Inhalants zijn vluchtige stoffen die chemische dampen produceren die kunnen worden geïnhaleerd om een psychoactief, of geestverruimend, effect teweeg te brengen. Hoewel andere misbruikte stoffen kunnen worden geïnhaleerd, wordt de term “inhaleermiddelen” gebruikt om een verscheidenheid van stoffen te beschrijven waarvan het belangrijkste gemeenschappelijke kenmerk is dat ze zelden of nooit worden ingenomen via een andere weg dan inhalatie. Deze definitie omvat een breed scala van chemische stoffen die verschillende farmacologische effecten kunnen hebben en in honderden verschillende producten worden aangetroffen. Als gevolg daarvan is het moeilijk om inhaleermiddelen nauwkeurig in te delen. In één classificatiesysteem worden vier algemene categorieën inhaleermiddelen genoemd – vluchtige oplosmiddelen, aërosolen, gassen en nitrieten – op basis van de vormen waarin ze vaak worden aangetroffen in huishoudelijke, industriële en medische producten.
Vluchtige oplosmiddelen zijn vloeistoffen die verdampen bij kamertemperatuur. Zij worden aangetroffen in een groot aantal goedkope, gemakkelijk verkrijgbare producten die voor gewone huishoudelijke en industriële doeleinden worden gebruikt. Hieronder vallen verfverdunners en -verwijderaars, stomerijvloeistoffen, ontvettingsmiddelen, benzine, lijm, correctievloeistoffen en viltstiften.
Aërosolen zijn sprays die drijfgassen en oplosmiddelen bevatten. Hieronder vallen verfspuiten, deodorant- en haarsprays, plantaardige oliesprays om te koken en sprays om stoffen te beschermen.
Gassen omvatten zowel medische anesthetica als gassen die in huishoudelijke of commerciële producten worden gebruikt. Tot de medische anesthetica behoren ether, chloroform, halothaan en lachgas. Lachgas is het meest misbruikte van deze gassen en kan worden aangetroffen in slagroomautomaten en in producten die het octaangehalte van raceauto’s opvoeren. Andere huishoudelijke of commerciële producten die gassen bevatten zijn onder meer butaanaanstekers, propaantanks en koelmiddelen.
Nitrieten worden vaak beschouwd als een speciale klasse van inhaleermiddelen. In tegenstelling tot de meeste andere inhaleermiddelen, die rechtstreeks inwerken op het centrale zenuwstelsel (CZS), werken nitrieten in de eerste plaats bloedvaten verwijdend en spieren ontspannend. Terwijl andere inhaleermiddelen worden gebruikt om de stemming te veranderen, worden nitrieten voornamelijk gebruikt als seksuele oppeppers. Nitrieten omvatten cyclohexylnitriet, isoamylnitriet (amylnitriet) en isobutylnitriet (butylnitriet) en staan algemeen bekend als “poppers” of “snappers”. Amylnitriet wordt gebruikt bij bepaalde diagnostische procedures en werd in het verleden voorgeschreven om sommige patiënten tegen hartpijn te behandelen. Nitrieten zijn nu verboden door de Consumer Product Safety Commission, maar worden nog steeds verkocht in kleine flesjes met het label “video head cleaner”, “room odorizer”, “leather cleaner” of “liquid aroma.”
In het algemeen misbruiken inhaleerders elke beschikbare stof. De effecten van individuele inhaleermiddelen lopen echter uiteen, en sommige gebruikers zullen er alles aan doen om hun favoriete inhaleermiddel te bemachtigen. In bepaalde delen van het land is bijvoorbeeld “Texas shoeshine”, een schoenpoetsspray die de chemische stof tolueen bevat, een plaatselijke favoriet.