Wat is hypopituitarisme?
Hypopituitarisme (ook wel hypofyse-insufficiëntie genoemd) is een zeldzame aandoening waarbij uw hypofyse niet genoeg van bepaalde hormonen aanmaakt. Hormonen afkomstig van de hypofyse regelen de functie van andere klieren in uw lichaam: de schildklier, de bijnieren, de eierstokken en de teelballen. Je lichaam kan niet goed werken als belangrijke klieren, zoals je schildklier en bijnier, niet de hormonen krijgen die ze nodig hebben van je hypofyse. De hypofyse maakt ook groeihormoon dat kinderen helpt groeien, maar ook het welzijn van volwassenen kan beïnvloeden, en anti-diuretisch hormoon (ADH); gebrek aan ADH veroorzaakt dorst en meer plassen. Hypopituitarisme kan plotseling ontstaan na een operatie, verwonding of bloeding, of heel langzaam, gedurende enkele maanden of zelfs gedurende enkele jaren.
Wat kan hypopituitarisme veroorzaken?
Hypopituitarisme kan worden veroorzaakt door:
- Tumoren in of bij de hypofyse (die meestal goedaardig zijn, dat wil zeggen geen kanker)
- Bestralingsbehandeling, die hypofyseweefsel kan vernietigen
- Hypofysechirurgie
- Bloeding bij een hypofysetumor (hypofyseapoplexie)
- Traumatisch hersenletsel, zoals bij hoofdletsel door een ongeval
- Zeerlijk bloedverlies tijdens de bevalling
- Zekere infecties zoals tuberculose of meningitis
- Zekere aandoeningen die bij de geboorte aanwezig zijn
- Hypofysitis (ontsteking van de hypofyse)
- Voorkomende aandoeningen die de hypofyse kunnen infiltreren (bijv, histiocytose, lymfoom)
Soms is de oorzaak onbekend.
Wat zijn de verschijnselen van hypopituitarisme?
Symptomen kunnen een of meer van de volgende zijn:
- Maagpijn, verminderde eetlust, misselijkheid en braken, constipatie
- Excessieve dorst en urineren
- Vermoeidheid en/of zwakte
- Anemie (niet genoeg rode bloedcellen hebben)
- Hoofdpijn en duizeligheid
- Gevoeligheid voor kou
- Vermindering of gewichtstoename
- Spierpijn
- Bij vrouwen: verlies van oksel- of schaamhaar, verminderde geslachtsdrift, onvruchtbaarheid, problemen met borstvoeding, onregelmatige of geen menstruatie
- Bij mannen: haarverlies (in het gezicht, of in de oksels of schaamstreek), verminderde geslachtsdrift, onvruchtbaarheid, erectiestoornissen
- Bij kinderen: problemen met de groei (inclusief lengte) en de seksuele ontwikkeling
Hoe wordt hypopituitarisme gediagnosticeerd?
Uw arts zal uw hormoonspiegels controleren met bloedonderzoek. U kunt andere onderzoeken ondergaan, zoals een MRI van uw hypofyse, om de oorzaak van uw hypopituitarisme te achterhalen.
Wat is de behandeling voor hypopituitarisme?
Behandeling van de onderliggende oorzaak van hypopituitarisme is belangrijk. Endocriene behandeling omvat het nemen van de hormonen die u mist, zoals schildklierhormoon, cortisol, testosteron bij mannen en oestrogeen bij vrouwen, DDAVP (synthetisch ADH) en soms soms groeihormoon. Vaak moeten hormonen levenslang worden toegediend. Indien nodig zal uw arts u ook leren wat u moet doen als u ziek bent of onder stress staat. Als een tumor de oorzaak is van uw hypopituitarisme, kan een operatie nodig zijn om de tumor te verwijderen en/of eventueel bestralingstherapie. Soms kan een operatie om een tumor te verwijderen helpen om de werking van de hypofyse te verbeteren.
U zult regelmatig op controle moeten komen. Het is verstandig om medische identificatie te dragen, zoals een armband of hanger, die informatie geeft over uw aandoening in geval van nood.
Wat zijn de vooruitzichten op lange termijn voor mij met hypopituitarisme?
U kunt een normale levensduur verwachten, zolang u regelmatig de door uw arts aanbevolen medicijnen inneemt. Veel patiënten met hypopituitarisme voelen zich echter niet helemaal goed, zelfs niet wanneer zij de aanbevolen hormoontherapie innemen. Uw arts zal u helpen uw hormoontherapie aan te passen om u zo goed mogelijk te voelen.
Vragen die u uw arts kunt stellen
- Welke onderzoeken heb ik nodig om erachter te komen wat er mis is met mijn hypofyse?
- Zal mijn hypofyse ooit weer gaan werken?
- Welke medicijnen moet ik slikken?
- Heb ik andere soorten behandeling nodig?
- Hoe lang heb ik behandeling nodig?
- Hoe vaak heb ik controles en bloedonderzoek nodig?
- Als ik ziek word of een noodgeval heb, hoe moet ik dan de dosis van de medicijnen die ik neem aanpassen?