Disco muziek wordt vandaag de dag in de 21e eeuw nog steeds gewaardeerd, maar de flamboyante mode is gedegradeerd tot vintage verkleedkleding en verkleedpartijtjes. Discomode is echter zo populair omdat de kleding zo leuk en flamboyant is dat je je echt van je extraverte kant kunt laten zien. Disco is niet dood. Hier is een complete geschiedenis van disco en disco mode.
De hoogtijdagen van de disco mode bloeiden op uit de muziek die gedraaid werd in gay underground New York clubs zoals de Loft, Tenth Floor,en 12 West in het begin van de jaren 70. Andere clubs, zoals Infinity, Flamingo, Paradise Garage, Le Jardin en de Saint, lanceerden een discocultuur die een anything-goes attitude en de hele nacht dansen met zich meebracht.
Studio 54 werd de plek om gezien te worden in discokleding zoals boob-tubes, plateauschoenen, wijduitlopende broeken en lichaamsbewuste vormen gekleed in lurex, glitter en gekke patronen of kleuren. Studio 54 speelde een essentiële rol in het creëren van de nachtclub scene die we vandaag de dag nog steeds kennen – een plek waar mensen zich kleden om op te vallen en in de laatste mode.
De succesvolle film Saturday Night Fever (1977) zorgde ervoor dat disco een paar jaar bleef hangen voordat het erg onmodieus werd toen Punk Rock en New Wave de nieuwe anti-mode werden.
Maar wat gebeurde er voor de jaren 70 om de stijl van disco te beïnvloeden waar we vandaag de dag zo bekend mee zijn? Laten we eens teruggaan in de tijd en een kijkje nemen……….
De dagen voor disco
1900-1933: In de VS danst men in clubs op een piano of jukebox. Deze nachtclub scene gaat ondergronds met de drooglegging tot 1933 wanneer nachtclubs weer populair worden door het gebruik van big bands en swing muziek.
Voorjaar 1939 – De Swing Kids zijn een kleine middenklasse Duitse jeugdbeweging die zich wijdt aan jazz en de flamboyante mode die bij de muziek hoort. Ze komen samen om te dansen en hun nieuwste moves en jazzkleren te showen. De Swing Kids reageren tegen de groeiende Nazibeweging (die de jazzcultuur als een slechte invloed zag met haar etnische en internationale cultuur). Ondanks het feit dat het een geweldloze afwijzing van de dominante cultuur is, wordt de groep door de SS gesloten (probeer de film Swing Kids – 1993- om het verhaal te zien).
In het bezette Frankrijk worden jazz en bebop muziek en de jitterbug dans door de Nazi’s verboden. Ze worden bestempeld als ontaarde invloeden. Franse verzetsgroepen komen bijeen in verborgen ondergrondse dansclubs, ‘discotheken’ genaamd. Zij dansen op swingende muziek die wordt afgespeeld op een jukebox of op een enkele draaitafel. De dansers dragen zoot suits, net als de swingdansers in Amerika.
1942 – La Discotheque, een nachtclub in een kelder met slechts één platenspeler, opent zijn deuren in Parijs. De term ‘discotheek’ wordt in Europa gebruikt om clubs aan te duiden waar geen live muziek wordt gespeeld.Later in Parijs (1947) opent Paul Pacine de Whiskey A-Go-Go club – een van de allereerste nachtclubs.
Bij Whiskey A-Go-Go in 1953 gebruikt DJ Regine twee draaitafels zonder pauzes tussen de muziek. Er is een dansvloer, gekleurde lichten en geen juke-box.
Late jaren 1950. Ondertussen worden in Londen de koffiebars in Soho de meest trendy plaatsen om gezien te worden, zoals Les Enfants Terribles op 93 Dean St. Deze cafés hebben echter geen vergunning. Ze worden bezocht door Franse en Italiaanse immigranten en richten zich op de jongeren die ’s middags willen dansen. In het Londen van de jaren 1950 verkiezen de rock and roll hipsters bars en tavernes boven nachtclubs (de nachtclub is hier pas in de jaren 1970 echt mainstream).
Het is begin jaren 1960 en Mark Birley opent een alleen voor leden toegankelijke discotheek nachtclub, Annabel’s, in Berkeley Square, Londen. 1961: de VS wordt Twist-gek. In 1962 wordt de Peppermint Lounge in New York de hippe plek om de hele nacht te twisten, alleen of met een partner of twee – alles kan. Dus nu dansen mensen vaak zonder partner. De Peppermint Lounge is getuige van de geboorte van go-go dansen. In het Verenigd Koninkrijk is Roger Earle DJ in The Twisted Earle in Manchester UK, en creëert hij de basis van de Northern Soul scene (die een grote invloed zou hebben op Disco).
