Militarisme is in opkomst in het Verenigd Koninkrijk, sijpelt door in steeds meer gebieden van het leven.
Cadet forces in British state schools have more than doubled since 2012. De regering heeft meer dan 45 miljoen pond uitgegeven aan projecten ter bevordering van een “militair ethos” op scholen. De Dag van de Strijdkrachten wordt nu in gemeenschappen in het hele Verenigd Koninkrijk gevierd. Leden van de Army Reserve hebben een jaarlijkse “Draag je uniform naar je werk”-dag. We worden aangemoedigd om te applaudisseren voor soldaten als “helden” en te geven aan liefdadigheidsinstellingen om hen te steunen, zelfs als de verzorgingsstaat waarop gewonden zouden moeten kunnen vertrouwen voor onze ogen wordt ontmanteld.
Bij de Peace Pledge Union noemen we deze situatie “alledaags militarisme”. Het is een situatie waarin militaire ideeën, waarden en beelden hun weg vinden naar meer en meer gebieden van het dagelijks leven. Dit wordt langzamerhand zo normaal dat we gemakkelijk vergeten hoe afschuwelijk militarisme is.
In februari 2020 is de PPU een nieuw project gestart om mensen te ondersteunen bij het aan de kaak stellen van militarisme in hun eigen gemeenschap.
De eerste bewering van militarisme is dat geweld conflicten oplost. Conflicten komen echter voortdurend voor: telkens wanneer twee of meer mensen onverenigbare doelen hebben. De overgrote meerderheid van conflicten gaat niet gepaard met geweld.
Veel mensen willen conflicten vreedzaam oplossen. Maar door geweld op de achtergrond te houden als een “laatste redmiddel” worden geweldloze opties vaak niet grondig onderzocht. De Peace Pledge Union gaat conflicten niet uit de weg. Pacifist zijn is in strijd zijn met de dominante waarden van de samenleving. Pacifisten willen conflicten oplossen zonder geweld. Oorlog leidt onvermijdelijk tot lijden van onschuldige mensen. En hoewel geweld de hater kan vernietigen, is er veel meer voor nodig om de haat te vernietigen.
Een tweede aspect van militarisme is de opvatting dat onvoorwaardelijke gehoorzaamheid iets is dat bewonderd moet worden. Militarisme heeft een ondermijnend effect op het vermogen van zowel kinderen als volwassenen om voor zichzelf te denken en zich uit te spreken als zij iets verkeerds zien. Legers eisen dat mensen bevelen opvolgen zonder vragen te stellen. Van alle redenen die men kan aanvoeren om een mens te doden, is de zwakste toch wel dat je gedood hebt omdat iemand je dat opdroeg.
Nationalisme is een ander aspect van mlitiarisme. We worden aangespoord om “ons land te verdedigen” zonder enige discussie over wat we zelfs maar onder een “land” verstaan. Praten over het “nationale belang” impliceert dat iedereen in het Verenigd Koninkrijk dezelfde belangen heeft. In werkelijkheid gaat het meestal om de belangen van degenen met rijkdom en macht. Vechten voor een land betekent meestal vechten voor zijn leiders. Militarisme leidt onze aandacht af van de onderliggende oorzaken van oorlog en onrechtvaardigheid.
In de 21e eeuw is het enthousiasme voor oorlog onder het Britse publiek afgenomen, maar tegelijkertijd neemt het militarisme toe. Deze twee ontwikkelingen zijn met elkaar verbonden.
De publieke steun voor oorlog is drastisch verminderd door de dood, verspilling en leugens van de oorlogen in Irak en Afghanistan. Geconfronteerd met een gebrek aan steun voor militaire conflicten, richt het establishment zich in plaats daarvan op het vieren van de strijdkrachten.
Initiatieven als Armed Forces Day en het Cadet Expansion Programme maken deel uit van een gestage militarisering van de Britse samenleving die zich paradoxaal genoeg heeft ontwikkeld op hetzelfde moment dat het publieke enthousiasme voor oorlog is afgenomen. Voorbeelden van alledaags militarisme variëren van militaire bezoeken aan scholen tot de Invictus Games, van wervingsfolders in cafés tot deals met lokale overheden om privileges te verlenen aan militaire werkgevers.
De militaire aanwezigheid wordt steeds zichtbaarder in steden in het Verenigd Koninkrijk.
Armed Forces Day werd in 2009 in het Verenigd Koninkrijk geïntroduceerd, in het kielzog van wijdverbreide publieke oppositie tegen de oorlogen in Irak en Afghanistan. Op de Dag van de Strijdkrachten – de laatste zaterdag van juni – of op nabijgelegen dagen worden in het hele Verenigd Koninkrijk honderden evenementen georganiseerd. Ze zijn bedoeld om een positief beeld van de strijdkrachten te promoten en tegelijkertijd als rekruteringsinstrument te fungeren. Door het “respect” voor de strijdkrachten te bevorderen, moedigen evenementen zoals Armed Forces Day aan om de oorlog via de achterdeur te steunen. Ze normaliseren en moedigen geweld, nationalisme en kritiekloze gehoorzaamheid aan.
