‘Dakloosheid kan iedereen overkomen’
Ik kende iemand die, ondanks haar vele prestigieuze diploma’s, op straat belandde vanwege haar geestelijke gesteldheid. Dakloosheid kan iedereen treffen. Het zijn niet alleen mensen waarvan wij denken dat ze aan de rand van de maatschappij terecht zijn gekomen. Het kan u of mij zijn, of iemand die we ooit kenden. Kijk alsjeblieft niet weg. (Jeff Hurll)
‘Er kan geen grotere wreedheid zijn in dit land’
Als individuen hebben we niet de middelen of de stimulans om elke dakloze te helpen. Door voor onze eigen gezinnen te zorgen, helpen we mensen van de straat te houden – deed iedereen dat maar. Maar we kunnen druk uitoefenen op onze samenleving om het probleem op te lossen. Daar gaat het uiteindelijk toch om in een sociaal stelsel.
Ik ben opgegroeid in India, dat een van de grootste inkomensongelijkheden ter wereld kent en waar de armoede schrijnend is. Onnodig te zeggen dat de gemeenschappen van daklozen doorgaans groter zijn en uitgroeien tot grote ondersteunende netwerken. En het land is warm. Dakloos zijn in Groot-Brittannië is een straf voor de barre koude en materiële behoeftigheid. Er kan geen grotere wreedheid zijn in dit land. (Anahita Sharma)
‘We hebben een regering die geen empathie heeft’
We moeten meer doen om daklozen te helpen, maar er zal niets veranderen zolang we een regering hebben die beleid invoert dat het leven onmogelijk maakt voor mensen die van hand tot mond leven.
Een paar maanden geleden was er een afschuwelijk incident in de buurt van Westfield, waarbij schoolgaande tieners lachend filmden hoe hun vrienden op klaarlichte dag een bejaarde dakloze man op de grond schopten. We hebben een regering die geen empathie heeft, dus misschien is het geen verrassing dat schoolkinderen er ook zo vanaf komen. (Grafton01)
‘Ik heb verhalen gehoord van daklozen wier tenten in brand werden gestoken’
Ik heb net 31 dagen zonder geld door het Verenigd Koninkrijk gelift en overleefd op de goedheid van vreemden om dakloosheid in het hele land onder de aandacht te brengen en geld in te zamelen voor Centrepoint. Elke dakloze heeft een ander verhaal, en voor de meesten gaat het verder dan geen huis hebben. Tijdens mijn reis heb ik overal in het Verenigd Koninkrijk verhalen gehoord van daklozen wier tenten in brand werden gestoken, tegen wie werd geplast en die fysiek werden mishandeld.
Het positieve is dat ik overal in het Verenigd Koninkrijk de vriendelijkheid en vrijgevigheid van mensen heb ervaren, van mensen die me naar het dichtstbijzijnde opvangcentrum brachten tot mensen die een treinkaartje naar de volgende stad voor me boekten met het geld van het avondeten in de hand. Er zijn heel vriendelijke mensen die voedsel, toiletartikelen en sokken uitdelen. Social Bite is een liefdadige caféketen in Schotland die 100% van hun winst investeert en nu begonnen is met het bouwen van schuilplaatsen voor daklozen. Het maakt niet uit waar je staat in het leven, het enige wat er toe zou moeten doen is vriendelijkheid tonen aan elkaar en een hand uitsteken in plaats van een voet. (King Wilson)
‘Ik studeerde cum laude af … en belandde op straat’
Ik studeerde cum laude af aan een topuniversiteit en was succesvol in mijn vakgebied, ik werkte een aantal jaren internationaal. Toen ik midden twintig was, stierf mijn jonge en mooie vrouw plotseling, en op gewelddadige wijze. Ik probeerde hulp te zoeken. Ik werd gediagnosticeerd met een hele reeks stoornissen – PTSD, zware depressie, enz. Ik gebruikte medicijnen en psychologen; niets hielp. Uiteindelijk, in een suïcidale wanhoop, vond ik iets dat wel werkte – heroïne spuiten.
Uiteindelijk belandde ik op straat. De meeste verslaafden zullen soortgelijke verhalen hebben – zij zijn het slachtoffer van verkrachting, kindermisbruik en allerlei andere verschrikkingen. Velen hebben niet eens de minste kans om hulp te krijgen, of enige vorm van familie.
Ik ben niet langer dakloos, maar tot op de dag van vandaag stoort het me dat mensen daklozen negeren in plaats van ze geld te geven “om aan drugs te besteden”. Als je gul wilt zijn, als je zoveel geluk hebt dat je dat kunt doen, doe het dan zonder moreel oordeel. Degenen die drugs gebruiken, stoppen wanneer ze daartoe in staat zijn, niet wanneer hun geld op is.
