De klinische presentatie van kristalartritis kan identiek zijn aan die van septische artritis met acute episoden van hevige pijn, roodheid en zichtbare zwelling. Systemische symptomen zoals koorts en malaise zijn meestal afwezig (hoewel koorts kan worden waargenomen); de episoden kunnen worden uitgelokt door ziekte, trauma of chirurgie.
Jicht
Jicht komt het meest voor bij volwassen mannen, met een piekincidentie in het vierde decennium van het leven. Tijdens een jichtaanval wordt het aangetaste gewricht warm, gezwollen, rood en pijnlijk. De pijn escaleert over een periode van acht tot twaalf uur. Gewrichten die bij de eerste aanvallen betrokken kunnen zijn, zijn het eerste middenvoetsbeentje, de middenvoet, de enkel, de knie, de hiel, en soms de pols, de elleboog en/of de vingers. Het eerste middenvoetsbeentje wordt aangetast in 50% van de jichtaanvallen in het begin en wordt aangetast in 90% van de jichtpatiënten; dit wordt “podagra” genoemd.
De illustratie van James Gillray (1757-1815) genaamd “The Gout” illustreert de acuut pijnlijke aard van deze aandoening.
Radiografische beelden die in de vroege stadia van jicht worden gemaakt, laten alleen zwellingen van de weke delen zien. Naarmate jicht vordert, komen de aanvallen vaker voor en nemen ze in duur toe totdat, bij chronische jicht, de pijn zelfs tussen de aanvallen in minder hevig wordt en het gewricht onherroepelijk beschadigd is. Bij patiënten met chronische jicht kunnen ook tophi (macroscopische aggregaten van urinezuurkristallen en ontstekingscellen) worden waargenomen. Na jaren van ziekteprogressie worden de botten zichtbaar geërodeerd. De gewrichtsruimte neemt pas in een zeer laat stadium van de ziekte af.
Jicht wordt geassocieerd met een onderliggende metabolische oorzaak, hyperurikemie. Hyperurikemie wordt gedefinieerd als een serumuraatconcentratie van meer dan twee standaarddeviaties boven die van de algemene bevolking bij vergelijking op leeftijd en geslacht. Slechts enkele personen (één op de vier) met hyperurekemie ontwikkelen jicht en deze toestand is voor de meeste personen van voorbijgaande aard omdat zij door dieet en/of medicatie kan worden gewijzigd. Een verhoogde frequentie en duur van hyperurekemie is geassocieerd met een verhoogde kans op het ontwikkelen van jicht. Toch kan jicht ontstaan zonder meetbare hyperurikemie, zodat een verhoogd serumurinezuur niet noodzakelijk is voor een positieve diagnose.