Guinguette Marais Poitevin

Inhalatiestoornissen zijn stoornissen die verband houden met het inademen van een stof die de vorm kan hebben van een stof, rook, nevel, gas of damp.

Achtergrond

De lucht op veel werkplekken bevat gevaarlijke stoffen in de vorm van stof, rook, nevels, gassen en dampen. Deze stoffen kunnen chemische of biologische agentia zijn, bijvoorbeeld dierlijke allergenen, schimmelsporen en bacteriën. Als werknemers ze inademen, kunnen ze schade toebrengen aan de longen en andere delen van de luchtwegen. In sommige gevallen verplaatsen gevaarlijke stoffen zich via de longen naar andere delen van het lichaam, waar ze schade toebrengen aan andere organen.

Het ademhalingsstelsel is onderverdeeld in drie gebieden:

• de bovenste luchtwegen of luchtwegen, die de mond, neus, sinussen, farynx en larynx omvatten
• de middelste luchtwegen, die de luchtpijp en bronchiën omvatten
• de onderste luchtwegen, die de bronchiën en alveoli omvatten.

Veel mensen hebben een genetische aanleg voor allergische aandoeningen. Nadat ze zijn blootgesteld aan chemische of biologische agentia, hebben ze meer kans om aandoeningen zoals rinitis en astma te ontwikkelen. Veel van de ziekten die in dit deel van de website worden beschreven, kunnen voorkomen zonder beroepsmatige blootstelling.

Types van inhalatieproblemen: definities en symptomen

• Irritatie
• Asthma
• Rhinitis
• Chronische obstructieve longziekte (COPD)
• Byssinose
• Pneumoconiose
• Extrinsieke allergische alveolitis
• Inhalatiekoorts
• Kanker (inclusief mesothelioom)
• Infecties
• Asphyxiatie

Irritatie van de luchtwegen kan worden veroorzaakt door een aantal stofsoorten, gassen, dampen en rook. Deze gassen kunnen ook de ogen irriteren. Welk deel van de luchtwegen door een gas of damp wordt beïnvloed, wordt bepaald door de oplosbaarheid ervan. Goed oplosbare gassen, zoals ammoniak, hebben onmiddellijk effect op de bovenste luchtwegen (en de ogen). Gewoonlijk zal iemand die aan een irriterende stof wordt blootgesteld, zich van de bron verwijderen, zodat de schade beperkt blijft. Bij zeer hoge blootstelling of voortdurende blootstelling aan een gevaarlijke stof kunnen de kleinere luchtwegen worden aangetast, wat leidt tot ontsteking en oedeem in de bronchiolaire en alveolaire wanden (longoedeem), wat fataal kan zijn als het niet wordt behandeld. Andere oplosbare gassen zijn chloor en zwaveldioxide. Relatief onoplosbare gassen, zoals fosgeen, hebben misschien geen onmiddellijk effect, maar kunnen enkele uren na blootstelling longoedeem veroorzaken. Salpeterzuur, fluor en ozon kunnen ook een vertraagde reactie veroorzaken.

Sommige irriterende stoffen kunnen ook blijvende longschade veroorzaken, vooral als de blootstelling erg hoog is of vaak voorkomt. Andere kunnen mensen predisponeren voor aandoeningen als chronisch obstructieve longziekte (COPD) of longontsteking.

Astma is de meest gemelde beroepsziekte van de luchtwegen in Groot-Brittannië. Het is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door periodieke ontsteking van de bronchiën en het aanspannen van de spieren eromheen. De aandoening treedt op als reactie op een of meer triggers. Typische symptomen zijn piepende ademhaling, hoesten, benauwdheid en kortademigheid.

Astma veroorzaakt door het werk kan in twee categorieën worden verdeeld: beroepsastma en astma die door het werk wordt verergerd.Beroepsastma kan worden veroorzaakt door een breed scala van agentia, astmagenen genoemd. Hiertoe behoren chemicaliën zoals isocyanaten en zure anhydriden, maar ook biologisch materiaal zoals meelstof en sommige eiwitten en allergenen van proefdieren zoals de huid, urine, vacht of speeksel van ratten en muizen.

Typisch is dat de toestand van werknemers die aan beroepsastma lijden, verergert tijdens de werkweek, en verbetert in het weekend of wanneer zij niet op het werk zijn.

Astma dat door het werk wordt verergerd, is reeds bestaande astma die verergert door iets op het werk. Het wordt ook wel werkgerelateerde astma genoemd.

Gevaarlijke stoffen die de luchtwegen irriteren kunnen astma-aanvallen veroorzaken bij mensen met beroepsastma, evenals bij mensen met werkgerelateerde astma.

