Mei 5, 1864
27 januari 1922 (57 jaar oud)
Amerikaan
Journalist, romanschrijver, uitvinder
(m. 1895; overl. 1904)
National Women’s Hall of Fame (1998)
Elizabeth Cochrane Seaman (geboren als Elizabeth Jane Cochran; 5 mei 1864 – 27 januari 1922), beter bekend onder haar pseudoniem Nellie Bly, was een Amerikaanse journaliste, industrieel, uitvindster en liefdadigheidsinstelling die alom bekendheid genoot vanwege haar recordreis rond de wereld in 72 dagen, in navolging van Jules Verne’s fictieve personage Phileas Fogg, en een exposé waarin ze undercover werkte om van binnenuit verslag uit te brengen over een psychiatrische inrichting.
Zij was een pionier op haar gebied en lanceerde een nieuw soort onderzoeksjournalistiek.
Vroeger
Elizabeth Jane Cochran werd geboren op 5 mei 1864, in “Cochran’s Mills”, nu een deel van de voorstad Pittsburgh van Burrell Township, Armstrong County, Pennsylvania. Haar vader, Michael Cochran, geboren rond 1810, begon als arbeider en molenarbeider voordat hij de plaatselijke molen en het grootste deel van het land rond zijn familieboerderij kocht. Later werd hij koopman, postmeester en hulprechter in Cochran’s Mills (dat naar hem werd genoemd) in Pennsylvania. Michael trouwde twee keer. Hij kreeg 10 kinderen bij zijn eerste vrouw, Catherine Murphy, en nog eens 5 kinderen, waaronder Elizabeth, bij zijn tweede vrouw, Mary Jane Kennedy. De vader van Michael Cochran was in de jaren 1790 uit County Londonderry, Ierland, geëmigreerd. Hij overleed in 1871, toen Elizabeth 6 jaar oud was.
Als jong meisje werd Elizabeth vaak “Pinky” genoemd, omdat ze zo vaak die kleur droeg. Toen ze een tiener werd, wilde ze zich meer verfijnd voordoen en daarom liet ze de bijnaam vallen en veranderde haar achternaam in “Cochrane”. In 1879 schreef ze zich voor één semester in aan de Indiana Normal School (nu Indiana University of Pennsylvania), maar werd gedwongen af te haken wegens geldgebrek. In 1880 verhuisde Cochrane’s moeder met haar gezin naar Pittsburgh. Een krantencolumn getiteld “What Girls Are Good For” in de Pittsburgh Dispatch, waarin werd gemeld dat meisjes vooral bedoeld waren om kinderen te baren en het huishouden te doen, zette Elizabeth ertoe aan een reactie te schrijven onder het pseudoniem “Lonely Orphan Girl”. De redacteur, George Madden, was onder de indruk van haar passie en plaatste een advertentie waarin hij de auteur vroeg zich bekend te maken. Toen Cochrane zich aan de redacteur voorstelde, bood hij haar de kans om een stuk voor de krant te schrijven, opnieuw onder het pseudoniem “Lonely Orphan Girl”. Haar eerste artikel voor de Dispatch, getiteld “The Girl Puzzle”, ging over de gevolgen van echtscheiding voor vrouwen. Daarin pleitte ze voor hervorming van de echtscheidingswetten. Madden was weer onder de indruk en bood haar een fulltime baan aan. Het was in die tijd gebruikelijk dat vrouwen die in de krant schreven een pseudoniem gebruikten. De redacteur koos voor “Nellie Bly”, naar de Afro-Amerikaanse hoofdpersoon in het populaire lied “Nelly Bly” van Stephen Foster. Cochrane wilde oorspronkelijk dat haar pseudoniem “Nelly Bly” zou zijn, maar haar redacteur schreef per ongeluk “Nellie”, en die fout bleef hangen.
