Het is tegenwoordig gebruikelijk om te horen dat mensen “sociaal bewust” zijn of een “sociaal geweten” hebben. We horen over de noodzaak voor bedrijven om sociaal bewust te zijn, wat betekent dat ze zorg moeten dragen voor het milieu en natuurlijke hulpbronnen, of de minder bedeelden moeten helpen met bedrijfswinsten. We horen ook over beroemde mensen die in andere landen gaan helpen; zij worden bewonderd en men zegt dat zij een sociaal geweten hebben.
Het doen van liefdadige daden is zeker bewonderenswaardig, en als gelovigen in Christus moeten wij acht slaan op de woorden van de Here Jezus die ons zegt dat wij de armen moeten gedenken, blijmoedige gevers moeten zijn en onze naaste moeten liefhebben als onszelf.
Maar wat de definitie van geweten betreft, moeten wij als christenen naar de Bijbel kijken, en niet alleen naar de betekenis die de maatschappij vandaag de dag heeft. Laten we eens kijken naar een aantal verzen en studienotities in de Recovery Version om te zien wat de Bijbel zegt over ons geweten.
Wat is het geweten?
Elk mens, ongeacht cultuur, etniciteit of achtergrond, heeft een geweten. Ons geweten is het deel van onze menselijke geest dat ons vertelt wanneer we iets verkeerd hebben gedaan, wanneer we God hebben beledigd. Luister naar wat Romeinen 2:15 zegt:
“Die het werk van de wet in hun hart geschreven laten zien, terwijl hun geweten ermee getuigt en hun redeneringen, de een met de ander, hen beschuldigen of zelfs verontschuldigen.”
De studienota over het geweten in de New Testament Recovery Version zegt het volgende:
“Het geweten van de mens komt overeen met de door God geschapen menselijke natuur en stelt de mens in staat te weten wat God rechtvaardigt en wat Hij veroordeelt.”
Hoe kunnen we weten wat God rechtvaardigt, of goedkeurt, en wat Hij veroordeelt? Hoe kunnen wij weten wanneer wij gezondigd hebben of God beledigd hebben? Dat is de rol van ons geweten. Wanneer wij gezondigd hebben, God beledigd hebben, of anderen beledigd hebben, is het de taak van ons geweten om ons dat te laten weten. Het werkt als een rookalarm, dat afgaat als we fout zitten en stil blijft als we geen probleem met God hebben.
We hebben allemaal wel eens de stem van ons geweten gehoord als we gezondigd hebben of iets gedaan hebben dat niet overeenkomt met Gods heilige, rechtvaardige of liefdevolle aard. Ons geweten veroordeelt ons, hoe we ook proberen zijn stem te onderdrukken of proberen onze daden weg te redeneren. Het blijft ons veroordelen. Dit is eigenlijk een goede zaak; anders zouden we zijn als een huis zonder rookalarm; we zouden niet weten wanneer we onder Gods afkeuring staan. Ons geweten laat ons in niet mis te verstane bewoordingen weten wat God veroordeelt.
Omwille van ons geweten wisten we goed van kwaad, zelfs voordat we gered waren. Toen we nog niet gered waren, vertelde ons geweten ons dat we zondig waren en een redder nodig hadden. Nadat we gered zijn, leeft de Heer in onze geest, en ons geweten is nog gevoeliger en actiever dan voorheen. Het vertelt ons wanneer we gezondigd hebben, en onze zonden creëren een probleem tussen ons en God, waardoor onze gemeenschap met Hem wordt verstoord.
Wat is een goed geweten?
Eerste Timoteüs 1:5 zegt,
“Maar het einde van de aanklacht is liefde uit een rein hart en uit een goed geweten en uit ongeveinsd geloof.”
Deel van noot 3 over dit vers legt uit wat een goed geweten is:
“Een goed geweten is een geweten zonder aanstoot (Handelingen 24:16).”
Ons geweten is “goed” niet omdat we goede daden hebben verricht, maar omdat het zonder aanstoot is. We hebben een goed geweten als we niets hebben waar ons geweten ons voor moet veroordelen. Ons geweten is goed als we God of iemand anders niet hebben beledigd.
Dus volgens wat we zien in Gods Woord, is het heel goed mogelijk voor ons om goede werken te doen, sociaal bewust te zijn, de armen te helpen en mensen in nood bij te staan, en toch geen goed geweten te hebben.