Om meer te weten te komen over de oorzaken van astma, kunt u kijken op de HSE-lijst van werknemers die er vaak last van hebben en de stoffen die beroepsastma en astmagen veroorzaken.

Rhinitis is een ontsteking van de cellen die de neus bekleden. Symptomen zijn onder meer verstopping, jeuk, niezen en neusuitvloeiing. Astma en rhinitis komen vaak naast elkaar voor. Astma en rhinitis gaan gepaard met bindvliesontsteking, gekenmerkt door jeukende, tranende en ontstoken ogen. Het is belangrijk dat werkgevers en werknemers rinitis serieus nemen, omdat het zich kan ontwikkelen tot beroepsastma.

Chronische obstructieve longziekte (COPD) is een longziekte waarbij de luchtwegen na verloop van tijd nauwer worden, waardoor het moeilijk wordt om adem te halen. Andere symptomen zijn hoesten, piepende ademhaling en een verhoogde slijmproductie. Chronische bronchitis en emfyseem zijn typen COPD.

De belangrijkste oorzaak van COPD is roken, hoewel blootstelling aan verschillende soorten gevaarlijke stoffen de ontwikkeling ervan kan veroorzaken of daartoe kan bijdragen.

Byssinose wordt veroorzaakt door het inademen van onverwerkt katoenstof. Het is nu zeer zeldzaam in het Verenigd Koninkrijk en andere ontwikkelde landen. Symptomen zijn kortademigheid, hoesten en obstructie van de luchtwegen. De symptomen treden meestal op de eerste dag van de werkweek op en nemen op latere dagen af. Als een werknemer lange tijd aan katoenstof wordt blootgesteld, kunnen de symptomen chronisch worden.
Pneumoconiose omvat een groep longziekten die worden veroorzaakt door het inademen van onoplosbaar stof, meestal mineraal stof, dat de longen niet kunnen afvoeren. De meest voorkomende ziekten in deze groep zijn silicose, mijnwerkerspneumoconiose en asbestose.

• Silicose wordt veroorzaakt door het inademen van kristallijn silica (kwarts)stof. Silicose komt vaak voor bij mensen die werken in steengroeven, mijnen en zandstralen, maar ook bij mensen die werken in de aardewerkindustrie en in ijzer- en staalgieterijen. Het is een ‘progressieve’ ziekte – het wordt erger zelfs nadat de blootstelling is gestopt – en wordt gekenmerkt door een toenemende ademhalingsmoeilijkheid, die soms tot de dood kan leiden.
• Pneumoconiose bij mijnwerkers wordt veroorzaakt door het inademen van kolenstof. Het wordt gekenmerkt door een lichte hoest en de productie van zwart sputum. Bij sommige mensen leidt het tot progressieve massale fibrose, invaliditeit en de dood. Met de achteruitgang van de mijnindustrie in het VK is deze ziekte minder wijdverbreid geworden.
• Asbestose wordt gekenmerkt door littekenvorming of fibrose van de longen na langdurige blootstelling aan asbest. Symptomen zijn onder meer kortademigheid, een niet-productieve hoest en ‘finger clubbing’ – een misvorming van de vingers en vingernagels. De ziekte is typisch progressief en leidt steevast tot de dood. De aandoening wordt ook in verband gebracht met mesothelioom en bronchuskanker (zie hieronder).

Extrinsieke allergische alveolitis wordt veroorzaakt door het inademen van bepaalde organische materialen, meestal schimmelsporen. Alveolitis is de ontsteking van de alveoli door een allergeen. De symptomen beginnen meestal enkele uren na de blootstelling, met griepachtige verschijnselen: koorts, vermoeidheid en rillingen. Naarmate de ziekte vordert, krijgt de patiënt ademnood en ontwikkelt hij een hoest. Voortdurende blootstelling kan leiden tot chronische symptomen en fibrose van de longen. Boerenlong’ is een vorm van extrinsieke allergische alveolitis en wordt veroorzaakt door het inademen van stof of sporen van beschimmeld hooi, graan of stro.

Inhalatiekoorts omvat polymeerdampkoorts en metaaldampkoorts. Polymeerdampkoorts wordt veroorzaakt door het inademen van rook die vrijkomt wanneer polytetrafluorethyleen tot een hoge temperatuur wordt verhit. De symptomen lijken op griep en omvatten koorts, hoest en pijn of benauwdheid op de borst.

