Een populair kruidensupplement dat wordt gebruikt door prostaatkankerpatiënten blijkt het prostaat-specifiek antigeen (PSA) – een eiwit in het bloed dat vaak wijst op prostaatkanker – aanzienlijk te verlagen bij mannen met gevorderde ziekte, zo blijkt uit een studie van de University of California, San Francisco.
De studie, een van de eerste in zijn soort waarbij het kruid PC-SPES aan een rigoureus wetenschappelijk onderzoek is onderworpen, zal op 1 november worden gepubliceerd in het Journal of Clinical Oncology. PC-SPES (“PC” staat voor prostaatkanker, “SPES” is Latijn voor hoop) bestaat uit extracten van acht verschillende Chinese kruiden. Het wordt in de handel verkocht bij sommige natuurvoedingswinkels.
“Mijn overtuiging is dat mensen complementaire geneeswijzen op twee manieren benaderen. Of ze accepteren het zonder kritisch na te denken simpelweg omdat het alternatief is, of ze verwerpen het zonder kritisch na te denken omdat het alternatief is,” zei Eric Small, MD, hoofdauteur van de studie en UCSF universitair hoofddocent geneeskunde. “Hoe dan ook, het is allemaal opinie. Wij wilden PC-SPES bestuderen en het aan dezelfde standaard houden als elk ander nieuw geneesmiddel. Dit is de eerste poging om dit kruid op een wetenschappelijk methodische manier te bestuderen.”
In de fase II-studie werden 70 mannen geëvalueerd, verdeeld in twee groepen: degenen met hormoonafhankelijke ziekte (33 patiënten) en degenen met hormoononafhankelijke ziekte (37 patiënten). Hormoonafhankelijke ziekte wordt gedefinieerd door de reactie op het onttrekken van het mannelijk hormoon testosteron. Dit kan worden bereikt door het gebruik van verschillende hormonale geneesmiddelen, waaronder het vrouwelijke hormoon, oestrogeen. Testosteron voedt de groei van prostaatkanker. Verlaging van de testosteronspiegel kan de tumoren doen krimpen of hun groei vertragen. Als gevolg daarvan daalt het PSA-niveau. Tumoren kunnen echter resistent worden tegen hormonale therapie. Hormoononafhankelijke ziekte wordt gedefinieerd als kankerprogressie ondanks lage testosteronspiegels.
Alle mannen in de hormoonafhankelijke arm van de studie hadden een PSA-daling van meer dan 80 procent, met een mediane duur van die daling van 57 of meer weken. Slechts bij één patiënt was er sprake van ziekteprogressie terwijl hij het kruid nam. Ongeveer 97% van deze patiënten hadden ook een sterke daling van hun testosteron, waardoor onderzoekers denken dat PC-SPES kan werken als een standaard hormonale therapie, zei Small. “We denken dat PC-SPES op oestrogeen lijkt,” zei hij.
In de mannen met hormoononafhankelijke ziekte, 19 mannen, of ongeveer 50 procent, hadden PSA dalingen van meer dan 50 procent. De mediane tijd voordat PSA steeg was 16 weken. Maar verschillende mannen in deze groep hebben geen ziekteprogressie gehad in meer dan een jaar na het nemen van het kruid.
De bevinding dat PC-SPES het PSA-niveau kan verlagen bij mannen met hormoononafhankelijke ziekte is belangrijk, zei Small, omdat het een andere verdedigingslinie voor patiënten vertegenwoordigt wanneer standaard hormonale therapie er niet in slaagt de ziekte te vertragen.
“In deze groep patiënten kunnen we een ander hormoon gebruiken, maar verder dan dat, afgezien van chemotherapie, is er niet veel meer wat we kunnen doen,” zei Small. “PC-SPES kan worden gebruikt als een tweede of derde lijns hormoon. We weten niet wat voor effect het zal hebben op de overleving, maar het biedt duidelijk een klinisch voordeel. Het biedt ons een andere behandeling die we kunnen gebruiken vóór chemotherapie.”
Daarnaast zagen sommige mannen in beide groepen hun tumoren krimpen. Bijwerkingen waren impotentie, verminderde zin in seks en gevoelige borsten. PC-SPES werd over het algemeen goed verdragen. De mannen werden twee jaar lang in het onderzoek opgenomen en kregen een dosis van negen capsules per dag.
Terwijl PC-SPES oestrogeen lijkt na te bootsen bij mannen met hormoonafhankelijke ziekte, geloven Small en collega’s dat er andere actieve anti-kanker ingrediënten in het supplement kunnen zitten, omdat het de PSA niveaus verlaagde bij mannen met hormoonafhankelijke ziekte wiens testosteron al laag was.
“We hebben bewezen dat dit enige activiteit heeft,” zei Small. “De volgende stap is om uit te zoeken of dit anders is dan oestrogeen,” zei hij.
Daartoe zijn Small en collega’s van het Dana Farber Cancer Institute in Boston, MA 100 mannen met hormoononafhankelijke ziekte aan het inschrijven voor een proef om te testen welk middel, oestrogeen of PC-SPES, beter werkt om de ziekte te vertragen. Zodra de ene therapie geen PSA-daling meer veroorzaakt, zal de patiënt worden overgeschakeld op het andere middel. Patiënten zullen een jaar lang worden ingeschreven.
“Het belang van die studie is dat het ons zal helpen om het mechanisme van PC-SPES te doorgronden,” zei Small.
Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker, exclusief nonmelanoma huidkanker, bij Amerikaanse mannen, volgens de American Cancer Society. De organisatie schat dat dit jaar 180.400 nieuwe gevallen van prostaatkanker zullen worden gediagnosticeerd in de V.S.. Prostaatkanker is de op één na belangrijkste doodsoorzaak door kanker bij mannen en wordt alleen overtroffen door longkanker. Ongeveer 31.900 mannen in de Verenigde Staten zullen in 2000 aan deze ziekte sterven, volgens de American Cancer Society.
Andere auteurs van het artikel zijn Mark Frohlich, MD, UCSF assistent professor in de geneeskunde; Robert Bok, MD, PhD, UCSF assistent klinisch professor in de geneeskunde; Katsuto Shinohara, MD, UCSF assistent professor in de urologie; Gary Grossfeld, MD, UCSF assistent professor in de urologie; Zinovi Rozenblat, UCSF clinical research associate; William Kevin Kelly, DO, Memorial Sloan-Kettering Cancer Center; Michele Corry, NP, UCSF; David Reese, MD, UCSF assistent klinisch professor in de geneeskunde.
De studie werd gesteund door de Association for the Cure of Cancer of the Prostate (CaP CURE).