Ik geef toe dat ik, voordat ik echt over de rand van de afgrond viel, geen ervaring had met drugsverslaafden en daklozen en ook geen begrip voor hen had. En dus ook heel weinig sympathie voor hen. Maar wat ik denk dat velen zich niet realiseren, in zulke gangbare ideeën als “ze zouden nooit meer terugvallen in drank of drugs”, is dat iedere man en vrouw ergens een breekpunt heeft, ook al zullen de meesten daar gelukkig nooit mee te maken krijgen.
Ik verloor mijn vrouw, maar ik verloor ook mezelf – elke ambitie, elke hoop en droom, elk plezier en elke passie, elke mogelijkheid op geluk, en kortom, alles wat mij als persoon definieerde. Als het gebeurt dat een mens volledig wordt uitgekleed, zelfs voor zichzelf een vreemde wordt, wie kan dan zeggen waartoe hij wel of niet in staat is, en wat hij kan worden? De morele superioriteit van hen die neerkijken op drugsverslaafden en daklozen, of die menen te weten wat het beste voor hen is, hangt aan een zijden draadje. (john doe)
‘Een beetje menselijkheid kan de wereld betekenen’
Mijn vrouw neemt bestellingen aan van de daklozen die voor onze plaatselijke winkel zitten. Vorige maand vroeg een vrouw om een zak chips en een fles cola en barstte in tranen uit toen ze die kreeg. Dit zijn mensen op hun dieptepunt, een beetje menselijkheid kan de wereld voor hen betekenen. (Greg Rose)
‘Ik liep rond hoewel ik doodop was van de honger’
Tijdens een periode van dakloosheid die op een kerstavond begon, kon ik het niet “over mijn hart verkrijgen” om op straat te zitten. Ik zag dat het nodig of normaal was, maar ik kon het gewoon niet volbrengen. Dit leidde ertoe dat ik regelmatig rondliep, hoewel ik doodop was van de slapeloosheid en de honger – maar het leidde ook tot kansen, zoals het tegenkomen van een mobiele voedselkeuken van de Hare Krishna, die vrijwel geheel genegeerd werd. Dit was letterlijk manna uit de hemel en het maakte hen erg blij om iemand in nood te bereiken. (Neuromantic)
‘Als slapen op straat je niet scherpt, dan doet niets het’
Mijn eigen ervaring met dakloos zijn in Londen bracht me tot de conclusie: help jezelf, ga door. Je bent arm in de rijkste stad ter wereld, de kruimels vallen naar beneden, je krijgt een kans om weer op te staan. Er is een heleboel betutteling die daklozen ziet als bijna hersendood of comateus, maar als slapen op straat je niet scherpt en je niet actief maakt, dan doet niets dat. (Mark Kavanagh)
‘De regering moedigt ons aan om neer te kijken op de behoeftigen’
Een vriend van mij heeft een mobiele gaarkeuken geopend, en nadat een aantal daklozen uit hun slaapplek waren gezet, heeft iemand anders in onze gemeenschap een oude bus ingericht om er een veilige slaapplaats van te maken.
Hoewel de gemeente heeft geprobeerd te voorkomen dat zij daklozen zou helpen, heeft de publieke steun voor deze lokale initiatieven de gemeente nu gedwongen actie te ondernemen – maar de gemeente zit zo krap bij kas dat zij kreunt onder de onmogelijkheid van de eisen. De centrale overheid wil de plaatselijke autoriteiten niet de middelen geven om het werk te doen waartoe zij wettelijk – laat staan moreel – verplicht zijn. Het is ontstellend en het begint allemaal met een regering die ons aanmoedigt neer te kijken op de behoeftigen en hen te zien als minder dan menselijk. (sylviamc)
‘Ze voelde zich vreselijk als mensen op straat naar haar keken’
assengeleden sprak ik met een vrouw die al zes weken dakloos was. Ze was helder en welbespraakt en had een aantal verschrikkelijke omstandigheden meegemaakt: ze had onlangs haar moeder verloren, was net hersteld van een longontsteking en had haar huis verloren. Ze zei dat ze het vreselijk vond als mensen op straat naar haar keken, omdat het gemeen en veroordelend was. Ze vertelde me dat de opvanghuizen altijd vol zaten en dat ze gewoon weer wilde gaan doen wat ze altijd had gedaan – kapperswerk. Maar zonder een betrouwbare verblijfplaats of slaapplaats kon ze nauwelijks helder denken en was ze zo moe dat ze voortdurend probeerde een dutje te doen, omdat ze niet in deuropeningen op straat kon slapen.