Gelukkig zijn er protesten geweest tegen Armed Forces Day sinds het begin ervan. In 2018 en 2019 waren er op meer plaatsen protesten en alternatieve evenementen dan in enig voorgaand jaar. Verzet tegen Armed Forces Day kan effectief zijn. In 2017 annuleerde de gemeenteraad van Glasgow een zogenaamde “Armed Forces Fun Day” na lokale protesten. In 2018 steunde de burgemeester van Leicester oproepen van Leicester Against War voor een verbod op strijdkrachten om mensen onder de 16 uit te nodigen om wapens te hanteren. Als gevolg daarvan werden in 2019 geen kinderen uitgenodigd om wapens te hanteren op Armed Forces Day in Leicester.
Lokale gemeenschappen zijn verder gemilitariseerd door zogenoemde “militaire convenanten”, die nu door elke gemeenteraad in Engeland, Schotland en Wales zijn ondertekend. Deze convenanten verplichten gemeenteraden tot een beleid dat de strijdkrachten ondersteunt en hun activiteiten vergemakkelijkt. Ze zijn gebaseerd op de mythe dat er altijd al een “convenant” heeft bestaan tussen de strijdkrachten en het land als geheel. Sommige gemeenteraden zijn zelfs zo ver gegaan dat ze de werving van militairen subsidiëren. In 2016 ontdekte PPU-lid Ed Bridges, toen raadslid in de gemeenteraad van Cardiff, dat de raad de strijdkrachten niet in rekening bracht voor wervingskraampjes op gemeente-eigendom, terwijl andere werkgevers wel geacht werden te betalen.
De PPU steunt mensen in het hele Verenigd Koninkrijk om het alledaagse militarisme in hun eigen gemeenschappen aan te vechten. U kunt meer lezen over militarisme in lokale gemeenschappen en hoe mensen zich ertegen verzetten. Als je ondersteuning wilt bij het aanvechten van militarisme in je eigen gemeenschap, stuur dan een e-mail naar [email protected] of stuur ons een snel bericht.
De laatste jaren is er een sterke toename van militaire betrokkenheid bij het schoolonderwijs in Groot-Brittannië.
Sinds 2012 heeft de Britse regering meer dan 45 miljoen pond uitgegeven aan projecten met een “militair ethos” op scholen in Engeland. Deze omvatten het gebruik van externe bedrijven zoals Commando Joe’s en de UK Mliitary School, vaak bemand door ex-krijgsmachtpersoneel, om programma’s op scholen uit te voeren. In datzelfde jaar lanceerden de ministers het Cadet Expansion Programme en tegen 2016 was het aantal cadetten op staatsscholen in het Verenigd Koninkrijk als geheel meer dan verdubbeld. In 2015 beloofde de regering een extra bedrag van 50 miljoen pond om het aantal kadetten tegen 2020 tot 500 te verhogen. Het aantal bezoeken van militairen aan scholen is ook toegenomen, waarbij scholen in armere gebieden veel vaker het doelwit zijn.
De strijdkrachten beweren graag dat het bij dergelijke activiteiten niet om rekrutering gaat, maar het ministerie van Defensie heeft in 2011 in zijn Youth Engagement Review de waarheid prijsgegeven. Ze stelden ronduit dat de betrokkenheid van de krijgsmacht bij jongeren tot twee resultaten moet leiden: “Een bewustzijn van de rol van de strijdkrachten in de wereld … om de blijvende steun van de bevolking te verzekeren; en de rekrutering van de jonge mannen en vrouwen die de sleutel zijn tot toekomstige instandhouding en succes.”
Met andere woorden, deze activiteiten impliceren twee soorten rekrutering: ze leiden tot een paar mensen die besluiten om bij de strijdkrachten te gaan en ze rekruteren een veel groter aantal mensen voor een militaristische mentaliteit.
De Peace Pledge Union vindt dat jongeren een scala aan standpunten over oorlog, vrede en strijdkrachten moeten kunnen horen, inclusief het leren over alternatieven voor gewapend geweld. Je kunt meer lezen over militarisme op scholen en de campagnes om dit aan te vechten. Ben je scholier, docent of ouder en wil je ondersteuning bij het aanvechten van militarisme op scholen, mail ons dan op [email protected] of stuur ons een snel bericht.
