Ortega keerde terug aan de macht na het verslaan van de conservatieve kandidaat Eduardo Montealegre bij de presidentsverkiezingen van 2006. Ortega leek het compromisloze marxisme van zijn verleden te hebben ingeruild voor een meer pragmatische politiek en beloofde de economische hervormingen van zijn voorgangers, de vrije markt, te zullen handhaven. De regering van haar kant concentreerde zich op de moeilijke taak de officiële corruptie uit te roeien en de algemene economische omstandigheden te verbeteren, met name voor de armere Nicaraguanen. De formele toetreding van Nicaragua tot de vrijhandelsovereenkomst tussen Centraal-Amerika en de Dominicaanse Republiek (CAFTA-DR) en de Verenigde Staten in 2006 heeft Nicaragua geholpen om investeringen aan te trekken, banen te creëren en de economische ontwikkeling te bevorderen. In 2007 werd de schuld van 1 miljard dollar van het land bij de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank kwijtgescholden. Nicaragua bleef streven naar regionale stabiliteit en vreedzame betrekkingen met zijn buurlanden. In 2007 werd een lang aanslepend maritiem geschil met Honduras beslecht door het Internationale Hof van Justitie. In 2009 beslechtte hetzelfde hof een langlopend conflict met Costa Rica over het gebruik van de San Juan-rivier, die langs de grens tussen Nicaragua en Costa Rica loopt. In oktober 2011 hief het Nicaraguaanse Hooggerechtshof het grondwettelijke verbod op opeenvolgende herverkiezingen van de president op, waardoor Ortega zich opnieuw kandidaat kon stellen en de presidentsverkiezingen van november kon winnen, hoewel er beschuldigingen waren van verkiezingsfraude. Bovendien gaven de kiezers het FSLN 62 zetels in de 90 leden tellende Nationale Assemblee, een “supermeerderheid” die de Sandinisten een grote invloed gaf op de richting die het land zou uitgaan.
Cancilleria del Ecuador
Manuel S. Orozco
Vanaf het begin in 2007 had het regime-Ortega geprofiteerd van het PetroCaribe-energie-initiatief van het door Hugo Chávez geleide Venezuela, dat tegen gereduceerde prijzen ruwe olie leverde aan landen in het Caribisch gebied, zoals Nicaragua. De Nicaraguaanse regering verkocht vervolgens een groot deel van die olie tegen marktprijzen en stak een groot deel van de winst in populaire sociale programma’s die hielpen om veel Nicaraguanen uit de armoede te halen (waarbij de algemene armoede tussen 2009 en 2014 daalde van ongeveer 42 procent tot ongeveer 30 procent, volgens één meting). Aan het begin van de 21e eeuw behoorde het inkomen per hoofd van de bevolking in Nicaragua tot de laagste in Latijns-Amerika, en waren de werkloosheid en het gebrek aan werkgelegenheid hardnekkig hoog. In de jaren 2010 begon het echter beter te gaan met de economie van het land, grotendeels dankzij de steun van Venezuela en internationale financiële organisaties, maar ook dankzij directe buitenlandse investeringen, een sterke export van landbouwproducten en mijnbouw, een gediversifieerde maquiladora-productie en stijgende geldovermakingen uit het buitenland (veel Nicaraguanen waren naar Costa Rica, El Salvador en de Verenigde Staten geëmigreerd). De werkloosheid daalde tot ongeveer 7 procent, en de groei van het bbp bereikte 6 procent in 2011, alvorens te dalen tot ongeveer 4 procent in 2015.
Nicaragua bleef ook een grote begunstigde van CAFTA-DR, de VS bleef zijn grootste handelspartner, ondanks de economische opmars van China en Rusland. Nicaragua’s pivot naar China werd geïllustreerd door het project om een interoceanisch kanaal door Nicaragua te bouwen, dat werd aangestuurd door de Chinese miljardair Wang Jing. In december 2014 werd officieel de eerste paal geslagen voor de aanleg van het kanaal, dat ongeveer drie keer zo lang zou worden als het Panamakanaal. De daadwerkelijke start van het project werd echter uitgesteld tot 2016, grotendeels als gevolg van bezorgdheid over de milieueffecten, met name op het Meer van Nicaragua. In oktober 2015 rees de vraag of het kanaal er ooit zou komen, toen Wang een pak slaag kreeg tijdens de ineenstorting van de Chinese aandelenmarkt, waarbij zijn persoonlijke fortuin kelderde van $10,2 miljard naar ongeveer $1,1 miljard.
