Guinguette Marais Poitevin

The Humanistic Perspective: Een Focus op Unieke Menselijke Kwaliteiten

Het Humanistisch Perspectief kwam op in het midden van de 20e eeuw als reactie op de psychoanalytische theorie en het behaviorisme; dit perspectief concentreert zich op hoe gezonde mensen zich ontwikkelen en benadrukt de inherente drang van een individu naar zelfverwezenlijking en creativiteit. Humanisme benadrukt het menselijk potentieel en het vermogen van een individu om te veranderen, en verwerpt het idee van biologisch determinisme. Humanistisch werk en onderzoek worden soms bekritiseerd omdat ze kwalitatief zijn (niet op metingen gebaseerd), maar er bestaan een aantal kwantitatieve onderzoekslijnen binnen de humanistische psychologie, waaronder onderzoek naar geluk, zelfconcept, meditatie, en de uitkomsten van humanistische psychotherapie (Friedman, 2008).

Carl Rogers en Humanisme

Een baanbrekende humanistische theoreticus was Carl Rogers. Hij was een invloedrijke humanistische psycholoog die een persoonlijkheidstheorie ontwikkelde die het belang benadrukte van de zelfrealiserende tendens bij het vormen van menselijke persoonlijkheden. Hij geloofde ook dat mensen voortdurend reageren op stimuli met hun subjectieve werkelijkheid (fenomenaal veld), die voortdurend verandert. In de loop van de tijd ontwikkelt een persoon een zelfconcept gebaseerd op de feedback van dit veld van werkelijkheid.

Figuur 1. Het fenomenale veld verwijst naar de subjectieve realiteit van een persoon, die externe objecten en mensen omvat, evenals interne gedachten en emoties. De motivaties van de persoon en zijn omgeving werken beide in op zijn fenomenale veld.

Een van Rogers’ belangrijkste ideeën over persoonlijkheid betreft het zelfconcept, onze gedachten en gevoelens over onszelf. Hoe zou jij antwoorden op de vraag: “Wie ben ik?” Je antwoord kan laten zien hoe je jezelf ziet. Als je antwoord vooral positief is, dan voel je je meestal goed over wie je bent, en zie je de wereld waarschijnlijk als een veilige en positieve plek. Als je antwoord vooral negatief is, dan voel je je misschien ongelukkig met wie je bent. Rogers verdeelde het zelf verder in twee categorieën: het ideale zelf en het echte zelf. Het ideale zelf is de persoon die je zou willen zijn; het echte zelf is de persoon die je werkelijk bent. Rogers concentreerde zich op het idee dat we consistentie moeten bereiken tussen deze twee zelven.

Onvoorwaardelijke Positieve Waardering

Menselijke wezens ontwikkelen een ideale zelf en een echte zelf, gebaseerd op de voorwaardelijke status van positieve waardering. Hoe goed iemands echte zelf overeenkomt met zijn ideale zelf, wordt congruentie genoemd. We ervaren congruentie wanneer onze gedachten over onze echte zelf en onze ideale zelf zeer vergelijkbaar zijn – met andere woorden wanneer ons zelfbeeld accuraat is. Hoge congruentie leidt tot een groter gevoel van eigenwaarde en een gezond, productief leven. Omgekeerd, wanneer er een grote discrepantie is tussen ons ideale en werkelijke zelf, ervaren we een toestand die Rogers incongruentie noemt, wat kan leiden tot onaangepastheid.

Volgens Rogers kunnen ouders hun kinderen helpen hun ideale zelf te bereiken door hen onvoorwaardelijke positieve waardering, of onvoorwaardelijke liefde, te geven. Bij de ontwikkeling van het zelfbeeld is positieve waardering de sleutel. Onvoorwaardelijke positieve waardering is een omgeving die vrij is van vooringenomen noties van waarde. Voorwaardelijke positieve waardering zit vol met voorwaarden van waarde die bereikt moeten worden om als succesvol beschouwd te worden. Rogers (1980) legde het als volgt uit: “Naarmate personen worden geaccepteerd en gewaardeerd, hebben zij de neiging een meer zorgzame houding ten opzichte van zichzelf te ontwikkelen” (p. 116).

Het goede leven

Rogers beschreef het leven in termen van principes in plaats van stadia van ontwikkeling. Deze principes bestaan in vloeiende processen in plaats van statische toestanden. Hij beweerde dat een volledig functionerend persoon er voortdurend naar zou streven om zijn of haar potentieel in elk van deze processen te vervullen, en zo te bereiken wat hij “het goede leven” noemde. Deze mensen zouden persoonlijkheid en zelfconcept uit ervaring laten voortkomen. Hij ontdekte dat volledig functionerende individuen verschillende eigenschappen of neigingen gemeen hadden:

1. Een groeiende openheid voor ervaring – ze nemen afstand van defensiviteit.
2. Een steeds existentiëlere levensstijl – ze leven elk moment volledig, in plaats van het moment te vervormen om te passen bij persoonlijkheid of zelfconcept.
3. Toenemend organismisch vertrouwen – zij vertrouwen op hun eigen oordeel en hun vermogen om gedrag te kiezen dat bij elk moment past.
4. Vrijheid van keuze – zij worden niet beperkt door incongruentie en zijn in staat om vloeiender een breed scala aan keuzes te maken. Zij geloven dat zij een rol spelen in het bepalen van hun eigen gedrag en voelen zich dus verantwoordelijk voor hun eigen gedrag.
5. Hogere niveaus van creativiteit – zij zullen creatiever zijn in de manier waarop zij zich aanpassen aan hun eigen omstandigheden zonder een behoefte te voelen om zich te conformeren.
6. Betrouwbaarheid en constructiviteit – men kan erop vertrouwen dat zij constructief zullen handelen. Zelfs agressieve behoeften zullen worden geëvenaard en in evenwicht gebracht door intrinsieke goedheid in congruente individuen.
7. Een rijk en vol leven – zij zullen vreugde en pijn, liefde en liefdesverdriet, angst en moed intenser ervaren.