Carrière
Pittsburgh Dispatch
Als schrijfster, Nellie Bly richtte zich in haar vroege werk voor de Pittsburgh Dispatch op het leven van werkende vrouwen en schreef een reeks onderzoeksartikelen over vrouwelijke fabrieksarbeiders. De krant ontving echter al snel klachten van fabriekseigenaren over haar schrijfwerk, en ze werd overgeplaatst naar de vrouwenpagina’s om te berichten over mode, maatschappij en tuinieren, de gebruikelijke rol voor vrouwelijke journalisten, en ze werd ontevreden. Ze was nog maar 21, maar ze was vastbesloten “iets te doen wat nog nooit een meisje had gedaan”. Ze reisde naar Mexico om te dienen als buitenlandcorrespondent en bracht bijna een half jaar door met het verslaan van het leven en de gewoonten van het Mexicaanse volk; haar verslagen werden later in boekvorm gepubliceerd als Six Months in Mexico. In een reportage protesteerde ze tegen de gevangenneming van een plaatselijke journalist omdat hij kritiek had geuit op de Mexicaanse regering, toen een dictatuur onder Porfirio Díaz. Toen de Mexicaanse autoriteiten van Bly’s verslag hoorden, dreigden ze haar te arresteren, waarop ze het land ontvluchtte. Veilig thuis beschuldigde ze Díaz ervan een tirannieke tsaar te zijn die het Mexicaanse volk onderdrukte en de pers controleerde.
Asylum exposé
Opnieuw belast met theater- en kunstverslaggeving, verliet Bly de Pittsburgh Dispatch in 1887 voor New York City. Na vier maanden was ze berooid, praatte zich een weg naar de kantoren van Joseph Pulitzer’s krant, de New York World, en kreeg een undercoveropdracht, waarbij ze instemde met het veinzen van krankzinnigheid om berichten over wreedheid en verwaarlozing in het krankzinnigengesticht voor vrouwen op Blackwell’s Island te onderzoeken.
Het was geen gemakkelijke taak voor Bly om toegelaten te worden tot het gesticht: ze besloot eerst om zichzelf in te checken in een pension met de naam Temporary Homes for Females. Ze bleef de hele nacht op om zichzelf de wijd opengesperde blik van een gestoorde vrouw te geven en begon te beschuldigen dat de andere pensiongasten krankzinnig waren. Bly zei tegen de assistent-matrone: “Er zijn zoveel gekke mensen en je weet nooit wat ze zullen doen”. Ze weigerde naar bed te gaan en maakte uiteindelijk zoveel van de andere bewoners bang dat de politie werd gebeld om haar naar het nabijgelegen gerechtsgebouw te brengen. Eenmaal onderzocht door een politieagent, een rechter en een dokter, werd Bly naar Blackwell’s Island gebracht.
Ter beschikking gesteld van het gesticht, ondervond Bly de erbarmelijke omstandigheden aan den lijve. Na tien dagen liet het gesticht Bly vrij op aandringen van The World. Haar verslag, later gepubliceerd in boekvorm als Ten Days in a Mad-House, veroorzaakte een sensatie, zette het gesticht ertoe aan hervormingen door te voeren en bezorgde haar blijvende roem.
Over de de wereld en algemene invloed
In 1888, stelde Bly haar redacteur bij de New York World voor om een reis rond de wereld te maken, in een poging om het fictieve boek Around the World in Eighty Days (1873) voor het eerst in feiten om te zetten. Een jaar later, op 14 november 1889, om 9.40 uur, en met een opzegtermijn van twee dagen, ging ze aan boord van de Augusta Victoria, een stoomschip van de Hamburg Amerika Lijn, en begon ze aan haar reis van 40.070 kilometer. Ze nam de jurk die ze droeg, een stevige overjas, verschillende soorten ondergoed en een kleine reistas met toiletspullen mee. Het meeste van haar geld (200 pond in Engelse bankbiljetten en goud, en wat Amerikaans geld) had ze bij zich in een zak die om haar nek was gebonden.