Ik weet dat er talloze commerciële gebouwen zijn met lege verdiepingen, maar toch worden er elders nog meer commerciële gebouwen gebouwd. In tijden van crisis, zoals storm of overstroming, openen recreatiecentra en openbare gebouwen hun grote zalen om het publiek onderdak te bieden. Hoewel dit alles coördinatie en financiering vereist, biedt het veel daklozen toch een betere kans om enige controle over hun leven te behouden. (Phoebe3)
‘De schaal van steden is het grote probleem’
De schaal van steden is het grote probleem. Een paar jaar geleden ging een man wiens relatie stukliep, letterlijk in een tent van 10 pond onder een verkeersbrug in ons stadje wonen. Binnen een paar uur was de politie er officieel om hem te vertellen dat hij verder moest gaan. Nog geen uur later waren ze terug met een zak eten en drinken van de Co-op manager. Hij kreeg kleding om hem droog en warm te houden, en na een tijdje praten met de plaatselijke bevolking vond hij een baan en een oude caravan op de boerderij waar hij werkte.
Mijn eigen ervaring met dakloosheid in een kleine stad doet me geloven dat de manier waarop we werden behandeld puur uit angst was. Mensen in het Verenigd Koninkrijk staan zo dicht bij armoede dat ze, wanneer ze ermee geconfronteerd worden, gemakkelijk slecht kunnen reageren. Acht miljoen mensen in het Verenigd Koninkrijk zijn één betaaldag verwijderd van dakloosheid. De helft van de Amerikaanse bevolking is één crisis verwijderd van de straat. Het neoliberale kapitalisme heeft deze omstandigheden nodig omdat, zoals mijn overleden communistische oom altijd zei: “Niemand is ooit ‘hoger in de wereld’ gekomen zonder op iemands gezicht te staan”. (showmaster)
Het gaat eigenlijk niet om huizen. Was het dat maar wel’
Toen ik een vriend die met daklozen werkte vroeg waarom er niet meer aan werd gedaan, was het antwoord: “Het probleem met dakloosheid is dat het eigenlijk niet over huizen gaat. Was het dat maar wel!” Haar punt was dat als het alleen maar zou gaan om het huisvesten van mensen, dat heel eenvoudig zou kunnen worden opgelost, door een beperkte hoeveelheid geld uit te geven.
Het probleem zit hem in alle andere dingen die met dakloosheid gepaard gaan. Zoals ze uitlegde, heeft een grote meerderheid van de mensen op straat – in de Britse context althans – te maken met psychische aandoeningen en/of verslavingsproblemen. En om daar mee om te gaan is een ander niveau van sociale zorg en volledige ondersteuning nodig. Dat kost allemaal veel meer dan iemand gewoon in een flat stoppen. Het vergt een gezamenlijke aanpak van de verschillende instanties om echt in te spelen op de behoeften van het individu. De vraag is: zal een regering bereid zijn om daarvoor te betalen? (clerkenwellboi)
‘Zorg ervoor dat je de dakloze vraagt wat hij of zij eigenlijk zou willen’
Ik heb jarenlang bij dakloze diensten gewerkt ten tijde van het Rough Sleepers Initiative en hoewel dit verre van perfect was, heeft het echt een verschil gemaakt en is het aantal daklozen drastisch gedaald. Ik vind het verschrikkelijk om te zien dat onze samenleving heeft toegestaan dat de aantallen weer toenemen – dat is onze schande.
