Van vermoeidheid tot stress, zwangerschap tot het vasthouden van vocht, er zijn talloze redenen waarom we aankomen. En als we de kilo’s zien afvallen, kan dat ook door allerlei oorzaken komen. Maar hoe zit het met het jojo-effect? Waarom zien sommige mensen hun gewicht de hele tijd op en neer gaan?
Extreme gewichtsschommelingen kunnen een enorm effect hebben op uw zelfvertrouwen – van opgetogenheid als de cijfers dalen tot wanhoop als u de weegschaalnaald omhoog ziet gaan. Als u zich regelmatig weegt, zult u waarschijnlijk merken dat de cijfers vaak veranderen – en dat is eigenlijk heel normaal.
Waarom gaat mijn gewicht op en neer?
Het gewicht kan door veel dingen worden beïnvloed. Op één dag kan het wel vijf pond verschillen. Dus als u zich ’s morgens weegt en ’s avonds weer, kunt u een enorm verschil zien in de manier waarop de weegschaal beweegt. Hier zijn er een paar:
1. Hydratatie
Twee kopjes water wegen een pond, dus het is duidelijk te zien hoe uitdroging of overhydratatie kan leiden tot een hoger cijfer op de weegschaal. Ongeveer 50-60% van ons lichaamsgewicht is water en hoeveel we vasthouden kan veranderen afhankelijk van het voedsel dat we eten. Zout voedsel kan een sponsachtig effect in je cellen veroorzaken, waardoor je meer water vasthoudt dan normaal. Voor elke gram koolhydraten die je lichaam opslaat, slaat het ook drie gram water op. Als je minder calorieën binnenkrijgt, zul je je gewicht zien dalen omdat je glycogeenvoorraden het water dat ze vasthouden zullen loslaten. Zodra je weer gehydrateerd bent, zal je gewicht weer iets toenemen. Maar dat betekent niet dat je dik wordt, het is gewoon je lichaam dat zich aanpast aan gezondere gewoonten.
Hormonen
Soms heeft gewichtstoename niets te maken met calorieën of lichaamsbeweging. Van schildklierproblemen tot een onevenwichtige insulinehuishouding: er zijn tal van factoren in het lichaam die van invloed zijn op het gewicht. Maar soms zijn het de minder voor de hand liggende hormonen die schommelingen op de weegschaal veroorzaken. Een hoger oestrogeenniveau kan je gewicht doen toenemen door druk uit te oefenen op de cellen die insuline produceren en de bloedsuikerspiegel regelen. Een andere boosdoener is leptine, ook wel bekend als het “vethormoon”. Dit handige hormoon komt vrij uit je vetcellen om je hersenen te vertellen dat je vol zit, maar als we te veel fructose eten (een soort suiker in fruit en verwerkt voedsel), zet je lichaam de suiker om in vet en stijgt het leptinegehalte. Meer leptine in het lichaam betekent dat je hersenen resistent worden voor het signaal dat je vol zit.
Stress
Van werk tot relatieproblemen, we hebben allemaal wel eens te maken gehad met stress in ons leven. Cortisol, het stresshormoon, is de vijand als het gaat om gewichtstoename. Wanneer het stijgt, moedigt het bloedsuiker aan om te zetten in vet voor langdurige opslag en een toename in gewicht. Dit gaat terug tot de tijd van de holbewoners, toen de biologische mechanismen van onze voorouders hen in staat stelden om te gaan met de stressvolle hongersnoden van die tijd. Zelfs als u zich niet enorm gestrest voelt, maakt u misschien toch meer cortisol vrij dan u denkt – lees hoe krachttraining u kan helpen stress te verminderen.