Guinguette Marais Poitevin

Wat is diarree?

Diarree wordt gedefinieerd als het laten vallen van frequente en/of losse of waterige ontlasting. Acute diarree verdwijnt binnen een paar weken, en wordt chronisch als het langer dan 3-4 weken duurt. Als na grondig onderzoek geen specifieke oorzaak wordt gevonden en aan bepaalde criteria wordt voldaan, kan een diagnose functionele of chronische diarree worden overwogen.

Wat zijn functionele darmstoornissen?

Mensen met functionele darmstoornissen vertonen geen lichamelijke of laboratoriumafwijkingen om hun gastro-intestinale (GI) symptomen te verklaren. Een voorbeeld van een functionele darmstoornis is het Prikkelbare Darm Syndroom (IBS), dat naar schatting ongeveer 10-15% van alle volwassenen treft.

Lees meer over IBS

Is Functionele Diarree hetzelfde als Prikkelbare Darm Syndroom?

Individuen met functionele diarree kunnen een subgroep vormen van mensen met IBS. Mensen met IBS melden vaak veranderde darmgewoonten, waaronder diarree en/of constipatie, die gepaard gaan met buikpijn. Een opgeblazen gevoel, een dringende behoefte om naar het toilet te gaan, persen, of een gevoel van onvolledige evacuatie kunnen ook voorkomen. Veel van deze symptomen komen voor bij mensen met functionele diarree, maar de afwezigheid van buikpijn onderscheidt deze mensen van mensen met IBS.

Hoe evalueren artsen patiënten met functionele diarree?

De arts zal beginnen met het vragen naar uw medische voorgeschiedenis, inclusief medicijngebruik en voedingsgewoonten, en het uitvoeren van een zorgvuldig lichamelijk onderzoek.

Diagnostische procedures zoals een colonoscopie of endoscopie kunnen geïndiceerd zijn, zodat de arts de binnenkant van de dikke en dunne darm kan onderzoeken om andere oorzaken van chronische diarree uit te sluiten, zoals infecties of ontsteking van de dikke darm of dunne darmziekten.

Waarom is de medische en voedingsanamnese zo belangrijk?

De diagnose functionele diarree wordt pas gesteld nadat andere mogelijke oorzaken, zoals medicatie en door dieet veroorzaakte diarree, zijn uitgesloten. De lijst van medicijnen die diarree veroorzaken is uitgebreid en omvat bepaalde antibiotica, magnesium bevattende maagzuurremmers, bloeddrukverlagende middelen (waaronder bètablokkers, ACE-remmers), en medicijnen om een onregelmatige hartslag onder controle te houden (kinidine). Alle medicijnen, op recept of vrij verkrijgbaar, moeten onder de aandacht van de arts worden gebracht.

Hoewel sommige mensen gevoelig zijn voor tarwe en andere verwante granen (coeliakie, gluten enteropathie), zijn echte voedselallergieën zeldzaam. Het onvermogen om bepaalde voedselgroepen volledig op te nemen kan echter, als ze in voldoende hoeveelheden worden gegeten, bij sommige mensen tot diarree leiden. Melk (lactose) intolerantie is een van de meest voorkomende voorbeelden hiervan.

Mensen met lactose-intolerantie hebben lage niveaus van intestinale lactase, het enzym dat nodig is om de melksuiker, lactose, te verteren. De niet-opgenomen suiker gaat dan naar de dikke darm, waar het wordt afgebroken door bacteriën en buikgas (opgeblazen gevoel) en diarree veroorzaakt. Of iemand symptomen ontwikkelt, hangt af van veel factoren, waaronder de hoeveelheid ingenomen lactose en de hoeveelheid lactase-enzym in de dunne darm.
De behandeling bestaat uit het verminderen of elimineren van lactose in de voeding of het gebruik van in de handel verkrijgbare producten die het lactase-enzym bevatten. Andere mensen zijn intolerant voor fructose (in fruit en vruchtensappen), sorbitol (pruimen, peren en suikervrije kauwgom), en cafeïne (koffie, thee, veel frisdrank).

Welke andere factoren kunnen functionele diarree verergeren?

Sommige mensen krijgen diarree nadat ze een maag- of galblaasoperatie hebben ondergaan. De precieze mechanismen zijn onduidelijk, maar men denkt dat het gaat om een toegenomen transport van voedsel door het maag-darmkanaal of een toename van galzouten die aan de dikke darm worden afgegeven.

Er is een aandoening beschreven die “runners’ diarree” wordt genoemd. Zoals de naam al suggereert, hebben deze mensen diarree tijdens lange afstand marathons. De oorzaak is niet duidelijk, maar mogelijk zijn er veranderingen in de motoriek van het maag-darmkanaal.

Wat is de oorzaak van functionele diarree?

Hoewel er geen consensus is, is er een mechanisme dat wordt voorgesteld in verband met veranderingen in de motiliteit van het maag-darmkanaal. Samentrekkingen van de gladde spieren van het maag-darmkanaal regelen de beweging van voedsel door de dunne darm en de dikke darm.

Mensen met functionele diarree kunnen andere motiliteitspatronen hebben dan mensen zonder diarree. De oorzaken van de motiliteitsdisfunctie en veranderingen in de darmvochtopname die leiden tot vastere ontlasting of tot diarree worden echter onvolledig begrepen.

Welke behandelingen zijn beschikbaar voor functionele diarree?

Aangezien de oorzaak van functionele diarree onbekend is, is de behandeling gericht op de symptomen. Dieetaanpassingen omvatten het elimineren van verschillende stoffen waarvan bekend is dat ze diarree veroorzaken. Naast lactose, fructose, sorbitol en cafeïne ontwikkelen sommige personen symptomen omdat ze complexe koolhydraten (pasta, bonen) niet volledig verteren. Ook deze kunnen in het dieet worden verminderd om te zien of er verbetering optreedt.
Sommige mensen met IBS en diarree kunnen baat hebben bij een toename van voedingsvezels. Andere mensen hebben juist baat bij koolhydraatbeperking.
Voor mensen bij wie dieetaanpassingen geen verbetering geven, zijn antidiarreemiddelen zoals loperamide (Imodium) of difenoxylaat (Lomotil) vaak effectief. Ze werken allemaal volgens dezelfde mechanismen. In het algemeen worden deze middelen gebruikt onder toezicht van een arts; voor difenoxylaat is een doktersrecept nodig.
Naarmate toekomstig onderzoek de mechanismen aan het licht brengt die ten grondslag liggen aan functionele diarree, zullen meer specifieke therapieën worden ontwikkeld. Zoals bij veel functionele stoornissen, zou een effectieve arts-patiëntrelatie de behandeling van dit complexe probleem moeten verbeteren en een beter begrip van de dynamiek van GI-symptomen moeten bevorderen.
Bron:
Opgesteld uit IFFGD publicatie #105 door Arnold Wald, MD, MACG, AGAF, University of Wisconsin School of Medicine and Public Health, Madison, WI