Ik vind de opmerkingen over het geven van voedsel en kleding in plaats van geld een beetje verontrustend. Hoewel ik daar in principe niets op tegen heb, moet je er wel voor zorgen dat je de dakloze vraagt wat hij of zij eigenlijk zou willen. Er gewoon van uitgaan dat een dakloze dankbaar moet zijn voor wat hij krijgt, zonder rekening te houden met zijn persoonlijke smaak, is ook ontmenselijking. Als voormalig dakloze is mijn mening over het al dan niet geven van contant geld … dat is aan jou. Als je dat doet, zal een deel van je geld gebruikt worden om drugs en alcohol te betalen – maar een deel van je geld dat aan wat dan ook wordt uitgegeven, wordt in loon uitbetaald aan individuen die ervoor zullen kiezen om een deel ervan aan drugs en alcohol te besteden! (sundance)
‘De verslaving komt altijd eerst’
Ik heb in mijn leven ervaringen opgedaan met dakloosheid – soms uit vrije wil, en later door verslaving. Wat ik me herinner van de straat is dat er veel liefdadigheidsinstellingen, opvanghuizen en voedselhulp waren. Maar door verslaving werd het steeds moeilijker om die te gebruiken. Als het een keuze is tussen je verslaving voeden of je buik, zal de verslaving altijd op de eerste plaats komen. Evenzo zal zelfs het magere papierwerk of de tijd die nodig is voor een bed in een opvanghuis onoverkomelijk lijken wanneer je een gewoonte probeert vol te houden. (mista)
‘Honderden opvanghuizen bieden hulp aan vrouwen, maar slechts weinig aan mannen’
Als iemand die zelf een tijd dakloos is geweest en in het wilde weg heeft geslapen, ga ik een beetje controverse veroorzaken en mensen vragen om eens te kijken naar de daklozen die ze om zich heen zien. Wat is er gemeenschappelijk aan de meerderheid van deze mensen? Het zijn overwegend mannen. Er zijn honderden opvangtehuizen, blijf-van-mijn-lijfhuizen en organisaties die vrouwen in relatiebreuken steunen, maar heel weinig die mannen steunen.
Tijd en weer, als oudere man met zowel lichamelijke als geestelijke gezondheidsproblemen, zag ik dat mijn plaats in de rij voor huisvesting werd ingenomen door jonge vrouwen met familie en middelen. Zelfs een periode van ziekenhuisopname was niet voldoende om mijn zaak te helpen. Begrijp me goed, ik ben niet verbitterd en ik suggereer niet dat mannen op de eerste plaats moeten komen – ik suggereer dat lokale overheden een rechtvaardiger aanpak van dakloosheid moeten hanteren. (Glenn Willis)
‘Vaak zijn de mensen die het minst hebben het gulst’
Ik heb twee keer in Londen op straat geslapen nadat ik dronken mijn laatste trein naar huis had gemist. De tweede keer raakte ik aan de praat met een paar daklozen en mocht ik in hun “pad” slapen, dat wil zeggen een oude matras die ze in een voorraadkast op de binnenplaats van een hotel hadden gelegd. Als er een moraal zit aan dit verhaal – afgezien van het niet dronken worden en je trein missen – dan is het wel dat de mensen die het minst hebben vaak het gulst zijn, en daklozen zijn daarop geen uitzondering. (BanjoGuru)
‘Het is geen probleem dat wordt opgelost door individuele daden van vriendelijkheid’
Dit is geen probleem dat wordt opgelost door individuele daden van vriendelijkheid. Vriendelijk zijn tegen daklozen, hen warme drankjes of verzorgingspakketten geven, of gewoon gedag zeggen is heel fijn. Maar we moeten ook de regering ter verantwoording roepen en het beleid aanpakken waardoor mensen op straat zijn beland. Bijvoorbeeld, als gevolg van diepe bezuinigingen op de gemeentelijke begrotingen in de laatste vijf tot zes jaar, is de financiering voor hostels voor daklozen afgenomen. Ik geloof dat de gemeenteraad van Westminster onlangs twee tehuizen heeft moeten sluiten vanwege bezuinigingen. Dat zijn plekken die een warm, veilig bed hadden kunnen bieden aan daklozen. (Leviathan212)
‘Zelfs als je alleen maar een paar woorden kunt geven, geef die dan alsjeblieft vrijelijk’
Het meest gehoorde van daklozen die ik heb gesproken, is dat het gevoel onzichtbaar te zijn, hen echt naar beneden haalt. Geven aan liefdadigheidsinstellingen voor daklozen is geweldig; zij doen essentieel werk en hebben alle steun nodig die ze kunnen krijgen. Maar de mentale en emotionele oppepper die het een dakloze kan geven om gewoon een beetje menselijke interactie te hebben met een vreemde op straat, moet niet onderschat worden.
Het maakt niet uit hoe zij op straat terecht zijn gekomen, dat zijn jouw zaken niet; het blijft een feit dat jij een dak boven je hoofd hebt en zij niet, dus zelfs als je zo krap bij kas zit dat het enige wat je kunt bieden een moment oogcontact is en een paar woorden als je langsloopt, geef die dan alsjeblieft vrijelijk. Het kost je niets en kan veel voor hen betekenen. (StayFree)
Volg Guardian Cities op Twitter en Facebook om mee te discussiëren, en verken ons archief hier
- Deel op Facebook
- Deel op Twitter
- Deel via E-mail
- Deel op LinkedIn
- Deel op Pinterest
- Deel op WhatsApp
- Deel op Messenger