Wie was Jesse Owens?
Jesse Owens, ook bekend als “The Buckeye Bullet,” was een Amerikaanse atleet die vier gouden medailles won en twee wereldrecords brak op de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn.
Owens’ atletische carrière begon op de middelbare school toen hij in 1933 drie baan- en veldwedstrijden won op de Nationale Interscholastische Kampioenschappen. Twee jaar later, toen hij uitkwam voor Ohio State University, evenaarde hij één wereldrecord en brak drie andere voordat hij zich kwalificeerde voor en meedeed aan de Olympische Spelen van 1936.
Familie en vroege leven
Owens werd geboren als James Cleveland Owens op 12 september 1913 in Oakville, Alabama. Als zoon van een deelpachter en kleinzoon van tot slaaf gemaakten was Owens een tenger kind dat vaak ziek was van gevechten met chronische bronchiale congestie en longontsteking.
Toch werd er van hem verwacht dat hij werkte, en al op zevenjarige leeftijd plukte hij tot wel 100 pond katoen per dag om zijn familie te helpen eten op tafel te brengen.
Op negenjarige leeftijd verhuisde Owens met zijn familie naar Cleveland, Ohio, waar de jonge “J.C.” een wereld ontdekte die heel anders was dan het langzame, zuidelijke leven dat hij had gekend. School bleek een van de grootste veranderingen te zijn. Het schoolgebouw met één lokaal dat hij in Alabama had bezocht, was verdwenen en vervangen door een grotere omgeving met strengere leraren.
Hier kreeg Owens de bijnaam die hem de rest van zijn leven zou bijblijven: Een van zijn instructeurs, die zijn dikke zuidelijke accent niet kon ontcijferen, dacht dat de jonge atleet “Jesse” zei, terwijl hij in werkelijkheid “J.C.” had gezegd
Rising Track and Field Star
Owens maakte op de East Technical High School al snel naam als een nationaal erkende sprinter, die records vestigde op de 100 en 200 meter sprint en verspringen. Na zijn afstuderen schreef Owens zich in aan de Ohio State University, waar hij als atleet bleef bloeien.
Tijdens de Big Ten Championships van 1935 overwon de “Buckeye Bullet”, zoals hij ook bekend stond, een ernstige stuitblessure en vestigde een wereldrecord op de 100 meter sprint – en een record voor verspringen van 26-8 ¼ dat 25 jaar zou blijven staan. Owens vestigde ook nieuwe wereldrecords op de 220 meter sprint en de 220 meter lage horden.
Zijn dominantie bij de Big Ten wedstrijden was voor Owens een vanzelfsprekendheid dat jaar, waarin hij vier wedstrijden won bij de NCAA kampioenschappen, twee wedstrijden bij de AAU kampioenschappen en drie andere bij de Olympische trials. In totaal deed Owens dat jaar aan 42 wedstrijden mee, die hij allemaal won.
Olympische Spelen 1936
Voor Adolf Hitler en de nazi’s moesten de Olympische Spelen van Berlijn in 1936 een Duits visitekaartje worden en een verklaring voor de Arische suprematie.
Hitler hekelde Amerika voor het opnemen van zwarte atleten in het Olympisch programma. Maar het waren de Afro-Amerikaanse deelnemers die bijdroegen aan het succes van Amerika op de Olympische Spelen.
In totaal wonnen de Verenigde Staten 11 gouden medailles, waarvan zes door zwarte atleten. Owens was gemakkelijk de meest dominante atleet die meedeed. Hij veroverde vier gouden medailles (de 100 meter, het verspringen, de 200 meter en de 400-meter estafette) en brak daarbij twee Olympische records.
Owens’ wereldrecord breedspringen zou 25 jaar blijven staan totdat het in 1960 werd gebroken door Olympiër Irvin Roberson. Nadat Owens de 100 meter had gewonnen, stormde een woedende Hitler het stadion uit, hoewel sommige berichten erop wijzen dat Hitler de atleet later feliciteerde met zijn succes.
LEES MEER: Hoe Jesse Owens Hitlers plannen voor de Olympische Spelen van 1936 verijdelde
Jesse Owens en racisme
Hoewel Owens de Verenigde Staten hielp triomferen op de Spelen, werd zijn terugkeer naar huis niet met de gebruikelijke fanfare ontvangen. President Franklin D. Roosevelt kwam niet naar Owens om hem te feliciteren, zoals gebruikelijk was voor kampioenen.
De atleet zou pas in 1976 op gepaste wijze worden erkend, toen president Gerald Ford hem de Presidential Medal of Freedom toekende.
De zachtmoedige Owens leek niet in het minst verbaasd over de hypocrisie van zijn vaderland. “Toen ik terugkwam in mijn geboorteland, na alle verhalen over Hitler, kon ik niet voorin de bus zitten,” zei hij. “Ik moest naar de achterdeur. Ik kon niet wonen waar ik wilde. Ik werd niet uitgenodigd om Hitler de hand te schudden, maar ik werd ook niet uitgenodigd in het Witte Huis om de president de hand te schudden.”
Later jaren
Na de Olympische Spelen van 1936 trok Owens zich terug uit de amateuratletiek en begon hij geld te verdienen voor zijn fysieke talenten. Hij racete tegen auto’s en paarden, en speelde een tijdje bij de Harlem Globetrotters.
Owens vond uiteindelijk zijn roeping in public relations en marketing, zette een bedrijf op voor zichzelf in Chicago, Illinois, en reisde vaak door het land om te spreken op conventies en andere zakelijke bijeenkomsten.
Dood
Owens overleed aan longkanker in Tucson, Arizona, op 31 maart 1980. Hij rookte een groot deel van zijn leven tot een pakje sigaretten per dag.
Film
De film Race uit 2016 geeft een beeld van Owens’ ontluikende baan- en veldsterrendom op de universiteit via zijn overwinningen op de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn, waar hij Hitlers visie van Arische suprematie trotseerde.
De film is gemaakt in overleg met de drie dochters van Owens. Stephan James speelt de rol van Owens en Jason Sudeikis speelt de rol van Larry Snyder, Owens’ coach aan de Ohio State University.
Vrouw en kinderen
Owens was bijna 48 jaar getrouwd met Ruth Owens. De voorzitster van de Jesse Owens Foundation, een organisatie die zich inzet voor de ontwikkeling van jonge mensen,
Ruth overleed in 2001 aan hartfalen. Het echtpaar had samen drie dochters: Gloria, Beverly en Marlene.