The Dawn of Disco
Het is 1965 en Arthur opent zijn deuren in New York City met DJ Terry Noel (de eerste DJ die platen mixt). Andere clubs zoals Regine’s, Le Club, Shepheard’s, Cheetah, Ondine openen ook in het midden van de jaren 1960.
Terwijl worden in Europa in 1966 platen zoals Hold Me Closer en Baby Come Back hits en geven de aanzet tot de Eurodisco scene. De clubscene in Parijs komt op gang met nieuwe clubs genaamd Chez Castel en Chez Regine.
New York, 1969, en een club genaamd The Contentinal Baths opent en de Sanctuary opent op West 43rd Street met de nu legendarische DJ Francis Grasso. Jerry Butler’s Only The Strong Survive plaat wordt uitgebracht. Het is de pionier van de Philly Sound die een van de belangrijkste elementen van de Disco muziekgeschiedenis zou worden.
Dergelijke clubs entertainen en engageren het groeiende vertrouwen van gemarginaliseerde groepen in deze tijd. Afro-Amerikaanse, lesbische en homoseksuele, psychedelische, Latino mengen zich met hipster heteroseksuelen in de clubs van New York City en Philadelphia tijdens de late jaren 1960 en vroege jaren 1970. In een decennium van groeiende sociale versplintering en keuzes in levensstijl, komt de reactie tegen de dominante blanke rockmuziek en -cultuur in Amerika op voor de dansmuziekscene van de jazz-hoogtijdagen. Disco spreekt ook vrouwen aan, pas bevrijd door de pil en feminisme nu een thema op de moderne werkplek. Vrouwen willen zonder begeleiding uitgaan, zich opmaken, hun zuurverdiende loon uitgeven en de hele nacht dansen op funk, latin en soulmuziek.
Veel discogeluiden en -gezichten zijn ook geïnspireerd op elementen uit de hippiecultuur, zoals psychedelia, vrije liefde, kleurrijke kleding en drugsgebruik. Het is het tijdperk van de tegencultuur, het aanbreken van het Watermantijdperk en emancipatie en vrijheid.
Terwijl, terug in Parijs, draaien clubs erotische nummers als Je T’Aime, Moi Non Plus van Serge Gainsbourg en lange, gladde nummers als Walk On By van Isaac Hayes.
In 1970 beginnen DJ David Mancuso en zijn Loft-feesten in New York, die een voorloper worden van veel meer privé-clubs die nog zullen volgen. Zijn feesten zijn alleen voor leden, bij hem thuis.
Vroegere songs die hinten naar een discogeluid zijn Bla, Bla Diddly (Giorgio Moroder, 1966), You Keep Me Hangin’ On (The Supremes, 1966), Only the Strong Survive (Jerry Butler, 1968), Message to Love (Jimi Hendrix’s Band of Gypsys, 1970), Soul Makossa (Manu Dibango, 1972), Keep on Truckin’ (Eddie Kendricks,1973) en The Love I Lost (Harold Melvin & The Blue Notes,1973).
1971: Disco bereikt de televisie met de Soul Train muziek- en dansshow.
1973: het eerste artikel over disco wordt geschreven in door Vince Aletti voor Rolling Stone.
Disco Dancing
1973: Karen Lustgarten introduceert haar disco danslessen in San Francisco. Haar boek, The Complete Guide to Disco Dancing (Warner Books, 1978), is het eerste boek dat populaire dansen uit de disco benoemt, uitsplitst en onderwijst. Het boek wordt een bestseller en vertaald in verschillende talen.
Individuele stijlen worden gechoreografeerd om aan te sluiten bij de verschillende disco geluiden en vocalen. De Hustle wordt een gemeenschappelijke naam voor een aantal gestileerde bewegingen. Deze partnerdans maakt gebruik van uitgebreide handbewegingen en funky draaibewegingen, beïnvloed door het swingdansen van de jaren dertig en veertig. Ook andere dansen beïnvloeden de stijl van het discodansen, zoals de Latino-bewegingen van de mambo en de salsa. Het dansen in een lijn is eerst populair geworden in Florida en daarna in New York City, in het begin van de jaren 1970.
Disco Fever 1974-77
Tussen 1974 en 1977 blijft de populariteit van discomuziek stijgen en veel discosongs halen de top van de hitlijsten.
In het najaar van 1977 bereikt de discokoorts een hoogtepunt met de release van de film Saturday Night Fever. Gezien als een marketing instrument om de populariteit van disco te verbreden buiten de tegencultuur, wordt het een groot succes en de BeeGees soundtrack wordt een van de best verkochte albums aller tijden.
