Guinguette Marais Poitevin

Vermont staat niet echt bekend om zijn tropische weer, maar zelfs met onze lange koude winters kun je binnenshuis je eigen chocolade kweken en oogsten. De cacaobomen hieronder zijn gekweekt uit een peul uit New Hampshire en ontkiemd in mijn huis in Vermont, beide zone 4.

De New Hampshire moederboom die door een vriend is gekweekt, is ongeveer 1 meter hoog en produceert een oogst van 2 tot 5 peulen per jaar, die in de zomer bloeien en halverwege de winter rijpen. Dat is niet slecht als je bedenkt dat een boom die in de tropen buiten groeit, slechts 20 peulen per jaar produceert.

Op onze eigen boerderij zijn we dol op het kweken van onze eigen tropische eetbare gewassen. We hebben al succes gehad met zelfgekweekte gember, kurkuma, mangobomen, koffie, vanille, citroenen en sinaasappels… waarom zouden we daar geen chocolade aan toevoegen?

Een paar jaar geleden vroeg ik mijn vriend die cacao kweekte om een peul voor me te bewaren. Half februari kreeg ik een telefoontje dat mijn peul rijp was en klaar om te gaan. Toen ik aankwam, bleek dat ze letterlijk mijn naam erop hadden geschreven om te voorkomen dat iemand anders hem zou opeisen.

Omdat niet iedereen een vriend heeft die toevallig cacao kweekt, kun je je eigen cacaodop hier online bestellen

Als je de ontkiemingsstappen wilt overslaan en meteen aan de slag wilt met het kweken van je eigen boom binnenshuis, zijn er hier cacaobomen verkrijgbaar.

Een beetje nomenclatuur, Theobroma Cacao is de naam van de boom, gespeld als cacao. De verwerkte chocolade, of cacaomassa, verwisselt de laatste twee letters en voegt een o toe aan het begin. Er is dus een cacaoboom nodig om je eigen cacao of chocolade te kweken.

Het is belangrijk dat de zaden vers zijn, in een intacte peul. Zodra de peul is geopend, bederven ze snel, en ze zullen alleen ontkiemen als ze vers zijn.

Zaden kunnen niet worden gedroogd en bewaard zoals pakjes groentezaad. Als tropische plant worden de zaden in de natuur warm en vochtig gehouden, en krijgen ze niet de kans om uit te drogen zoals een pakje typische tuinzaden.

Elke cacaoboon is omhuld met een kleverig-zoet laagje dat tropische dieren ertoe verleidt de taaie peulen open te breken en zich tegoed te doen aan de nectar binnenin. De bonen zelf worden vervolgens weggegooid als het dier zich door het bladerdak beweegt en de volgende generatie cacaobomen plant.

De eerste stap bij het kweken van chocolade uit zaad is het openbreken van de zaadpeul, die ongeveer 1 centimeter dik is. Hiervoor is een goed slagersmes of koksmes nodig en een flinke dosis ellebogenvet, dus wees voorzichtig met je vingers.

Voorkom dat je in de zaden snijdt, want die zijn verrassend zacht, kleverig en breekbaar.

De hele cacaobonen of cacaonibs die je in natuurvoedingswinkels koopt, zijn eerst gefermenteerd om de witte nectar rond de bonen te verwijderen, en daarna gedroogd en geroosterd om een harde, knapperige textuur te krijgen.

Om de zaden te bereiden, heb je een paar avontuurlijke vrienden nodig. Ik nodigde zo’n beetje iedereen uit die ik kende toen we hem opensneden, want het gebeurt niet elke dag dat je vers geteelde rauwe chocolade kunt proeven.

De meest efficiënte manier om de zaden schoon te maken en te bereiden is door ze in je mond te stoppen en de witte cacaonectar op te zuigen. Het is zoet en fruitig, en in de groep die ik samenstelde vond iedereen het heerlijk.

In de tropen wordt het tot een likeur gefermenteerd, en omdat het omhulsel zo snel bederft, is de enige kans om het vers te proeven een dure vliegreis als je het niet zelf kweekt.

Om te kunnen ontkiemen, moeten de zaden warm en vochtig worden gehouden. Mijn tochtige schoolgebouw uit 1850 in februari leek niet geschikt, maar ik heb een warmwaterkruik voor ze gemaakt met een Ziploc-zak gevuld met warm water, gewikkeld in een natte handdoek. Vervolgens legde ik de pas schoongemaakte zaden in een natte papieren zak, en legde die bovenop de met water gevulde zak.

Ik zette het geheel in mijn oven met het ovenlampje aan voor een beetje extra warmte. Al na een paar dagen begonnen de zaden te ontkiemen en heb ik ze overgeplaatst naar de aarde.

Met deze methode had ik een ontkiemingspercentage van ongeveer 50%. Niet slecht voor een goedkope gehackte opstelling.

Als je investeert in het kopen en laten verschepen van een cacaodop, kun je net zo goed een kleine ontkiemingsinstallatie op een aanrecht proberen of op z’n minst investeren in een warmtematje om succes beter te garanderen.

Als je eenmaal gezonde cacaobomen hebt, hetzij door je eigen cacaopods te ontkiemen, hetzij door met een levende cacaoboom te beginnen, hoef je alleen nog maar te wachten.

In de natuur zijn cacaobomen een zone 10 plant, dus ze willen warm gehouden worden, maar kamertemperatuur, waarbij ze constant tussen de 65 en 70 graden gehouden worden, is voldoende om goed te gedijen. Het is een onderbeplanting, dus gefilterd licht binnenshuis is eigenlijk ideaal, en ze groeien zelfs goed in een noordelijk klimaat in de buurt van een raam op het zuiden of in een serre.

Het duurt 5-6 jaar vanaf het ontkiemen om je eerste oogst te zien. De bloemen verschijnen direct uit de stam, en hoewel de plant honderden kleine bloemetjes produceert, zullen er slechts enkele daadwerkelijk cacaovruchten voortbrengen, zelfs onder ideale omstandigheden.

De vrucht begint zich te vormen en groeit langzaam gedurende 6 tot 8 maanden. De oogst vindt plaats in februari of maart voor cacaobomen die binnenshuis in het noorden groeien.

Zorg ervoor dat er genoeg vrienden bij de hand zijn voor de oogst, om in je succes te delen en je te helpen genieten van het kleverige, zoete laagje cacao-zaad. Als je geoogst hebt, kun je doorgaan met het vermeerderen van de zaden, of je kunt de verse, rauwe zaden zelf proberen te eten. Ze hebben een unieke smaak en een textuur die wat weg heeft van een stevige druif of kiwi.

Het is echt een zeldzame traktatie om te kunnen genieten van je eigen verse, rauwe chocolade van een zelfgekweekte boom. Veel succes, en ga groeien!