Guinguette Marais Poitevin

Verbaal geweld kan moeilijk te herkennen zijn, en kan helaas ook een veel voorkomende vorm van misbruik zijn in sommige huwelijken. Niet alle woorden die bedoeld zijn om te kwetsen zijn “lelijke woorden”. Een meester in verbaal geweld kan je gevoel van eigenwaarde beschadigen terwijl hij tegelijkertijd doet alsof hij veel om je geeft. Het gebruik van woorden om te straffen is een zeer heimelijke poging om te controleren, en ongeacht hoe liefdevol je echtgenoot lijkt te zijn, verbaal geweld is verkeerd – en kan net zo schadelijk zijn als fysiek geweld.

Lichamelijk geweld is gemakkelijk te herkennen. Er bestaat geen twijfel over dat als je door je partner bent geslagen of verwond, je bent mishandeld. Bij fysieke mishandeling hoef je niet aan jezelf te twijfelen: Er is vaak zichtbaar bewijs op je lichaam dat er mishandeling heeft plaatsgevonden. Verbale mishandeling is anders. De schade is intern en er zijn geen fysieke blauwe plekken of littekens – alleen een gewonde geest. Hoewel beide langdurige gevolgen kunnen hebben, zoals een laag gevoel van eigenwaarde, depressie, angst en meer, kan emotioneel misbruik moeilijk te definiëren zijn zonder de tekenen te kennen.

Als je bang bent dat je te maken hebt met verbaal geweld, lees dan verder om te weten te komen op welke punten je moet letten in je relatie.

Veel voorkomende tekenen van verbaal geweld

Schelden

Negatief schelden is een teken van verbaal geweld. Als de naam voor jou aanvoelt als een afranseling, was dat waarschijnlijk ook de bedoeling. Sommige scheldpartijen zijn ontegenzeggelijk grof, terwijl andere een verhulde poging zijn om een echtgenoot zich gekwetst te laten voelen. Deze zijn moeilijker te herkennen, maar vertrouw op je gevoel. Verbale geweldplegers gebruiken vaak opbouwende kritiek om hun partner negatief te beïnvloeden.

Woorden gebruiken om te beschamen

Kritische, sarcastische of spottende woorden die bedoeld zijn om je neer te zetten (hetzij alleen of in het bijzijn van andere mensen) zijn een vorm van misbruik. Dit kunnen opmerkingen zijn over de manier waarop je je kleedt, hoe je praat, of je intelligentie. “Als je niet zeker weet of je het slachtoffer bent van verbaal geweld, is de kans groot dat je dat bent. Als de woorden (of het gebrek daaraan) van je misbruiker je voortdurend kwetsen, zit je vrijwel zeker in een verbaal misbruik relatie,” zegt auteur en professor Berit Brogaard, D.M.Sci., P.h.D. Alle opmerkingen die je een minderwaardig of beschaamd gevoel geven, zijn vaak opzettelijk door de misbruiker gemaakt.

Het verheffen van de stem

Wanneer een echtgenoot zonder veel provocatie begint te schreeuwen, kun je je begrijpelijkerwijs zorgen maken dat alles wat je zegt, hem zal doen afgaan. Als je het gevoel hebt dat je op eierschalen loopt, is het makkelijker om het gedrag van je echtgenoot te herkennen als je je eigen reacties op zijn of haar stemverheffing in ogenschouw neemt.

Dreigementen gebruiken om te intimideren

Dreigementen tegen je leven of je lichaam kunnen angst oproepen – of ze nu leeg zijn of niet. Bedreigingen moeten niet lichtvaardig worden opgevat. Zelfs als je echtgenoot je vertelt dat het maar een grapje is, zou je je in een gezonde relatie geen zorgen moeten maken over je veiligheid. “Veel slachtoffers raken er zo aan gewend dat ze er eigenlijk immuun voor worden. Mensen in deze ongelukkige relaties moeten inzien dat het gevaar duidelijk en aanwezig is,” zegt gediplomeerd psychotherapeut Barton Goldsmith, Ph.D. Het is vooral belangrijk om een dreigement serieus te nemen als het ervoor zorgt dat je je gedrag verandert of je op je hoede bent.

Slachtoffer-blaming

Als je echtgenoot zijn geduld verliest, geeft hij of zij jou dan soms de schuld van zijn of haar acties of latere gedrag? Dit wordt slachtoffer-blaming genoemd, en het is een teken van verbaal geweld dat vaak geassocieerd wordt met narcistische persoonlijkheden. De redenen – of excuses – die zij beschrijven om jou de schuld te geven, kunnen opzettelijk worden verdraaid om jou in verwarring te brengen, met als gevolg dat jij je moet verontschuldigen voor hun acties.

