Dodelijke immuunrespons temmen
Velen hebben nog nooit van sepsis gehoord, of weten niet wat het is. Maar sepsis staat in de top 10 van ziektegerelateerde doodsoorzaken in de Verenigde Staten. De aandoening kan plotseling optreden en snel verlopen, en is vaak moeilijk te herkennen.
Sepsis stond vroeger bekend als “bloedvergiftiging”. Het was bijna altijd dodelijk. Vandaag de dag, zelfs met vroege behandeling, doodt sepsis ongeveer 1 op de 5 getroffen mensen. De ziekte veroorzaakt symptomen als koorts, rillingen, snelle ademhaling en verwardheid.
Iedereen kan sepsis krijgen, maar ouderen, kinderen en zuigelingen zijn het kwetsbaarst. Mensen met een verzwakt immuunsysteem, ernstige brandwonden, fysiek trauma of langdurige ziekten (zoals diabetes, kanker of leveraandoeningen) lopen ook een verhoogd risico.
Ooit werd gedacht dat sepsis het gevolg was van een overgroei van bacteriën of andere ziektekiemen in de bloedbaan. We weten nu dat sepsis eigenlijk door 2 factoren wordt veroorzaakt: eerst een infectie (zoals longontsteking, een infectie van de longen of een urineweginfectie) en vervolgens een krachtige en schadelijke reactie van het eigen immuunsysteem van uw lichaam – het systeem dat uw lichaam beschermt tegen binnendringende bacteriën, virussen en andere microscopische bedreigingen.
“Bij sepsis is het lichaam door de strijd tussen de infectie en de immuunrespons van het lichaam net een slagveld,” zegt Dr. Derek Angus, een critical care-arts aan de University of Pittsburgh School of Medicine. “In het geval van ernstige sepsis leidt die strijd tot disfunctie van vitale organen, waardoor iemands leven in gevaar komt.”
Een ernstige sepsis kan essentiële organen zoals de lever en de nieren beschadigen. Een nog extremere aandoening treedt op wanneer de bloeddruk keldert – een toestand die bekend staat als septische shock. “Bij septische shock kan de immuunrespons die de infectie probeert te bestrijden, leiden tot een gevaarlijke daling van de bloeddruk,” zegt Angus. Als de bloeddruk daalt, krijgen weefsels te weinig zuurstofrijk bloed. Organen kunnen falen, wat tot de dood kan leiden.
Volgens sommige schattingen worden elk jaar bijna 1 miljoen Amerikanen getroffen door ernstige sepsis of septische shock. Minstens 200.000 van hen sterven kort daarna in het ziekenhuis. Velen die overleven herstellen volledig. Maar anderen hebben blijvende problemen, waaronder blijvende schade aan organen en denkproblemen (zoals problemen met plannen, organiseren en multitasken).
Sepsis kan worden veroorzaakt door vele soorten infecties. “Maar de meest voorkomende oorzaak van sepsis is een in de gemeenschap opgelopen longontsteking,” zegt Angus. Wetenschappers proberen nog steeds te begrijpen waarom sommige mensen met infecties ernstige sepsis of septische shock ontwikkelen en anderen niet.
Onderzoekers zijn op zoek naar nieuwe manieren om deze ernstige en kostbare aandoening te diagnosticeren, om te keren of te voorkomen. De behandeling van sepsis is het meest succesvol als de aandoening vroeg wordt opgemerkt en vervolgens snel wordt behandeld met antibiotica om de infectie te bestrijden en vloeistoffen om de bloeddruk op peil te houden.
In een groot, door de NIH gefinancierd klinisch onderzoek naar sepsiszorg ontdekten Angus en zijn collega’s dat een relatief eenvoudige strategie net zo goed werkte bij het voorkomen van sterfgevallen als meer complexe en kostbare benaderingen. “De studie hielp te verduidelijken dat veel van de behandelingsstappen die we gebruikten essentieel zijn, maar dat de extra stappen met geavanceerde en invasieve procedures niet altijd nodig zijn om de overleving te verbeteren,” zegt Angus.
Sepsis is een noodsituatie op gezondheidsgebied die snelle medische zorg vereist. Ga naar een arts of zoek spoedeisende hulp als u zich onwel voelt en een combinatie van de symptomen vertoont die in het kader “Verstandige keuzes” worden genoemd.