In de late jaren 70 raakt disco stevig verankerd in de mainstream pop cultuur. Bestaande non-disco songs krijgen vaak de disco behandeling. De rijke orkestrale begeleiding die bij disco hoort roept herinneringen op aan het bigband tijdperk. Op hun beurt nemen verschillende big band artiesten disco arrangementen op, waaronder Perry Como.
Klassieke orkest arrangementen worden ook disco-achtig als lange muzieknummers aan populariteit winnen op de dansvloer. Zelfs Ethel Merman doet mee en brengt in 1979 een album uit met disconummers, The Ethel Merman Disco Album. Het lijkt erop dat iedereen aan disco doet.
Disco mode uit de jaren 70
Disco mode is erg populair in het midden van de jaren 70. Zelfs Elvis draagt een wijd uitlopende jumpsuit die tot aan de navel is uitgesneden. Discotheekgangers in New York dragen dure en extravagante mode voor avonden uit: slanke wikkeljurken van Diane von Furstenberg; vloeiende jurken van Halston voor vrouwen en polyester overhemden met patroon van Qiana voor mannen met puntige kragen, bij voorkeur open op de borst. Het vrijetijdspak wordt populair met dubbelgebreide polyester overhemdjassen en bijpassende broeken.
De trend van deze toegankelijke couturestijlen in prêt-à-porter vindt snel zijn weg naar betaalbare mode in de winkelstraten in dit tijdperk van de alles-is-weg mode. Mannen worden pauwen met felle kleuren, flamboyante patronen en opzichtige sieraden.
Voor vrouwen begint de mode van de jaren zeventig met een voortzetting van de minirokjes, de klokkende pijpen en de androgyne hippie-look van eind jaren zestig. Maar de discotrend van de jaren zeventig brengt de mode naar een nieuw niveau van flamboyantie. De mode keert zich af van de kinderlijke look van de late jaren 60 naar een meer gesofisticeerde, seksueel bewuste en volwassen stijl. Deze stijlen worden onderdeel van de populaire cultuur totdat iedereen en hun oma ze draagt.
Hier volgt een overzicht van deze verschillende must-have items die het disco tijdperk van de jaren 70 zijn gaan definiëren:
Hotpants:
Hotpants waren populair onder jonge vrouwen sinds 1971. Deze shorts waren erg strak en erg kort (zo kort en zo strak mogelijk). Oorspronkelijk ontworpen om te worden gedragen met dikke ondoorzichtige panty’s, betekende de anything-goes houding dat hotpants werden gedragen op elke mogelijke manier – panty of geen panty.
Platform schoenen:
Die in 1971 in de mode kwamen, verhieven schoenen met plateauzolen zowel mannen als vrouwen minstens 2-4 centimeter van de grond. Hoewel ze hielpen voorkomen dat wijd uitlopende pijpen over de grond sleepten, waren ze niet erg praktisch.
Uitlopende jeans/broeken:
Broeken werden in het begin van de jaren 70 een steeds populairdere keuze voor vrouwen. Labels werden belangrijk als een modestatussymbool met Vanderbilt en Fiorucci jeans die must-have items werden. Broeken zijn praktisch en bevrijdend voor de bevrijde werkende vrouw.
In tegenstelling tot de hippe broeken uit de jaren ’60 waren de stijlen hoog getailleerd en nauwsluitend rond de heupen en dijen, uitwaaierend om die hoge plateauschoenen te bedekken. De wijdte van flares werd zo gek dat mensen erover vielen terwijl hun plateauschoenen verstrikt raakten in al die extra stof.
Er was een keuze aan flexibele synthetische stoffen die alles mogelijk maakten van de effen witte satijnen look tot volle psychedelische kleuren en bloemmotieven. Halverwege de jaren zeventig verloren de wijduitlopende broeken echter hun modevoordeel en werden huidstrakke broeken het must-have item voor dansen (vrouwen) en een ruimere/minder gestructureerde broekvorm (voor mannen).
Driedelig pak:
Populariteit verworven door John Travolta in Saturday Night Fever, het witte polyester pak met bijpassend gilet was een nieuwe stijlkeuze voor mannen. Het werd vaak gecombineerd met kostuumjuwelen, zoals een identiteitsarmband of medaillonhanger, gedragen onder een open overhemd. Brede revers, wijde pijpen en hoge tailles waren vereist en de pakken konden ook in verschillende felle kleuren worden geleverd om bij de tinten van de dansvloer te passen. Wit zag er ook geweldig uit onder de ultraviolette verlichting die populair werd in disco’s.