Metaaldampkoorts wordt veroorzaakt door het inademen van rook die sommige soorten metaaloxiden bevat, bijvoorbeeld zinkoxide en magnesiumoxide, of door het inademen van rook die vrijkomt bij het verhitten of smelten van metalen. De lijder ervaart griepachtige symptomen, waaronder koorts, hoest en pijn of benauwdheid op de borst. Het wordt meestal aangetroffen bij lassers en arbeiders in gieterijen.

Kanker kan overal in de luchtwegen voorkomen, van de neus tot de longen. Hoewel roken de belangrijkste oorzaak van longkanker en kanker van andere luchtwegen is, kunnen gevaarlijke stoffen die op sommige werkplekken worden aangetroffen ook kanker veroorzaken, bijvoorbeeld kristallijn silica, dieseluitlaatgassen en radongas.

Blootstelling aan asbest kan longkanker of mesothelioom veroorzaken – kanker van de bekleding van de longen of de darmen. Blootstelling aan asbest op een relatief laag niveau of van korte duur kan beide soorten kanker veroorzaken. Mensen die doorgaans aan asbest worden blootgesteld, en dus een hoger risico lopen, zijn loodgieters, timmerlieden en andere werknemers in de bouw en het onderhoud van gebouwen. Tussen de eerste blootstelling en het begin van de symptomen zit meestal een lange periode (tot 50 jaar). Als werknemers aan asbest worden blootgesteld en ook roken, hebben ze een veel groter risico op longkanker dan werknemers die alleen aan asbest worden blootgesteld of die alleen roken. Zie voor informatie de gids van de HSE over asbestgerelateerde ziekten.

Mensen die worden blootgesteld aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen, zoals cokesarbeiders, lopen een hoger risico op longkanker. Andere longkankerverwekkende stoffen zijn arseen, cadmium, chroom en nikkel.

Mensen die met hout of leer werken en aan stoffige omstandigheden worden blootgesteld, lopen een verhoogd risico op kanker van de neusbijholten.

U kunt informatie krijgen over de gevolgen van longkanker, mesothelioom en neus-/bijholtekanker in de HSE’s Burden of occupational cancer in Great Britain.

Infecties veroorzaakt door agentia op de werkplek vormen een zeer klein deel van de meer ernstige werkgerelateerde inhalatieproblemen. In 2006 werden 51 gevallen van beroepsgerelateerde infectieziekten van de luchtwegen gemeld aan THOR.

Bedrijfsgerelateerde infecties omvatten miltvuur, psittacose, legionairsziekte en vogelgriep. U kunt meer te weten komen in het HSE-rapport Infections at work: controlling the risks.

Asphyxiation is a hazard for people who work in confined spaces, such as lassers. Wanneer zuurstof wordt verdrongen door een gas of damp, kan het voor mensen moeilijk en zelfs onmogelijk worden om adem te halen. Asfyxianten kunnen worden onderverdeeld in eenvoudige en chemische asfyxianten. Eenvoudige verstikkende stoffen zijn inerte gassen of dampen zoals stikstof, kooldioxide, waterstof en methaan, die in hoge concentraties zuurstof uit de lucht verdringen. Chemische verstikkende stoffen zijn onder meer koolmonoxide, dat zich met hemoglobine verbindt en zo de toevoer van zuurstof naar de cellen verhindert, en waterstofcyanide en waterstofsulfide, die de ademhaling op cellulair niveau verstoren.

Statistieken

Ieder jaar sterven ongeveer 12.000 mensen als gevolg van beroepsgerelateerde ademhalingsziekten en ongeveer twee derde daarvan door asbestgerelateerde ziekten of COPD.

Volgens de arbeidskrachtenenquête hadden naar schatting 33.000 werknemers die in het jaar 2014/15 hadden gewerkt, ademhalings- of longproblemen die volgens hen door hun werk waren veroorzaakt of verergerd. Deze schatting omvat andere ademhalingsziekten dan beroepsastma. Het onderzoek concludeert ook dat 664.000 werkdagen verloren gingen als gevolg van ademhalings- of longproblemen in hetzelfde jaar, wat resulteert in een gemiddelde van 12,5 verloren werkdagen per geval.

De door de HSE gefinancierde THOR-regeling schat dat er in 2014 1.550 nieuwe gevallen van werkgerelateerde ademhalingsaandoeningen waren. De THOR-regeling is echter onderhevig aan onderrapportage en ander bewijs suggereert dat het werkelijke incidentiecijfer veel hoger kan zijn.

De HSE heeft webpagina’s over de meest recente beschikbare statistieken voor beroepsastma, COPD, pneumoconiose en silicose.

Ontwikkeld in samenwerking met: