ISLAND ARC AND TRENCH
MAP VIEW
Iandbogen en -geulen zijn belangrijke structurele kenmerken, samen met oceaanruggen, van oceaanbekkens. Zoals de naam al aangeeft, zijn eilandbogen typisch een krommende keten van vulkanische eilanden die zich rond de rand van oceaanbekkens bevinden. De kromming en het vulkanische karakter zijn belangrijke karakteristieke kenmerken. De boog is convex in de richting van de oceaan en concaaf in de richting van het continent met een diepe geul die parallel loopt aan de boog langs de convexe (oceaan) zijde.
Eilandenbogen en geulen zijn honderden kilometers lang. Bekende voorbeelden van eilandenbogen zijn Japan, de Aleutian eilanden van Alaska, de Mariana eilanden, die alle in de Stille Oceaan liggen, en de Kleine Antillen in het Caribisch gebied. De overvloed aan vulkanisch gesteente rond de Stille Oceaan heeft ertoe geleid dat de rand van de Stille Oceaan als een “Ring van vuur” wordt aangeduid. De meeste actieve vulkanen van de wereld bevinden zich in deze gordel.
CROSS-SECTION
Niet alle vulkanische ketens zijn echter eilandbogen, en niet alle eilandbogen zijn “eilanden”. De Hawaiiaanse eilanden zijn bijvoorbeeld een voorbeeld van een lineaire keten van vulkanen in het midden van de Stille Oceaan die geen eilandenboog is. Sommige “eiland”-bogen zijn delen van het continent geworden; de Cascade Range van Washington en Oregon (denk aan Mt. St. Helens) en het Andesgebergte van Zuid-Amerika zijn voorbeelden van “eiland”-bogen die deel van continenten zijn geworden.
Het gesteentetype van eilandbogen is typisch andesiet (genoemd naar het Andesgebergte), in plaats van het basalt van oceanische korst. Andesiet ontstaat door het gedeeltelijk smelten van basaltkorst en oceaansedimenten wanneer beide in de geul worden gesubducteerd. De vulkaan bestaat dus gedeeltelijk uit gesmolten basalt en gedeeltelijk uit gesmolten sedimenten, een combinatie die de minerale samenstelling heeft van andesietgesteente. Loopgraven zijn de plaatsen waar oude oceanische korst in de mantel stort om te worden gesmolten en vernietigd. Dit proces wordt subductie genoemd. De oceanische korst is oorspronkelijk op de oceaanrug gevormd uit gesmolten mantelmateriaal. Door terug te keren naar de mantel in een subductiezone maakt de oceanische korst de cyclus van mantel naar oceaankorst en terug naar de mantel rond.