Abraham Maslows behoeftehiërarchie

Abraham Maslow (1908-1970) was een Amerikaans psycholoog die vooral bekend is geworden door zijn voorstel voor een hiërarchie van menselijke behoeften bij het motiveren van gedrag. Maslow beschreef een patroon waarlangs menselijke motivaties zich over het algemeen bewegen, wat betekent dat om motivatie op het volgende niveau te laten ontstaan, elk niveau in het individu zelf bevredigd moet zijn. Deze stadia omvatten:

• fysiologische behoeften: de belangrijkste fysieke vereisten voor menselijk overleven, met inbegrip van homeostase, voedsel, water, slaap, onderdak, en seks.
• veiligheidsbehoeften: de behoefte aan persoonlijke, emotionele, financiële, en fysieke veiligheid. Zodra de fysiologische behoeften van een persoon relatief bevredigd zijn, krijgen hun veiligheidsbehoeften voorrang en domineren ze het gedrag. Bij afwezigheid van fysieke veiligheid – als gevolg van oorlog, natuurrampen, geweld in de familie, misbruik in de kindertijd, institutioneel racisme, enz. – kunnen mensen (opnieuw) een posttraumatische stressstoornis of een transgenerationeel trauma ervaren. Bij gebrek aan economische veiligheid – als gevolg van een economische crisis en een gebrek aan arbeidskansen – manifesteren deze veiligheidsbehoeften zich onder meer in een voorkeur voor werkzekerheid, klachtenprocedures om het individu te beschermen tegen eenzijdig gezag, spaarrekeningen, verzekeringspolissen, invaliditeitsvoorzieningen, enz. Dit niveau zal eerder overheersen bij kinderen, omdat zij over het algemeen een grotere behoefte hebben om zich veilig te voelen.
• liefde en erbij horen: de behoefte aan vriendschappen, intimiteit, en erbij horen. Deze behoefte is vooral sterk in de kindertijd en kan de behoefte aan veiligheid overstemmen, zoals blijkt uit kinderen die zich vastklampen aan misbruikende ouders. Tekortkomingen op dit niveau van Maslow’s hiërarchie – als gevolg van hospitalisme, verwaarlozing, uitsluiting, ostracisme, enz. – kunnen een nadelige invloed hebben op het vermogen van het individu om emotioneel significante relaties in het algemeen te vormen en te onderhouden.
• waardering: het typisch menselijke verlangen om door anderen aanvaard en gewaardeerd te worden. Mensen gaan vaak een beroep of hobby uitoefenen om erkenning te krijgen. Esteem behoeften zijn ego behoeften of status behoeften. Mensen ontwikkelen een bezorgdheid om erkenning, status, belangrijkheid en respect van anderen te krijgen. De meeste mensen hebben een behoefte om zich gerespecteerd te voelen; dit omvat de behoefte om eigenwaarde en zelfrespect te hebben.
• zelf-actualisatie: Maslow beschrijft dit niveau als het verlangen om alles te bereiken wat men kan, om het meest te worden dat men kan zijn. Individuen kunnen deze behoefte zeer specifiek waarnemen of zich erop concentreren. Bijvoorbeeld, één individu kan een sterk verlangen hebben om een ideale ouder te worden. Bij een ander kan het verlangen zich uiten in atletiek. Bij anderen kan het tot uiting komen in schilderijen, schilderijen of uitvindingen. Enkele voorbeelden hiervan zijn het benutten van capaciteiten en talenten, het nastreven van doelen, en het zoeken naar geluk.

Daarnaast is deze theorie een belangrijk fundament om te begrijpen hoe drive en motivatie samenhangen bij het bespreken van menselijk gedrag. Elk van deze individuele niveaus bevat een bepaalde hoeveelheid interne gewaarwording waaraan moet worden voldaan opdat een individu zijn hiërarchie kan voltooien. Het doel in de theorie van Maslow is het bereiken van het vijfde niveau of stadium van zelf-actualisatie.

Figuur 2. Schema van de behoeftehiërarchie van Maslow. De behoeftehiërarchie van Maslow wordt vaak voorgesteld in de vorm van een piramide met de grootste, meest fundamentele behoeften onderaan en de behoefte aan zelfverwezenlijking en transcendentie bovenaan. Met andere woorden, de kern van de theorie is dat aan de meest fundamentele behoeften van individuen moet worden voldaan voordat ze gemotiveerd raken om behoeften op een hoger niveau te bereiken.

Bijdragen!

Verbeter deze paginaLees meer