Wikkeljurk:
De eenvoudige stretch-jersey polyester wikkeljurk werd geïntroduceerd door Diane von Furstenberg in 1972 – ook te zien in Saturday Night Fever. Het werd gedragen met slingback sandalen of kniehoge laarzen met grove hakken. Overdag kon hij in een effen kleur naar kantoor worden gedragen en ’s avonds werd hij omgetoverd tot een sexy model.
Glitter:
Het was het decennium dat bekend stond om de introductie van glam en glitter bij de massa. Goedkope synthetische stoffen zorgden ervoor dat iedereen zich een beetje glitter in zijn kleding kon veroorloven en mensen werden er gek van. Metallic draden, satijn-look, pailletten, alles met glinstering en glans was geweldig. Glitters verschenen ook in de make-up, met meisjes die een glittergel op hun wangen, lippen en ogen smeerden. Lipgloss was essentieel. Wenkbrauwen werden ook geplukt tot een dunne booglijn.
Boob-tube:
Vaak met lovertjes, was de boob-tube een rekbare strapless tube die rond de borst en torso werd gedragen, of die het middenrif ontblootte. Topjes met halternek waren ook een modeartikel in de disco.
Dancewear/Leotard:
Ook dit was te zien in Saturday Night Fever. Vanaf 1974 werd de leotard een populair mode-item voor de discotheek. Lichaamsbewuste silhouetten en een teken dat je serieus bent over disco-dansen en het leren van de nieuwste moves. Je kon het aankleden met een sjaal om je heupen of in lagen met contrasterende kleuren.
Veel van dit soort kleding was eigenlijk professionele danskleding. De soepelheid kwam goed van pas bij zware danspasjes en hete nachten op de dansvloer. Polyester spandex kleding had zijn weg gevonden naar de populaire mode door de danskleding die in de jaren 1960 werd geïntroduceerd en via de disco dansvloer van de jaren 1970.
Danskleding liet ook aan iedereen zien dat je geïnteresseerd was in het houden van een fit en gespierd lichaam – een obsessie met zijn wortels in de opkomst van fitness en gezondheidsclubs en regelmatig sporten. Joggen en skaten en andere fysieke bezigheden werden zeer modieus voor degenen die er goed uit wilden zien.
Accessoires:
Veder boa’s, slinky sjaals, tulbanden.
Haar: denk afro, shaggy en gevederde gelaagde looks en dat is alleen de mannen! Het haar was makkelijk en los of strak en krullend met alleen wat tondeuses, haarlak of gel en misschien wat glittergel voor de meisjes.
De dood van disco
De hele disco-look werd aan het eind van de jaren zeventig geleidelijk vervangen door anti-mode Punk Rock. De discostijl werd als te escapistisch en flamboyant beschouwd en had geen voeling met de politiek van die tijd. In de VS groeide de anti-disco wrok onder rock fans die anti-disco slogans begonnen te dragen op t-shirts.
Dit bereikte zijn hoogtepunt met het evenement bekend als Disco Demolition Night, 12 juli 1979. Een anti-disco demonstratie in Comiskey Park in Chicago vond plaats met exploderende disco platen. Het eindigde met een rel toen de menigte stoelen uit het park rukte en de boel overhoop haalde.
Sommigen zeggen dat het disco verzet werd aangemoedigd door muziek producenten die wilden dat rock weer populairder zou worden. Anderen hebben de vernietiging van disco omschreven als een opzettelijk onverdraagzame poging om de popularisering van een muziekcultuur, geliefd bij vele minderheidsgroepen in de samenleving, de kop in te drukken.
Hoe dan ook leeft disco voort in de harten van velen en er zal altijd een stukje disco zijn in de ziel van iedereen die vandaag de dag een nachtclub binnenstapt om de hele nacht door te dansen zonder een partner te hoeven hebben.
Revivals en Eurodisco
In de late jaren tachtig, en gedurende de hele jaren negentig, was een revival van de originele disco stijl populair. Tegen het einde van de eeuw waren veel door disco beïnvloede nummers hits.
Eurodisco was altijd meer pop-georiënteerd, en minder door soul beïnvloed dan disco in Amerikaanse stijl. Het bleef in de popcultuur in heel Europa en het Verenigd Koninkrijk met groepen als ABBA en BoneyM die veel succes hadden. Dergelijke groepen bleven een belangrijke invloed houden in Europa en het Verenigd Koninkrijk gedurende de jaren 1980 met acts als Frankie Goes To Hollywood, Pet Shop Boys, en vele succesvolle platen uitgebracht door Stock, Aitken and Waterman in het Verenigd Koninkrijk.
Disco zal altijd populair blijven in de muziek, ook al is de extreme mode van zijn hoogtijdagen tot het verleden gaan behoren.