Wat is een ligament?
Ligamenten zijn dichte banden van vezelig bindweefsel die dienen om twee of meer botten van het bewegingsapparaat met elkaar te verbinden. Ligamenten kruisen zowel gewrichten met een groot bewegingsbereik als gewrichten met weinig beweging en kunnen verschijnen als lange vellen ondoorzichtig weefsel of korte verdikte stroken in gewrichtskapsels.
Wat doen ligamenten?
Hoewel ze variëren in grootte, vorm, oriëntatie en locatie, fungeren ligamenten in de eerste plaats als stabilisator van gewrichten, zowel in rust als tijdens een normaal bewegingsbereik. Hoewel ligamenten ooit werden beschouwd als inactieve structuren, zijn het in feite complexe weefsels die reageren op vele lokale en systemische invloeden.
Wat is het verschil tussen ligamenten en pezen?
Ligamenten en pezen bestaan beide uit vezelig bindweefsel, maar daar houdt de gelijkenis wel zo’n beetje op.
Ligamenten zien eruit als kriskras lopende banden die bot aan bot vastmaken en helpen bij het stabiliseren van gewrichten. De voorste kruisband (ACL) bijvoorbeeld hecht het dijbeen aan het scheenbeen en stabiliseert zo het kniegewricht.
Pezen, die zich aan elk uiteinde van een spier bevinden, hechten spieren aan botten. Pezen zijn overal in het lichaam te vinden, van het hoofd en de nek tot aan de voeten. De achillespees is de grootste pees in het lichaam. Hij verbindt de kuitspier met het hielbeen. De rotator cuff pezen helpen uw schouder naar voren en naar achteren te draaien.
Wat gebeurt er als u een ligament beschadigt?
Ligamentblessures behoren tot de meest voorkomende oorzaken van spier- en gewrichtspijn en invaliditeit die men tegenwoordig in de eerstelijnspraktijk tegenkomt. Gewrichtsbandletsels veroorzaken verstoringen in de balans tussen gewrichtsmobiliteit en gewrichtsstabiliteit, wat kan leiden tot een abnormale overdracht van krachten door het gewricht, met als gevolg schade aan andere structuren in en rond het gewricht. Knieën, heupen, schouders, enkels, ellebogen en polsen behoren tot de gewrichten die het meest worden getroffen door letsels aan gewrichtsbanden.
Terwijl er een grote hoeveelheid kennis beschikbaar is over de structuur en functie van normale gewrichtsbanden, wordt het begrijpen van de structuur en functie van geblesseerde gewrichtsbanden gecompliceerder door de variabiliteit en onvoorspelbaarheid van de genezing van gewrichtsbanden. Dit kan te wijten zijn aan de dramatische fysiologische en structurele veranderingen die ligamenten ondergaan ten gevolge van letsels, alsook aan de complexe en dynamische cellulaire processen die optreden tijdens de genezing. Deze processen veroorzaken veranderingen in de biologie en biomechanica van de beschadigde gewrichtsband, wat leidt tot inadequate genezing en weefselvorming die inferieur is aan het weefsel dat het vervangt. De onvolledige genezing en de blijvende verschillen in het nieuwe ligamentweefsel resulteren in ligamentlaxiteit, wat het gewricht vatbaar maakt voor verder letsel. Gewrichtsbandletsel en de daaropvolgende laksheid veroorzaken gewrichtsinstabiliteit, wat leidt tot chronische pijn, verminderde functie, en uiteindelijk artrose van het aangetaste gewricht.
Ligamentletsel Indeling
De ernst en de symptomen van een gewrichtsbandverstuiking hangen af van de mate van uitrekking of scheuring van de gewrichtsband.
In een milde graad I verstuiking, kunnen de gewrichtsbanden uitrekken, maar ze scheuren niet echt. Hoewel het gewricht niet veel pijn doet of opzwelt, kan een milde verstuiking het risico op een herhaling van de blessure vergroten.
Bij een matige graad II verstuiking scheurt het gewrichtsband gedeeltelijk. Zwellingen en bloeduitstortingen komen vaak voor en het gebruik van het gewricht is meestal pijnlijk en moeilijk.
Bij een ernstige graad III verstuiking scheurt het gewrichtsband volledig, wat zwellingen en soms bloedingen onder de huid veroorzaakt. Als gevolg daarvan is het gewricht instabiel en niet in staat gewicht te dragen. Vaak is er geen pijn na een graad 3-verstuiking, omdat alle pijnvezels op het moment van de blessure zijn gescheurd.
De genezingstijd van een gewrichtsband
De behandeling van een gewrichtsbandblessure varieert afhankelijk van de plaats en de ernst ervan.
Grade I-verstuikingen genezen meestal binnen een paar weken. De maximale sterkte van de gewrichtsbanden treedt op na zes weken, wanneer de collageenvezels zijn gerijpt. Rust van pijnlijke activiteit, ijsvorming en ontstekingsremmende medicatie zijn nuttig. Fysiotherapie zal helpen het genezingsproces te versnellen door middel van elektrische modaliteiten, massage, versterking en gewrichtsoefeningen om de richting aan te geven waarin de ligamentvezels genezen. Dit helpt een toekomstige scheur te voorkomen.
Bij een graad II verstuiking is het gebruik van een gewichtdragende brace of ondersteunende taping gebruikelijk bij de eerste behandeling. Dit helpt de pijn te verlichten en te voorkomen dat de genezende gewrichtsband wordt opgerekt. Na een graad II verstuiking kunt u meestal weer aan het werk als het gewricht stabiel is en u geen pijn meer heeft. Dit kan tot zes weken duren. Fysiotherapie helpt het genezingsproces te versnellen via elektrische modaliteiten, massage, versterking en gewrichtsoefeningen om de richting te sturen waarin de gewrichtsvezels genezen. Dit helpt een toekomstige scheur te voorkomen en u snel terug te brengen naar de toestand van voor de blessure.
Bij een graad III blessure draagt u meestal een scharnierende kniebrace om de blessure te beschermen tegen gewichtdragende spanningen. Het doel is om de genezing van de gewrichtsbanden mogelijk te maken en geleidelijk terug te keren naar normale activiteiten. Deze blessures worden het best behandeld met fysiotherapie en kunnen pas na 3 tot 4 maanden weer volledig actief zijn. Wij raden u ten sterkste aan in deze gevallen professioneel advies in te winnen.
Wanneer hulp inroepen?
Zoals bij elke blessure moet u professionele hulp inroepen als de pijn langer dan 3-5 dagen aanhoudt. Soms vermindert de pijn, maar aanhoudende blessures kunnen leiden tot slechte bewegingspatronen met verdere problemen of overbelasting van beschermende weefsels tot gevolg. Als er eenmaal compensatiebewegingen zijn ontstaan, kost het tijd om de weefsels te herleren en oude patronen te ontwikkelen. Daarom moet u altijd uw therapeut raadplegen en na de blessure een bewegingsbeoordeling laten uitvoeren om er zeker van te zijn dat uw lichaam zijn normale routines en sporten weer kan oppakken.