Je gevoelens worden genegeerd

Wanneer je echtgenoot weigert te praten over zaken die je van streek maken, kan het zijn dat hij of zij de verantwoordelijkheid uit de weg gaat. Gesprekken over acties en woorden die je kwetsen worden beëindigd, en kwesties die een slechte weerspiegeling zijn van hun gedrag worden weggewuifd. “Wat alle vormen van verbaal geweld kenmerkt, is dat woorden, of het gebrek daaraan, worden gebruikt om een andere persoon te controleren op een manier die hem of haar emotioneel schaadt,” zegt Brogaard. Dit is ook een vorm van gaslighting: Zorgen worden genegeerd, en je partner houdt vol dat bepaalde gebeurtenissen “niet gebeurd zijn” of dat je je dingen verkeerd herinnert. Gaslighting kan je doen twijfelen aan je eigen realiteit, wat weer leidt tot een cyclus van slachtofferblaming.

Je daden manipuleren

Het aanhoudende en intense gebruik van dreigende woorden kan je ertoe brengen dingen te doen of te handelen op een manier die je ongemakkelijk vindt. Deze vorm van verbaal geweld komt vaak voor aan het eind van een huwelijk. Als je echtgenoot niet wil scheiden, zal hij of zij alles zeggen wat nodig is om op je emoties in te spelen en je in het huwelijk te houden. Het is een poging om je aan hun wensen te laten voldoen – ongeacht wat het beste is voor jou als individu.

Je hebt een laag zelfbeeld en voelt je een ander persoon

Je merkt dat je je gevoelens wegstopt, probeert je partner niet van streek te maken, en zo hard werkt om de vrede te bewaren dat elke dag een emotionele klus wordt. Je kunt je depressief voelen of je soms afvragen of je gek bent. Je keert je stress naar binnen. Je straft jezelf voor het gedrag van je partner, je hebt het gevoel dat het allemaal in je hoofd gebeurt. “Het slachtoffer in een verbaal gewelddadige relatie moet leren om sterke grenzen te stellen, en moet misschien zelfs een tijd uit de relatie stappen,” zegt Goldsmith. Het is belangrijk om te onthouden dat je mishandelaar verantwoordelijk is voor deze gevoelens: Ze zijn een verlengstuk van het emotionele misbruik in je relatie.

Je hebt het gevoel dat je op eierschalen loopt

Als je geen gevoelens van veiligheid en zekerheid hebt als je partner in de buurt is, kun je de behoefte voelen om elk woord dat je spreekt te bewaken. Alles wat je doet of zegt is nooit goed genoeg. Als je het gevoel hebt dat je niet ten volle jezelf kunt zijn, is het misschien tijd om je relatie en de rol die je daarin wilt spelen opnieuw te evalueren.

Hoe te reageren op verbaal geweld in een relatie

Misbruik is nooit gerechtvaardigd. Herinner jezelf eraan dat het niet jouw schuld is – en overweeg je opties om weg te lopen als je het ervaart. Als de persoon van wie je houdt je verbaal mishandelt en je gevoelens afwijst, zie je jezelf (en je behoeften) misschien niet als belangrijk. Dat ben je wel.

“Omdat je geen zichtbaar bewijs hebt van het misbruik, kun je huiverig zijn om anderen in vertrouwen te nemen. Je kunt eraan twijfelen dat anderen je zullen geloven…De mensen die je vertrouwt, zullen aan jouw kant staan,” zegt Brogaard. Als je je realiseert dat je mishandeld wordt, probeer je dan te concentreren op het krijgen van hulp. Hier zijn enkele Do’s en Don’ts om te overwegen als je geconfronteerd wordt met verbaal misbruik:

• Do: Zoek counseling, samen of apart.
• Do: Omring jezelf met een ondersteunend systeem van familie en vrienden die je ervaringen kunnen valideren. Bespreek met hen wat er gebeurt en hoe je je voelt.
• Doen: Communiceer met je misbruiker over hun kwetsende woorden, en bespreek dat dit gedrag voor jou onaanvaardbaar is. Stel grenzen over wat je wel en niet zult accepteren in een relatie.
• Doen: Neem je macht terug. Als je reageert op je misbruiker, beloon je hem door te laten zien dat hij macht heeft over jouw emoties. Sta niet toe dat de misbruiker controle heeft over hoe jij je voelt of gedraagt.
• Doen: Verlaat het huwelijk (als niets anders helpt). Als het stellen van grenzen, het krijgen van therapie, en weigeren om te reageren op misbruik niet werkt, dan moet je misschien echtscheiding overwegen. Er zijn momenten waarop het beste wat je voor jezelf kunt doen is om alle banden met je misbruiker te verbreken. Als je deze beslissing neemt, huur dan een advocaat in die bekend is met huiselijk geweld, blijf in nauw contact met je steunsysteem, en concentreer je op het aanleren van goede copingvaardigheden.
• Niet doen: in conflict gaan met je mishandelaar. Als je mishandelaar boos wordt, blijf dan kalm, loop weg, en geef hem geen reactie.

Ook al laat verbaal geweld geen zichtbare sporen na, degenen die het meemaken lijden er toch emotioneel onder. Jouw ervaring moet niet worden afgewezen. Door jezelf de zorg te tonen die je voor anderen zou tonen, kun je de eerste zijn die je ervaring valideert (en de weg naar een bevredigende toekomst beginnen).