2020 was geen goed jaar. Helaas is er geen garantie dat het volgende jaar beter zal zijn. Ook al biedt de introductie van nieuwe coronavirusvaccins hoop voor de toekomst, de pandemie zal nog geruime tijd een tol blijven eisen van de gezondheid en de bestaansmiddelen van de wereldbevolking.
Niettemin is het, nu het einde van het Gregoriaanse kalenderjaar nadert, niet meer dan normaal om 2020 op de schop te nemen en in 2021 met een frisse start te willen beginnen. Dit ongefundeerde optimisme voor de toekomst is een belangrijk onderdeel van de traditie rond het draaien van het kalenderjaar.
We maken voornemens die weinig kans maken om te worden nageleefd, noteren doelen die door de omstandigheden in het leven snel weer achterhaald zullen zijn. In Japan luiden boeddhistische tempels op oudejaarsavond 108 keer de klok, als symbool voor de zuivering van 108 menselijke verlangens die lijden veroorzaken.
In de jaren dat er geen wereldwijde pandemie is die ons allemaal verplicht thuis te blijven, trekken we onze sprankelendste mode aan en verdringen we ons op overvolle feestjes om de gelegenheid te vieren, waarbij we voorbijgaan aan het feit dat alle eerdere ervaringen suggereren dat de champagne lauw zal zijn en de avond teleurstellend.
In het kort: we leren het nooit! Een blik op de geschiedenis van Oudejaarsavond leert dat we er altijd op gebrand zullen zijn om de strijd en het verdriet van het afgelopen jaar vaarwel te zeggen, en bereid zullen zijn om tenminste één avond te doen alsof ons geluk op het punt staat een wending ten goede te nemen. De manier waarop we het nieuwe jaar benaderen is helemaal niet rationeel.
Tijd is een illusie, en dat geldt ook voor het nieuwe jaar
Zelfs in normale tijden kan oudejaarsavond stressvol aanvoelen – het herinnert ons aan het verstrijken van de tijd en het onbetwistbare feit dat we allemaal ouder worden. Ongetwijfeld pleit dit alles voor het maken van plannen die je in een staat van totale ontkenning houden. De stoïcijnen kunnen zich echter troosten met filosofie en natuurkunde.
Zoals Sean M. Carroll schrijft voor Smithsonian Magazine, hebben denkers van de oude Griekse filosoof Parmenides tot Albert Einstein en de hedendaagse Britse wetenschapper Julian Barbour betoogd dat tijd een constructie is, en dat wat wij waarnemen als het verleden, heden en de toekomst allemaal naast elkaar bestaan. Carroll legt uit:
“Het gaat erom of elk volgend moment door het verstrijken van de tijd is voortgekomen uit het vorige moment. Denk aan een film, in de tijd dat de meeste films werden geprojecteerd vanaf echte filmrollen. Je kon naar de film kijken, zien wat er gebeurde en verstandig praten over hoe lang het geheel duurde. Maar je kon ook de projectiekamer binnensluipen, de filmrollen bij elkaar zoeken en ze allemaal tegelijk bekijken. Het anti-tijdperspectief zegt dat je het heelal het beste kunt zien als een verzameling van frames.”
Gezellig, toch? Als er niet zoiets bestaat als het verstrijken van de tijd, dan hoeven we ons ook geen zorgen te maken over wat het volgende jaar ons zal brengen. Of, in het tijdperk van Covid-19, wanneer we in het volgende jaar onze vrienden en familie eindelijk weer in levende lijve zullen kunnen zien.
De filosofie biedt ook het perfecte excuus om je familie te vertellen dat je vroeg naar bed gaat: Omdat tijd een illusie is, is het niet nodig om tot middernacht op te blijven.
Nieuwjaarstradities over de hele wereld, geschikt voor een pandemie
Grote uitgaansavonden zijn geen optie tijdens een wereldwijde pandemie, maar hier zijn enkele feestelijke gebruiken van over de hele wereld die u misschien thuis kunt vieren.
🇲🇽 Mexico: Draag rood ondergoed als je in het nieuwe jaar liefde wilt vinden, geel als je op rijkdom hoopt. Waarom niet allebei?
🇩🇰 Denemarken: Stuur vrienden goede wensen voor het nieuwe jaar door borden kapot te slaan en de stukken op hun stoep achter te laten.
🇪🇨 Ecuador: In een traditie die naar verluidt is begonnen tijdens een epidemie van gele koorts in 1895, maken en verbranden mensen beeltenissen om de ongelukkige elementen van het vorige jaar uit te bannen.
🇯🇵 Japan: Het eten van soba noedels, een traditie die dateert uit de Edo-periode, wordt beschouwd als geluk en wordt als lekker bevestigd.
🇿🇦 Zuid-Afrika: Sinds de jaren negentig gooien feestvierders in Johannesburg oude meubels uit hun raam – hoewel de politie de laatste jaren hard optreedt tegen deze praktijk.
🇪🇸 Spanje: Het is traditie om twaalf druiven te eten voor geluk bij het vallen van middernacht, een druif voor elke maand van het nieuwe jaar
🇩🇪 Duitsland: De traditie van Bleigiessen bestaat erin lood in koud water te gieten en vervolgens de vormen die het metaal vormt te interpreteren als tekens van de toekomst. Je hebt alleen wat gesmolten lood nodig… probeer dit eigenlijk maar niet thuis.
En waar ter wereld je ook bent, een glas champagne drinken met je geliefden is een andere nieuwjaarstraditie die perfect geschikt is voor het lockdown-tijdperk. De producenten in de Franse Champagnestreek zullen u dankbaar zijn, en in uw eigen huis kunt u er altijd voor zorgen dat de champagne gekoeld wordt geserveerd.