhalen kunnen hebben over zuigelingen die overleven en zelfs gedijen op geitenmelk,” waarschuwt Michelle, “roken sommige mensen hun hele leven sigaretten en krijgen ze geen kanker; dat betekent niet dat het veilig is. Moeders moedermelk is de optimale voeding voor de baby. Als dat geen optie is, dan is een commercieel bereide zuigelingenvoeding het aanbevolen alternatief.” Ze voegt eraan toe: “Ik heb studies gezien waarin onderzoekers in andere landen werken aan de ontwikkeling van zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk. Dergelijke formules waren eerder verkrijgbaar in Europa, maar worden nu van de markt gehaald vanwege bezorgdheid van de Europese Unie over de veiligheid. Zuigelingenvoeding is de meest gecontroleerde voedingsstof in dit land. Juist omdat zuigelingen een van de bevolkingsgroepen zijn die het minst goed tegen ziekteverwekkers en verkeerde voeding kunnen.”
Zij waarschuwt ook voor het vervangen van geitenmelk bij mensen met een melkeiwitallergie. “Veel mensen die allergisch zijn voor koemelk, zullen dat ook zijn voor geitenmelk. Raadpleeg een arts voordat u geitenmelk gaat proberen bij een patiënt die allergisch is voor koemelk, vooral bij patiënten met anafylactische reacties.”
Hoe zit het met rauwe geitenmelk?
Een campagne voor echte melk, een project van de Weston A. Price Foundation dat opkomt voor de voordelen van rauwe melk, beweert: “Pasteurisatie vernietigt enzymen, vermindert het vitaminegehalte, denatureert kwetsbare melkeiwitten, vernietigt vitamine C, B12 en B6, doodt nuttige bacteriën, bevordert ziekteverwekkers, wordt in verband gebracht met allergieën, meer tandbederf, kolieken bij zuigelingen, groeiproblemen bij kinderen, osteoporose, artritis, hartaandoeningen en kanker”. Het voegt eraan toe: “Echte melk die is geproduceerd onder hygiënische en gezonde omstandigheden is een veilig en gezond voedingsmiddel. Het is belangrijk dat de koeien gezond zijn (getest vrij van TBC en undulant koorts) en geen infecties hebben (zoals mastitis).”
Het Center for Disease Control zegt dat de meeste voedingsvoordelen van het drinken van melk beschikbaar zijn van gepasteuriseerde melk zonder het risico op ziekte dat komt met het drinken van rauwe melk. “Rauwe melk kan schadelijke bacteriën en andere ziektekiemen bevatten die je erg ziek kunnen maken of je kunnen doden. Hoewel het mogelijk is om door voedsel overgedragen ziekten te krijgen van veel verschillende voedingsmiddelen, is rauwe melk een van de meest riskante van allemaal.” Hoewel de meeste gezonde mensen binnen korte tijd herstellen van een ziekte die wordt veroorzaakt door schadelijke bacteriën in rauwe melk – of in levensmiddelen die met rauwe melk zijn bereid – kunnen sommigen chronische, ernstige of zelfs levensbedreigende symptomen ontwikkelen. Zwangere vrouwen lopen een groot risico ziek te worden van de bacterie Listeria monocytogenes, die een miskraam, foetusdood, of ziekte of dood van een pasgeborene kan veroorzaken. “Het drinken van rauwe melk of het eten van rauwmelkse producten is als het spelen van Russische roulette met je gezondheid,” zegt John Sheehan, directeur van de Division of Dairy and Egg Safety van de Food and Drug Administration. “We zien elk jaar een aantal gevallen van door voedsel overgedragen ziekten die verband houden met de consumptie van rauwe melk.”
Conclusie
Veel mensen die denken dat geitenmelk vreemd of “geit-y” zal smaken, zijn aangenaam verrast als ze het eenmaal echt proeven. Wees niet bang om het eens te proberen en vergeet bij het plannen van een gezond, uitgebalanceerd dieet niet de gezondheidsvoordelen van geitenmelk. Door de verschillen in lactose, vetten en eiwitten verdragen mensen met zowel intoleranties als allergieën voor koemelk geitenmelk vaak zonder problemen. Er zijn echter ook nadelen aan geitenmelk. Zuigelingen mogen nooit met geitenmelk worden gevoed vanwege de ernstige gezondheidsrisico’s. U kunt uw geitenmelk gemakkelijk thuis pasteuriseren door de melk minstens 30 minuten te verhitten tot 63°C (150°F) of minstens 15 seconden tot 72°C (162°F). Geniet vervolgens van een veilig, gezond glas heerlijkheid.
Orspronkelijk gepubliceerd in het november/december 2018 nummer van Goat Journal en regelmatig doorgelicht op nauwkeurigheid.