De New Yorkse krant Cosmopolitan sponsorde haar eigen reporter, Elizabeth Bisland, om de tijd van zowel Phileas Fogg als Bly te verslaan. Bisland zou de omgekeerde weg rond de wereld afleggen, beginnend op dezelfde dag als Bly opsteeg. Bly vernam echter pas van Bisland’s reis toen ze in Hong Kong aankwam. Ze wees de goedkope concurrentie af. “Ik zou niet racen,” zei ze. “
Als iemand anders de reis in minder tijd wil doen, is dat hun zorg.”
Om de belangstelling voor het verhaal op peil te houden, organiseerde de World een “Nellie Bly Raadwedstrijd”, waarin lezers werd gevraagd Bly’s aankomsttijd tot op de seconde nauwkeurig te schatten, met als hoofdprijs in eerste instantie een gratis reis naar Europa en later geld voor de reis.
Tijdens haar reizen rond de wereld kwam Bly langs Engeland, Frankrijk (waar ze Jules Verne ontmoette in Amiens), Brindisi, het Suezkanaal, Colombo (Ceylon), de Straits Settlements van Penang en Singapore, Hong Kong, en Japan. De ontwikkeling van efficiënte onderzeese kabelnetwerken en de elektrische telegraaf stelden Bly in staat korte voortgangsrapporten te sturen, hoewel langere zendingen per reguliere post moesten worden verzonden en daardoor vaak enkele weken vertraging opliepen.
Bly reisde met stoomschepen en de bestaande spoorwegsystemen, wat af en toe tegenslagen veroorzaakte, vooral op de Aziatische etappe van haar reis. Tijdens deze stops bezocht ze een leprakolonie in China en in Singapore kocht ze een aap.
Als gevolg van ruw weer op haar Pacific overtocht, arriveerde ze in San Francisco op het White Star Line schip RMS Oceanic op 21 januari, twee dagen achter op schema. Maar nadat World owner Pulitzer een privé-trein had gecharterd om haar thuis te brengen, arriveerde ze op 25 januari 1890 om 15.51 uur weer in New Jersey.
Krap tweeënzeventig dagen na haar vertrek uit Hoboken was Bly terug in New York. Ze had de wereld rondgereisd, bijna de hele reis alleen. Bisland was op dat moment nog steeds de Atlantische Oceaan aan het oversteken, om vier en een halve dag later in New York aan te komen. Ook zij had een aansluiting gemist en moest aan boord van een traag, oud schip (de Bothnia) in de plaats van een snel schip (de Etruria). Bly’s reis was een wereldrecord, hoewel het een paar maanden later werd verbeterd door George Francis Train, wiens eerste rondreis in 1870 wellicht de inspiratie was geweest voor Verne’s roman. Train voltooide de reis in 67 dagen, en op zijn derde reis in 1892 in 60 dagen. In 1913 hadden Andre Jaeger-Schmidt, Henry Frederick en John Henry Mears het record verbeterd: de laatste voltooide de reis in minder dan 36 dagen.
Later werk
In 1895, trouwde Bly met de miljonair Robert Seaman. Bly was 31 en Seaman was 73 toen ze trouwden. Vanwege de afnemende gezondheid van haar man verliet ze de journalistiek en volgde ze haar man op als hoofd van de Iron Clad Manufacturing Co., die stalen containers maakte, zoals melkbussen en boilers. In 1904 overleed Seaman.
In 1904 begon Iron Clad met de productie van het stalen vat dat model stond voor het 55-gallon olievat dat nog steeds op grote schaal in de Verenigde Staten wordt gebruikt. Er wordt wel beweerd dat Bly het vat heeft uitgevonden. De uitvinder stond geregistreerd als Henry Wehrhahn (U.S. Patents 808,327 en 808,413).
Bly was echter zelf ook uitvinder en kreeg U.S. Patent 697,553 voor een nieuwe melkbus en U.S. Patent 703,711 voor een stapelbare vuilnisbak, beide onder haar getrouwde naam Elizabeth Cochrane Seaman. Een tijd lang was ze een van de leidende vrouwelijke industriëlen in de Verenigde Staten, maar door haar nalatigheid en verduistering door een fabrieksmanager ging de Iron Clad Manufacturing Co. failliet.