Militarisering van universiteiten
Het University Officer Training Corps (UOTC) zegt expliciet dat een van hun doelen is om ervoor te zorgen dat afgestudeerden die in het bedrijfsleven of de politiek gaan werken, “bereid zijn om op te treden als positieve pleitbezorgers voor het leger”. Naast het UOTC en soortgelijke organisaties, organiseren de strijdkrachten zelf vaak rekruteringsstands op evenementen zoals rekruteringsbeurzen voor universiteiten en eerstejaarsstudenten. Hetzelfde geldt voor wapenbedrijven, die de laatste jaren op grote aantallen studentenprotesten zijn gestuit. In februari 2020 stemden studenten van de universiteit van Cambridge tegen het toestaan van militaire werving op eerstejaarsbeurzen. De Peace Pledge Union steunt studenten die campagne voeren tegen de aanwezigheid van strijdkrachten en wapenbedrijven op universiteiten.
Als je campagne voert tegen militarisme op je eigen universiteit, of daarbij steun of advies wilt, stuur ons dan een berichtje op [email protected] of stuur ons een snel berichtje.
Militariseren van herdenking
De Royal British Legion, die rode klaprozen produceert, zegt dat alleen leden van Britse en geallieerde strijdkrachten herdacht mogen worden op Herdenkingszondag, niet burgerslachtoffers van oorlog of die van andere nationaliteiten. De Peace Pledge Union daarentegen roept op om terug te keren naar de boodschap van “nooit meer”. Wij produceren witte klaprozen, die staan voor de herdenking van alle oorlogsslachtoffers, een inzet voor vrede en een afwijzing van militarisme.
Lees meer over Dodenherdenking en de noodzaak om het te koppelen aan vrede, niet aan militarisme.
Militarisering van de politiek
In het Chilcot-rapport over de betrokkenheid van het Verenigd Koninkrijk bij de oorlog in Irak werd opgemerkt dat de legerleiding bij Tony Blair had gelobbyd om meer Britse soldaten in te zetten in Irak dan hij aanvankelijk van plan was. Professor Paul Dixon wijst in zijn recente rapport Warrior Nation: War, militarisation and British democracy. In 2006 doorbrak het hoofd van het Britse leger, Richard Dannatt, de aloude conventie dat de militaire leiding de regering niet in het openbaar mag bekritiseren, toen hij een interview gaf aan de Daily Mail waarin hij het buitenlands beleid van de regering aanviel. In 2015 dreigde een anonieme generaal effectief met een militaire coup als Jeremy Corbyn premier zou worden.
Wanneer een organisatie die geworteld is in geweld, hiërarchie en gehoorzaamheid op deze manieren invloed probeert uit te oefenen, wordt de democratie zelf bedreigd.
Militarisering van mensenrechten
De strijdkrachten hebben te maken met rigide hiërarchische structuren waarin hun leden bevelen moeten opvolgen, zelfs bevelen om te doden, zonder naar hun eigen geweten te hoeven luisteren. Ze ontkennen de mensenrechten, niet alleen van de mensen die ze verwonden en doden, maar ook van hun eigen leden, die niet in het openbaar mogen spreken zonder toestemming, zich niet mogen aansluiten bij vakbonden of geen campagne mogen voeren voor betere omstandigheden.
In 2017 en 2018 hebben de strijdkrachten hun inspanningen opgevoerd om zich te presenteren als ondersteunend aan vrouwenrechten en de rechten van LGBT+’ers. Ze produceerden een online advertentie met de titel “Kan ik homo zijn in het leger?”. Ze nemen ook deel aan LGBT Pride-evenementen om hun imago te promoten en in sommige gevallen rekruteringskraampjes te runnen.
Dit heeft niets te maken met gelijkheid en mensenrechten. Het is het gevolg van de aanhoudende wervingscrisis van de strijdkrachten en een poging om hun imago te verbeteren door het te “pinkwashen”. In 2016 heeft de Peace Pledge Union zich aangesloten bij LGBT+ campagnevoerders en andere vredesgroepen om No Pride in War te lanceren, een breed opgezette campagne die LGBT+ bewegingen oproept om de pogingen van de strijdkrachten om hen te coöpteren te verwerpen. Als je militarisme in LGBT+ of feministische bewegingen aan de kaak stelt, of daarbij ondersteuning wilt, mail ons dan op [email protected] of stuur ons een snel bericht.
Daag jij het alledaagse militarisme in jouw gemeenschap, op je werk, op school of op de universiteit uit? Zou je dat willen?
In 2020 voert de PPU een nieuw project uit om mensen te ondersteunen om ideeën te delen en van elkaar te leren als ze alledaags militarisme in hun eigen gemeenschappen aan de kaak stellen.
Actie op lokaal niveau kan effectief zijn. In 2017 annuleerde de gemeenteraad van Glasgow een zogenaamde “Armed Forces Fun Day” na een campagne door lokale leden van de Peace Pledge Union en Scotland Against Militarism. In 2018 stemde de burgemeester van Leicester ermee in om te voorkomen dat de strijdkrachten kinderen uitnodigen om wapens te hanteren bij wervingskraampjes. In Wales hebben verschillende scholen zich ertoe verbonden onderwijs te geven over vreedzame conflictoplossing na het werk van Wales for Peace.