Guinguette Marais Poitevin

Ooievaar, (familie Ciconiidae), een van de ongeveer 20 soorten langnekige grote vogels die de familie Ciconiidae (orde Ciconiiformes) vormen, verwant aan de reigers, flamingo’s, en ibissen. Ooievaars variëren van ongeveer 60 cm tot meer dan 150 cm (2 tot 5 voet) in hoogte. De kop en de bovennek kunnen geheel of gedeeltelijk ontdaan zijn van veren en helder gekleurd zijn. Ooievaars hebben geen of bijna geen stem, bij gebrek aan een volledig ontwikkeld syrinx (stemorgaan), maar sommige kletteren luid met hun snavel wanneer ze opgewonden zijn. Ze vliegen, afwisselend flapperend en zwevend, met uitgestrekte nek en poten die een sleep maken. Ooievaars komen vooral voor in Afrika, Azië en Europa. Eén soort, de zwartnek ooievaar, komt ook in Australië voor. Drie soorten uit de Nieuwe Wereld komen voor tussen Florida en Argentinië.

De meeste ooievaars zitten in zwermen, behalve tijdens het broedseizoen, wanneer ze paren vormen. Ze voeden zich overdag. De meeste eten kleine dieren die in ondiep water en op velden worden gevangen. Sommige, zoals de Afrikaanse maraboe ooievaar en de Indische adjudant ooievaar, voeden zich voornamelijk met aas. Het nest, een groot platform van twijgen dat door beide geslachten wordt gebouwd, bevindt zich in bomen, op rotsrichels of, in het geval van de witte ooievaar, op daken en schoorstenen, vaak in koloniale groeperingen. Drie tot zes krijtwitte eieren worden door beide ouders uitgebroed en komen na ongeveer vijf weken uit.

Taxonomisch worden ooievaars onderverdeeld in typische ooievaars (onderfamilie Ciconiinae) en houtoievaars (Mycteriinae). De ooievaars (één Mycteria-soort en drie Ibis-soorten), die oorspronkelijk bosibissen werden genoemd, hebben een gekromde snavel en lijken in dat opzicht op ibissen. Bij typische ooievaars is de snavel recht of bijna recht.

De adjudant ooievaar (Leptoptilos dubius), of adjudantvogel, van India en Zuidoost-Azië, en de kleine adjudant (L. javanicus) zijn typische aaseters met een naakte roze huid op de kop en nek.

De Afrikaanse houtooievaar (Ibis ibis), of geelbekooievaar, is ongeveer 100 cm groot, met een gelige snavel en rode gezichtshuid.

De zwarte ooievaar (Ciconia nigra) van Europa, Azië en Afrika is ongeveer 100 cm groot, zwart met een witte vlek op de buik en een rode snavel en rode poten.

Twee ooievaars met open snavel, of schelp ooievaars, Anastomus lamelligerus van tropisch Afrika en A. oscitans van zuidelijk Azië, zijn kleine ooievaars die waterslakken eten. Wanneer de onderkaken van deze vogels gesloten zijn, blijft er een brede opening over behalve aan de uiteinden, waarschijnlijk een aanpassing om slakken vast te houden.

De zadelbek ooievaar (Ephippiorhynchus senegalensis), of zadelbek, is een kleurrijke ooievaar van tropisch Afrika. Hij is meer dan 120 cm groot en zijn poten en nek zijn uitzonderlijk lang en dun. De iets gedraaide snavel is rood, doorkruist met een brede zwarte band, met voor de ogen een klein geel plaatje.

De witte ooievaar (Ciconia ciconia) broedt in heel Europa en Azië en overwintert zuidelijk tot in Zuid-Afrika. Het is een statige vogel van ongeveer 100 cm groot, wit met zwarte vliegveren, een donkerrode snavel en roodachtige poten. Zijn populatie neemt af, deels door de vernietiging van zijn leefgebied door de mens; één soort, de Oosterse witte ooievaar (C. ciconia boyciana), wordt als bedreigd beschouwd.

De houtooievaar van de Nieuwe Wereld (Mycteria americana), vaak ten onrechte “jabiru” genoemd, komt voor van het zuiden van de Verenigde Staten tot Argentinië. Hij is wit met zwarte vleugels en staart en een gedecurved snavel. Zie ook jabiru; maraboe; hamerkop; schoenbek.