Wie was John Henry? Mr. Nelson kan niet meer doen dan een tergend onvolledige biografie geven. Hij kwam uit New Jersey en werkte in 1866, toen hij 18 was, voor het leger van de Unie in City Point, een aanlegplaats bij Petersburg, Va. In april van dat jaar werd hij gearresteerd voor diefstal uit een kruidenierswinkel en veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf. Hij werd naar de Staatsgevangenis van Virginia gestuurd, waar de directeur, wanhopig op zoek naar inkomsten, was begonnen gevangenen voor 25 cent per dag aan de spoorwegen te verhuren. John Henry was er een van.
Mr. Nelsons spoorwegkennis komt hem goed van pas. Hij legt in detail uit wat het boren van tunnels inhoudt, zowel voor handarbeiders met hamer en beitel als voor de nieuwe stoomboormachines die een goedkopere en snellere manier beloofden om de gaten te boren die de arbeiders met springstof vulden. De hamerman werkte samen met een schudder, die een beitelachtige boor tegen berggesteente hield, terwijl de hamerman een krachtige slag met een voorhamer uitdeelde. Dan begon de schudder te schommelen en te rollen: hij wiebelde en draaide de boor om hem optimaal te laten bijten. Werkliederen zoals de vroege John Henry-ballades, vaak ritmische gezangen zonder melodie, bepaalden het tempo en synchroniseerden de bewegingen van hamerman en schudder.
Zoals de heer Nelson het vertelt, was de strijd tussen arbeider en machine minder dan gelijkwaardig. Een goed gecoördineerd menselijk team was in het voordeel ten opzichte van de vroege boren, die voortdurend stuk gingen. De machines waren echter zeer efficiënt in het produceren van wolken siliciumstof. In tegenstelling tot het beeld dat in de ballades wordt geschetst, zou John Henry niet aan uitputting of een gesprongen hart zijn gestorven, maar aan silicose, een dodelijke, snel evoluerende longziekte die honderden spoorwegarbeiders het leven heeft gekost.
Hoe John Henry, een kleine man, zelfs voor die tijd, de gespierde superman van de legende werd, blijft mysterieus. Na een zorgvuldige uiteenzetting van de geschiedenis en een reconstructie, in de meest boeiende hoofdstukken van het boek, van de wereld van de spoorwegarbeiders, neemt de heer Nelson eenvoudig afscheid van John William Henry, zonder commentaar. De rest van het boek vertelt de geschiedenis van de John Henry ballades, en de transformatie van de held van mens tot mythe. Nelson vertelt dit deel van het verhaal mechanisch, en vaak in herhaling, met vervelende uitweidingen in de eerste persoon.