Het is misschien verleidelijk om te denken dat lawaai geen serieus gezondheidsprobleem is, het is tenslotte maar lawaai. We gaan er toch niet dood aan?
Er is aangetoond dat blootstelling aan langdurig of buitensporig lawaai een reeks gezondheidsproblemen kan veroorzaken, variërend van stress, slechte concentratie, productiviteitsverlies op het werk, communicatieproblemen en vermoeidheid door slaaptekort, tot ernstiger problemen zoals hart- en vaatziekten, cognitieve stoornissen, oorsuizen en gehoorverlies.
In 2011 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een rapport uitgebracht met de titel ‘Burden of disease from environmental noise’. In deze studie werden gegevens van verschillende grootschalige epidemiologische studies naar omgevingslawaai in West-Europa, verzameld over een periode van 10 jaar, samengevoegd.
In de studies werd omgevingslawaai van vliegtuigen, treinen en voertuigen geanalyseerd, evenals andere stadsbronnen, en vervolgens werd gekeken naar verbanden met gezondheidsaandoeningen zoals hart- en vaatziekten, slaapstoornissen, oorsuizen, cognitieve stoornissen bij kinderen en hinder. Het WHO-team gebruikte de informatie om de DALY’s (disability-adjusted life-years) te berekenen – in feite de gezonde levensjaren die verloren gaan aan ‘ongewenste’ door de mens veroorzaakte dissonantie. Hun resultaten zouden u wel eens kunnen verbazen.
Zij ontdekten dat alleen al in Europa elk jaar minstens een miljoen gezonde levensjaren verloren gaan door geluidshinder (en in dit cijfer is lawaai van industriële werkplekken niet meegerekend). De auteurs concludeerden dat “er overweldigend bewijs is dat blootstelling aan omgevingslawaai nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid van de bevolking” en plaatsten verkeerslawaai op de tweede plaats van de bedreigingen voor de volksgezondheid (op de eerste plaats komt luchtverontreiniging). De auteurs merkten ook op dat terwijl andere vormen van vervuiling afnemen, geluidshinder toeneemt.
Het is interessant dat de geluiden waarvan we ons niet eens bewust zijn dat we ze horen, ons misschien wel het meest beïnvloeden, in het bijzonder de geluiden die we ‘horen’ als we slapen. Het menselijk oor is uiterst gevoelig, en het rust nooit. Dus zelfs als je slaapt zijn je oren aan het werk, ze pikken geluiden op en zenden ze uit, die worden gefilterd en geïnterpreteerd door verschillende delen van de hersenen. Het is een permanent open auditief kanaal. Dus ook al bent u zich er niet van bewust, achtergrondgeluiden van verkeer, vliegtuigen of muziek van de buren worden nog steeds verwerkt en uw lichaam reageert er op verschillende manieren op via de zenuwen die naar alle delen van het lichaam lopen en de hormonen die door de hersenen worden vrijgegeven.
Het meest voor de hand liggend is onderbroken slaap, met de daaruit voortvloeiende effecten van vermoeidheid, verminderd geheugen en creativiteit, verslechterd beoordelingsvermogen en verzwakte psychomotorische vaardigheden. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die in de buurt van luchthavens of drukke wegen wonen, vaker hoofdpijn hebben, meer slaappillen en kalmerende middelen slikken, vatbaarder zijn voor kleine ongelukken en vaker een psychiatrische behandeling zoeken.
Maar er is nog een ander, ernstiger gevolg. Zelfs als je niet wakker wordt, blijkt dat voortdurend lawaai de acute stressrespons van het lichaam in gang zet, waardoor de bloeddruk en de hartslag omhoog gaan en een toestand van hyperarousal kan ontstaan. Deze reactie kan leiden tot hart- en vaatziekten en andere gezondheidsproblemen.
In een onderzoek van Dr. Orfeu Buxton, een slaapdeskundige aan de Harvard University, werd de hersenactiviteit van gezonde vrijwilligers gevolgd, die tijdens hun slaap geluidsfragmenten van 10 seconden van verschillende soorten lawaai te horen kregen. De hersengolven van de vrijwilligers bleken te pieken in grillige, wakkere patronen van neurale activiteit wanneer elk fragment werd afgespeeld. Dit onderzoek richtte zich op geluiden die in een ziekenhuis worden gehoord, zoals praten, rinkelende telefoons, dichtslaande deuren, machines, doorspoelende toiletten en stadsverkeer, maar veel van de geteste geluiden zouden we ook in een stedelijke omgeving horen.
Geluid is een belangrijk en waardevol onderdeel van het dagelijks leven. Maar wanneer geluid lawaai wordt, kan het een negatieve invloed hebben op onze geestelijke en lichamelijke gezondheid. De realiteit van het moderne leven betekent dat de geluiden die in onze wereld worden geproduceerd, niet plotseling tot zwijgen zullen worden gebracht. In plaats daarvan moeten we erkennen dat geluidshinder een serieus gezondheidsprobleem is dat onze aandacht verdient, en realistische en duurzame manieren vinden om het te beheersen en te verminderen – te beginnen met het verbieden van het ophalen van vuilniswagens in het midden van de nacht!