De Montreal Cognitive Assessment (MoCA) is de laatste tijd veel in het nieuws geweest dankzij president Trump. MoCA is een routinescreeningtest voor cognitieve stoornissen bij oudere volwassenen die veel wordt gebruikt door artsen in de Verenigde Staten. Hoewel MoCA niet bedoeld is om definitief te bewijzen of te weerleggen of iemand problemen heeft met denken of geheugen, kan het een nuttig hulpmiddel zijn wanneer het wordt gebruikt als onderdeel van een algemene beoordeling door artsen die zijn opgeleid om cognitieve problemen te diagnosticeren.
MoCA screent op alle niveaus van cognitieve stoornissen, of MCI. Mensen met MCI hebben geheugen- of denkproblemen die niet ernstig genoeg zijn om het dagelijks leven te belemmeren. MCI kan een voorbode zijn van de ziekte van Alzheimer of andere vormen van dementie. MCI leidt echter niet altijd tot dementie, en bij sommige mensen kan MCI overgaan in normale cognitie.
Hoe werkt de test
MoCA is een 10 minuten durende test die ontworpen is om te worden afgenomen door een zorgverlener die de juiste training heeft gehad om de test te gebruiken. De test beoordeelt een reeks cognitieve vaardigheden, waaronder aandacht, concentratie, uitvoerende functies, geheugen, taal, rekenvermogen en conceptueel denken.
Mensen die de test doen, wordt onder meer gevraagd de volgende taken uit te voeren:
- Het tekenen van een klok die een bepaalde tijd aangeeft
- Het identificeren van tekeningen van drie dieren (een leeuw, een neushoorn en een kameel)
- Het opnoemen van een lijst van vijf woorden (gezicht, fluweel, kerk, madeliefje, rood)
- Een lijst met cijfers in de juiste oplopende en aflopende numerieke volgorde zetten
- Een tekening van een driedimensionaledimensionale kubus
- Tellen vanaf 100 met zevens
- Het woordelijk herhalen van twee zinnen
- Zoveel mogelijk woorden noemen die beginnen met de letter “F” in één minuut (11 of meer woorden noemen levert een topscore op)
Nadat een patiënt de vragen heeft beantwoord, berekent de dienstverlener een score. Een perfecte score is 30, maar een score van 26 of hoger wordt als normaal beschouwd. Lagere scores worden geassocieerd met mogelijke cognitieve stoornissen.
Zekere factoren kunnen de resultaten van de screeningtest beïnvloeden. De scores kunnen bijvoorbeeld worden beïnvloed door het opleidingsniveau, de leeftijd, het taalvermogen of de effecten van medicijnen die de patiënt op het moment van de test gebruikt.
Hoewel veel artsen vertrouwen op screeningtests zoals MoCA, wordt routinematige screening van oudere volwassenen op cognitieve stoornissen niet aanbevolen. In een rapport gepubliceerd in het nummer van 25 februari 2020 van JAMA, concludeerde de U.S. Preventive Services Task Force – een federaal adviespanel van medische deskundigen dat aanbevelingen over preventieve gezondheidszorg evalueert en doet – dat er onvoldoende bewijs is om een aanbeveling te doen voor of tegen routinematige screening.
Mentale status screeningtests zoals MoCA hebben zeker een plaats bij het identificeren van cognitieve stoornissen en geheugenverlies dat gepaard gaat met dementie. Organisaties zoals de Alzheimer’s Association raden artsen echter aan een volledig medisch onderzoek te doen, omdat geen enkele test nauwkeurig de diagnose dementie kan stellen.
Een volledig onderzoek omvat vragen over de medische voorgeschiedenis en de huidige gezondheidstoestand; een lichamelijk onderzoek; een medicatiebeoordeling; een gesprek over stemming, dieet en alcoholgebruik; en een neurologisch onderzoek, waarbij de coördinatie, het evenwicht, de reflexen, de mentale status en de zintuiglijke en motorische vaardigheden worden geëvalueerd. Laboratoriumonderzoek of beeldvorming van de hersenen kan ook worden aanbevolen voordat de diagnose wordt gesteld.
Cognitieve veranderingen bij ouderen zijn niet altijd het gevolg van dementie; andere veel voorkomende oorzaken zijn bepaalde voorgeschreven medicijnen, vitaminetekorten, of medische aandoeningen zoals depressie, schildklieraandoeningen, bloedarmoede, diabetes, infecties en ziekten van de nieren, lever of het hart.
Een cognitieve beoordeling moet ook een gesprek met familieleden omvatten, die context kunnen geven over het geheugen of het gedrag van een persoon. Weten of iemands geheugen of beoordelingsvermogen in de loop van de tijd is verslechterd, is van cruciaal belang voor een arts die een diagnose probeert te stellen over welke vorm van cognitieve achteruitgang dan ook.
Signalen dat iemand moet worden beoordeeld
Echtgenoten of andere familieleden zijn vaak de eersten die tekenen van cognitieve achteruitgang bij anderen opmerken. De volgende tekenen kunnen een aanwijzing zijn dat een familielid moet worden beoordeeld:
- Vaker dan vroeger dingen kwijtraken of kwijt raken, zoals sleutels
- Moeite met het bedenken van de juiste woorden om een gedachte uit te drukken of een voorwerp te identificeren
- Vergeten afspraken na te komen
- Vergeten van recente gesprekken of gebeurtenissen
- Veranderingen in het vermogen om te bewegen
- Een afname van het denkvermogen, zoals timemanagement of het nemen van beslissingen
- gedesoriënteerd voelen of verdwalen op bekende plaatsen