Terug in de verslaggeving schreef ze verhalen over het Oostfront van Europa tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bly was de eerste vrouw en een van de eerste buitenlanders die het oorlogsgebied tussen Servië en Oostenrijk bezocht. Ze werd gearresteerd toen ze werd aangezien voor een Britse spion.
Bly deed verslag van de Woman Suffrage Procession van 1913. Onder de kop “Suffragists Are Men’s Superiors” voorspelde haar paradeverhaal dat het nog tot 1920 zou duren voordat vrouwen in de Verenigde Staten stemrecht zouden krijgen.
Overlijden
Op 27 januari 1922 overleed Bly aan een longontsteking in het St. Mark’s Hospital in New York City, 57 jaar oud. Ze werd bijgezet op Woodlawn Cemetery in The Bronx, New York City.
Legacy
Honors
In 1998 werd Bly opgenomen in de National Women’s Hall of Fame. Bly was een van de vier journalisten die in 2002 werden geëerd met een Amerikaanse postzegel in een reeks “Women in Journalism”.
De New York Press Club reikt jaarlijks een Nellie Bly Cub Reporter journalistieke prijs uit als erkenning voor de beste journalistieke prestatie van een persoon met drie jaar of minder beroepservaring.
Theater
Bly was het onderwerp van de Broadway-musical Nellie Bly uit 1946 van Johnny Burke en Jimmy Van Heusen. De show werd 16 keer opgevoerd.
In de jaren negentig schreef en toerde toneelschrijfster Lynn Schrichte Did You Lie, Nellie Bly? een one-woman show over Bly.
Film en televisie
Een gefictionaliseerde versie van Bly als een muis genaamd Nellie Brie verschijnt als centraal personage in de kinderanimatiefilm An American Tail: The Mystery of the Night Monster.
Op 5 mei 2015 produceerde de Google-zoekmachine een interactieve “Google Doodle” voor Bly; voor de “Google Doodle” schreef, componeerde en nam Karen O een origineel lied over Bly op, en Katy Wu creëerde een animatie die op Karen O’s muziek werd gezet.
Literatuur
Bly figureerde als hoofdpersoon in romans van David Blixt, Marshall Goldberg, Dan Jorgensen, Carol McCleary, Pearry Reginald Teo en Christine Converse.
Een gefictionaliseerd verslag van Bly’s reis rond de wereld werd gebruikt in het stripboek Julie Walker Is The Phantom uit 2010, uitgegeven door Moonstone Books (Verhaal: Elizabeth Massie, art: Paul Daly, kleuren: Stephen Downer).
Bly is een van de 100 vrouwen die voorkomen in de eerste versie van het boek Good Night Stories for Rebel Girls geschreven door Elena Favilli & Francesca Cavallo.
Eponiemen en naamgenoten
Het bordspel Round the World with Nellie Bly uit 1890 is genoemd naar haar reis.
Het Nellie Bly Amusement Park in Brooklyn, New York City, is naar haar vernoemd, met als thema Around the World in Eighty Days. Het park werd in 2007 heropend onder een nieuw management en kreeg de nieuwe naam “Adventurers Amusement Park”.
Een brandweerboot genaamd Nellie Bly was actief in Toronto, Canada in het eerste decennium van de 20e eeuw.
Van het begin van de 20e eeuw tot 1961, exploiteerde de Pennsylvania Railroad een sneltrein tussen New York en Atlantic City met de naam Nellie Bly. In de beginjaren was het een trein met alleen een personenwagen. De route van de trein omzeilde Philadelphia voor een kortere reis.
Afbeeldingen voor kinderen
-
Een stoomsleepboot genoemd naar Bly deed dienst als brandweerboot in Toronto, Ontario, Canada.
-
Hoesje van het bordspel Rond de wereld met Nellie Bly uit 1890