Hoe wordt het gebruikt?
Totaal eiwit- en albuminetests maken routinematig deel uit van de testpanels die als onderdeel van een gezondheidsonderzoek worden uitgevoerd, zoals een uitgebreid stofwisselingspanel (CMP), zodat ze vaak worden gebruikt om de algehele gezondheidstoestand van een persoon te helpen beoordelen.
Omdat bij veel verschillende ziekten en aandoeningen het totale eiwitgehalte laag of verhoogd kan zijn, of de globuline-eiwitten kunnen veranderen, kunnen totale eiwit- en albuminetests in verschillende settings worden aangevraagd om te helpen bij de diagnose van ziekten, om veranderingen in de gezondheidstoestand te volgen en als screening die kan wijzen op de noodzaak van verschillende vervolgtests.
(Voor meer informatie over eiwitten in het bloed, zie het gedeelte “Wat wordt er getest?”.)
Metingen van het totale eiwitgehalte kunnen de voedingsstatus weergeven en kunnen worden gebruikt om bijvoorbeeld nier- of leveraandoeningen te screenen en de diagnose te helpen stellen. Soms worden aandoeningen opgespoord met routinetests voordat de symptomen verschijnen. Als het totale eiwitgehalte abnormaal is, moeten verdere tests worden uitgevoerd om vast te stellen welk specifiek eiwit abnormaal laag of hoog is, zodat een specifieke diagnose kan worden gesteld. Enkele voorbeelden van vervolgtests zijn eiwitelektroforese en kwantitatieve immunoglobulines.
Sommige laboratoria rapporteren totaal eiwit, albumine en de berekende verhouding tussen albumine en globulines, de zogenaamde A/G-verhouding. De A/G-verhouding wordt berekend uit gemeten totaal eiwit, gemeten albumine, en berekende globuline (totaal eiwit – albumine). Omdat ziektes de relatieve hoeveelheden albumine en globuline beïnvloeden, kan de A/G-verhouding een aanwijzing geven over de oorzaak van de verandering in de eiwitniveaus.
Wanneer wordt de test aangevraagd?
Een totale eiwittest wordt vaak aangevraagd als onderdeel van een uitgebreid metabolisch panel (CMP) wanneer een individu een routine gezondheidscheckup ondergaat. Totaal eiwit kan ook worden aangevraagd om algemene informatie te verkrijgen over iemands voedingsstatus, bijvoorbeeld wanneer iemand recent, onverklaard gewichtsverlies heeft geleden. Het kan samen met verschillende andere tests worden aangevraagd om informatie te verkrijgen wanneer iemand symptomen heeft die wijzen op een lever-, nier- of beenmergaandoening, of om de oorzaak van abnormale vochtophoping in weefsel (oedeem) te onderzoeken.
Wat betekent het testresultaat?
De resultaten van een totale proteïnetest worden gewoonlijk samen met die van andere CMP-tests bekeken en geven de arts informatie over de algemene gezondheidstoestand van een persoon met betrekking tot voeding en/of aandoeningen van belangrijke organen, zoals de nieren en de lever. Als de resultaten echter abnormaal zijn, zijn meestal verdere tests nodig om de ziekte te diagnosticeren die het eiwitgehalte in het bloed beïnvloedt.
- Een laag totaal eiwitgehalte kan wijzen op een leveraandoening, een nieraandoening of een aandoening waarbij eiwit niet goed wordt verteerd of geabsorbeerd. Lage niveaus kunnen worden waargenomen bij ernstige ondervoeding en bij aandoeningen die malabsorptie veroorzaken, zoals coeliakie of inflammatoire darmziekten (IBD).
- Een hoog totaal eiwitgehalte kan worden waargenomen bij chronische ontsteking of infecties zoals virale hepatitis of HIV. Het kan ook in verband worden gebracht met beenmergaandoeningen zoals multipel myeloom.
- Een lage A/G-verhouding kan wijzen op overproductie van globulinen, zoals bij multipel myeloom of auto-immuunziekten, of onderproductie van albumine, zoals bij cirrose, of selectief verlies van albumine uit de circulatie, zoals bij nieraandoeningen (nefrotisch syndroom).
- Een hoge A/G-verhouding wijst op onderproductie van immunoglobulinen, zoals die bij sommige genetische deficiënties en bij sommige leukemieën kan voorkomen.
- Bij een laag totaal eiwit als gevolg van plasma-expansie (verdunning van het bloed) zal de A/G-verhouding normaal zijn omdat zowel albumine als globuline in dezelfde mate worden verdund.
Na een abnormaal totaal eiwitresultaat en afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak, worden doorgaans specifiekere tests uitgevoerd om een nauwkeurige diagnose te stellen. Voorbeelden hiervan zijn leverenzymtests, nierpanel, serumeiwitelektroforese, of tests op coeliakie of IBD.
Is er nog iets dat ik moet weten?
Het langdurig aanleggen van een tourniquet tijdens de bloedafname kan leiden tot een bloedmonster met een vals verhoogd totaal eiwitgehalte (hoger dan de werkelijke concentratie in de circulatie).
Drugs die het eiwitgehalte kunnen verlagen zijn onder andere oestrogenen en orale anticonceptiva.
Zal een eiwitrijk dieet mijn totaal eiwitgehalte verhogen?
Nee, het verhogen van uw eiwitinname zal uw totale eiwit testresultaat niet verhogen.
Welke soort voeding wordt aanbevolen voor een optimaal eiwitgehalte?
Een goed uitgebalanceerd dieet dat de aanbevelingen van het Amerikaanse Ministerie van Landbouw volgt, wordt samengevat door de USDA Choose My Plate.
Wat zijn globuline-eiwitten en hoe worden ze gemeten in het bloed?
Globulinen zijn alle eiwitten in het bloed behalve albumine, en deze groep bestaat uit honderden verschillende soorten. Deze eiwitten zijn groter dan albumine en worden onderverdeeld in alfa-, bèta- en gammaglobulinen.
Eiwitelektroforese kan worden gebruikt om de verschillende groepen globuline-eiwitten te kwantificeren (zie het artikel over Eiwitelektroforese en de tabel over Eiwitgroepen). Een immunofixatie-elektroforesetest kan de verschillende soorten immunoglobulinen (b.v. IgG, IgM, IgA) meten, evenals een kwantitatieve immunoglobulinetest.
Sommige globuline-eiwitten kunnen rechtstreeks worden gemeten met behulp van specifieke tests voor het eiwit in kwestie. Deze tests zijn het meest waardevol in gevallen waarin een specifiek eiwit in verband wordt gebracht met een ziekte of aandoening. De specifieke proteïnetests kunnen worden besteld om informatie te verschaffen aan de arts wanneer er bepaalde tekenen en symptomen zijn die wijzen op een van deze ziekten of aandoeningen. Enkele voorbeelden van eiwitten die in verband worden gebracht met specifieke aandoeningen zijn C-reactief proteïne (ontsteking), fibrinogeen (stollingsstoornissen), ferritine (ijzertekort), en ceruloplasmine (ziekte van Wilson).
Kan eiwit worden gemeten in andere monsters dan bloed?
Ja, een test op eiwit kan worden uitgevoerd op veel verschillende soorten lichaamsvloeistoffen. Het doel van de test en de betekenis van de resultaten verschillen. Zie voor meer details het artikel over analyse van lichaamsvloeistoffen en selecteer de link voor de gewenste vloeistof.