Tussen steeg Ortega’s populariteit bij degenen die hadden geprofiteerd van de sociale programma’s van zijn regering. Velen uit de middenklasse raakten echter ontgoocheld over wat zij zagen als Ortega’s steeds autoritairder bewind, het gebrek aan transparantie van zijn regering en de toenemende controle van Ortega over de Nationale Vergadering, de rechtbanken, het leger en de politie. Bovendien werd een deel van de winst van de Venezolaanse olie geïnvesteerd in particuliere bedrijven die gecontroleerd werden door Ortega’s familie en vrienden, die zich begonnen te buiten aan buitensporige consumptie die, zo beweerden critici, een afspiegeling vormde van die van het Somoza-regime dat de Sandinisten ten val hadden gebracht. De beschuldigingen van corruptie door de regering namen toe, maar de oppositie bleef gefragmenteerd en het FSLN gebruikte zijn supermeerderheid in de wetgevende macht om grondwetswijzigingen door te drukken die de termijnbeperkingen voor het presidentschap wegnamen – waardoor Ortega zich in november 2016 herkiesbaar kon stellen – en die de mogelijkheden van de president om per decreet te regeren vergrootte. Tegelijkertijd ontkende de regering dat een “herbewapende” Contra-guerrilla tegen haar de wapens had opgenomen, hoewel er bewijs was van het tegendeel. Ortega werd met een ruime marge herkozen. Hij haalde meer dan 72 procent van de stemmen, hoewel de stemming zonder internationale waarnemers werd gehouden en werd geboycot door veel oppositieleden, die de verkiezingen een farce noemden.
Ortega’s vrouw, Rosario Murillo, die als belangrijkste woordvoerder in Ortega’s vorige regering had gefungeerd, werd tot vice-president gekozen. Naarmate haar invloed in de nieuwe regering toenam, werden zij en Ortega steeds meer gezien als copresidenten. Hun stevige greep op de macht werd in april 2018 bedreigd toen wijdverspreide protesten en rellen uitbraken als reactie op de door de regering doorgevoerde hervorming van de sociale zekerheid waarbij de werkgevers- en werknemersbijdragen werden verhoogd terwijl de uitkeringen werden verlaagd. Gedurende enkele dagen verschoof het zwaartepunt van de demonstraties naar een algemene aanklacht tegen het regime van Ortega-Murillo en verspreidde zich van Managua naar andere Nicaraguaanse steden. Daarbij kwamen tientallen demonstranten om het leven in botsingen met de politie en met door de regering uitgezonden tegendemonstranten. Om het tumult de kop in te drukken, trok Ortega de wijzigingen in de sociale zekerheid snel in. De gewelddadige reactie van de regering op de demonstraties had echter bredere protesten uitgelokt, die in de komende maanden tot tienduizenden Nicaraguanen escaleerden. Hoewel de meeste demonstraties vreedzaam verliepen, waren sommige demonstranten gewapend met molotovcocktails en geïmproviseerde mortieren. De regering beschuldigde de demonstranten van het plegen van een staatsgreep. In juli namen de aan de regering loyale politie en paramilitaire troepen twee plaatsen in die bolwerken van het verzet waren geworden, de Nationale Autonome Universiteit van Nicaragua in Managua en Monimbo, een voorstad van Masaya, die, veelbetekenend, een brandpunt en een katalysator van anti-Somoza opstand was geweest tijdens de Sandinistische revolutie. Het aantal doden als gevolg van het geweld, dat in april was begonnen, werd geschat op meer dan 300. Bij zijn oproep om een einde te maken aan het geweld beschuldigde een woordvoerder van de VN-mensenrechten de politie en de autoriteiten van buitengerechtelijke executies, foltering, willekeurige opsluiting en ontkenning van het recht op vrije meningsuiting. Vergelijkbare beschuldigingen werden geuit door andere internationale organisaties, waaronder de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens (IACHR), die samen met de Organisatie van Amerikaanse Staten en de Nicaraguaanse regering de Interdisciplinaire Groep van Onafhankelijke Deskundigen in het leven riep om mensenrechtenschendingen te onderzoeken, alleen om te zien hoe dat orgaan in december 2019 door de regering werd uitgezet aan de vooravond van de publicatie van een vernietigend rapport. De IACHR schatte dat in januari 2020 zo’n 88.000 Nicaraguanen het land waren ontvlucht als gevolg van de onrust.
De redactie van Encyclopaedia Britannica