Paul Sutter is onderzoeker aan het Astronomisch Observatorium van Triëst en gastwetenschapper aan het Centrum voor Kosmologie en Astrodeeltjesfysica van de Ohio State University. Sutter is ook gastheer van de podcasts Ask a Spaceman en RealSpace, en de YouTube-serie Space In Your Face. Hij droeg dit artikel bij aan Space.com’s Expert Voices: Op-Ed & Insights.
Je hebt het voor elkaar. Je bent uit de luchtsluis van een capsule of ruimtestation gegooid zonder ruimtepak. In paniek probeer je wanhopig jezelf weer in veiligheid te brengen. Hoe lang heb je om een bron van zowel lucht als luchtdruk te vinden?
Spoiler alert: niet lang. Twist einde: langer dan je denkt.
Blown out of proportion
First off, je gaat niet ontploffen, en je bloed gaat ook niet koken. Dat de druk buiten nul is, wil niet zeggen dat je lichaam ineens geen samenhang meer heeft. Je hebt misschien een bijzonder nuttig orgaan opgemerkt dat je van top tot teen bedekt – je weet wel, de huid. Het houdt je binnenste heel goed binnen. Het is een beetje elastisch, maar niet veel, en het is perfect in staat om te voorkomen dat je darmen over de ruimte uitlopen. Het houdt ook je bloeddruk hoog genoeg om te voorkomen dat je bloed kookt.
Maar omdat je niet explodeert, betekent dat niet dat je niet wordt opgeblazen. De stikstof die in uw bloed is opgelost aan het oppervlak van uw huid, verzamelt zich in kleine belletjes. Deze belletjes zetten uit, waardoor u twee keer zo groot wordt, beginnend bij uw handen en voeten en zo verder naar binnen. Het bestaat echt: het heet ebullisme. Je ziet eruit als het ergste ballondier ooit, en je voelt je behoorlijk ellendig, maar je bent niet dood… tenminste niet meteen. Als je niets doet, zullen de opgeblazen bellen aanzienlijke weefselschade veroorzaken, maar andere dingen zullen je eerst doden.
Afkoelen
De temperatuur – of liever, het gebrek aan temperatuur – zal je ook niet meteen te pakken krijgen. De reden dat je zo snel onderkoeld raakt van lauw water is niet de temperatuur van het water zelf, maar dat water heel erg goed is in het geleiden en afvoeren van warmte van je af. Alle warmte die je lichaamsstofwisseling produceert, wordt weggezogen. Daarom dragen duikers een duikpak: om een laagje water op te vangen en te voorkomen dat het die kostbare lichaamswarmte wegvoert. In een vacuüm is er geen convectie – en ook geen geleiding. Dan blijft alleen straling over. Elk mens gloeit, in het infrarode spectrum, van het uitstralen van warmte bij ongeveer 100 watt. Een gloeilamp was vroeger de perfecte analogie voor de energie-output van een mens, totdat we allemaal overschakelden op CFL’s en LED’s. Maar je snapt het nog steeds. Meestal merken we niets van al die verloren energie: gehuld in een isolerende luchtlaag, en opgewarmd door de zon boven ons hoofd en de grond onder onze voeten, wordt onze thermische output meer dan geëvenaard door de thermische input van onze omgeving. We kunnen de hele dag vrolijk stralen.
In de ruimte is er niets om je te isoleren, dus zul je uiteindelijk doodvriezen. Maar gelukkig is dat verlies van 100 watt warmte niet zo veel vergeleken met de massa van je lichaam. Heb je ooit gemerkt hoe lang het duurt om een pan water te koken, of hoe lang het duurt voor een berg sneeuw smelt? In het vacuüm van de ruimte verander je niet snel in een ijslolly.
Wat je uiteindelijk de das omdoet, is je lichaamseigen verraderlijke bloedsomloop. Er is geen lucht in de ruimte (dat is een deel van de definitie), wat betekent dat er geen zuurstof is. Maar je bloed weet dat niet. Het fietst langs je longen, klaar om een andere O2 lifter op te pikken, en gaat door – met of zonder passagier. Je hart blijft kloppen, en dat zuurstofarme bloed gaat overal heen waar het heen moet.
Bijvoorbeeld je hersenen.
Zuurstofgebrek
Uit zuurstofgebrek schakelt je denkdoos uit om energie te besparen. Ongeveer 15 seconden nadat je de veiligheid van de luchtsluis hebt verlaten, verlies je het bewustzijn. Maar je bent nog geen lijk. Als een goede (ruimte) Samaritaan je binnen een minuut of twee weer in veiligheid brengt, ben je in orde. Zoiets. Ik bedoel, er is al het ebullisme en de bevroren huid. Oh, en een bonus vervelende zonnebrand van al die ruwe ongefilterde UV-straling. Maar dat is te overleven, al is het een beetje oncomfortabel.
Helaas, als je langer dan twee minuten in de ruimte blijft, zullen al je andere organen ook uitvallen door gebrek aan zuurstof, wat in medische kringen “dood” wordt genoemd.
En in Armstrongs naam, houd je adem niet in. Ik ben geen bioloog, maar ik ben er vrij zeker van dat de kleppen en buizen in je keel niet bedoeld zijn om een longvol lucht onder atmosferische druk tegen een zuiver vacuüm te houden. Als je probeert flink in te ademen, krijg je hetzelfde als duikers krijgen als ze te snel opstijgen uit diepe wateren: gescheurde longen.
Gruw, ik weet het, maar niemand heeft gezegd dat spacing mooi zou zijn.
Lees meer door te luisteren naar de aflevering “Hoe lang kun je in de ruimte overleven zonder pak?” op de Ask a Spaceman podcast, beschikbaar op iTunes en op het web op http://www.askaspaceman.com. Met dank aan Adam Diener voor de geweldige vraag die de inspiratie voor dit stuk vormde. Stel de jouwe op Twitter met #AskASpaceman of door @PaulMattSutter te volgen.
Volg alle onderwerpen en debatten van Expert Voices – en neem deel aan de discussie – op Facebook, Twitter en Google+. De geuite meningen zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijk de mening van de uitgever. Deze versie van het artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op Space.com.
Recent news