Het hangt er allemaal vanaf. Als we God beledigd hebben, veroordeelt ons geweten ons; op dat moment hebben we geen goed geweten, geen geweten dat beledigd is, ongeacht de liefdadige daden die we hebben verricht. Die daden kunnen een belediging van God in het geweten niet uitwissen, opheffen of bedekken.
Hoe kunnen we een goed geweten hebben?
Omdat we nog steeds gevallen zondaars zijn, zelfs nadat we gered zijn, zijn we geneigd te zondigen. Het kost ons geen enkele moeite om God te beledigen door te zondigen of Hem ongehoorzaam te zijn, of om anderen te beledigen door onze woorden of daden. En als we dat doen, veroordeelt ons geweten ons.
Dus hoe kunnen we een goed geweten hebben, een geweten zonder aanstoot? Als ons geweten ons er vaak op wijst dat we gezondigd hebben, is onze eerste reactie dat we in ons verstand gaan redeneren om onze daden voor onszelf te rechtvaardigen of te verontschuldigen.
Maar eigenlijk kan alleen het bloed van Christus ons geweten zuiveren en afrekenen met de overtredingen die daarin liggen. Hebreeën 9:14 geeft ons dit prachtige woord:
“Hoeveel te meer zal het bloed van Christus, die Zichzelf door de eeuwige Geest onberispelijk aan God heeft aangeboden, ons geweten reinigen van dode werken om de levende God te dienen?”
Het bloed van Christus alleen, en niet onze goede daden, ons voornemen om het beter te doen of spijt hebben van onze fouten, kan ons geweten reinigen en onze overtredingen wegwassen. Wij moeten eenvoudig aan God de zonden belijden waarvan ons geweten ons bewust maakt. Wanneer wij onze zonden aan God belijden, vergeeft Hij ons onmiddellijk en reinigt Hij de vlek van de zonde weg. God is tevreden met het bloed van Jezus, en ons gereinigde geweten is weer vredig en goed.
Heeft u hulp nodig bij het begrijpen van de Bijbel?
Bestel een gratis studiebijbel die u zal helpen Gods Woord te begrijpen.
Waarom is een goed geweten belangrijk?
De Bijbel geeft christenen een bijzonder woord om ons te laten zien hoe belangrijk het hebben van een goed geweten is in 1 Timoteüs 1:19:
“Het geloof en een goed geweten bewaren, waaromtrent sommigen, deze weggedrukt hebbende, schipbreuk hebben geleden aangaande het geloof.”
Het eerste deel van noot 1 bij dit vers verklaart verder:
“Geloof en een goed geweten (zie noot 53) gaan samen. Telkens wanneer er een overtreding in ons geweten is, zal er een lekkage zijn, en zal ons geloof weglekken.”
Omdat geloof en een goed geweten samengaan, heeft de toestand van ons geweten invloed op ons geloof. Wanneer wij toestaan dat een overtreding in ons geweten onopgelost blijft, lekt ons geloof weg. Dit weglekken kan ertoe leiden dat we uiteindelijk het geloof in de Heer verliezen, zelfs in die mate dat we “schipbreuk” lijden met betrekking tot ons geloof.
Noot 2 legt schipbreuk uit:
“Dit toont de ernst aan van het wegduwen van geloof en een goed geweten. Het vasthouden van geloof en een goed geweten is een waarborg voor ons christelijk geloof en leven. Het woord schipbreuk impliceert dat het christelijk leven en het kerkelijk leven zijn als een schip dat vaart op een stormachtige zee, en dat beschermd moet worden door geloof en een goed geweten.”
De grafische beeldspraak van een schipbreuk laat ons zien wat de gevolgen zijn als we geen zorg dragen voor ons geweten en het negeren als we God hebben beledigd. Wat een ontnuchterend woord!
We willen geen schipbreuk lijden met betrekking tot ons geloof. Om ons christelijk leven voort te zetten, moeten we een goed geweten hebben. Dit wordt bereikt door rechtvaardig te zijn met God en de mens, door een geweten te hebben dat geen overtreding in zich heeft om ons voor te veroordelen.
Dank de Heer voor Zijn duidelijke Woord over ons geweten in de Bijbel! Laten we leren aandacht te besteden aan ons geweten. In plaats van te proberen onze zonden weg te redeneren, laten we omgaan met elke overtreding door die zonde aan God te belijden. We kunnen dagelijks ervaren dat ons geweten gezuiverd wordt door het kostbare bloed van Christus en verder gaan in ons christelijk leven met geloof en een goed geweten.
Alle verzen zijn geciteerd uit de Heilige Bijbel Herstelversie. U kunt een gratis exemplaar van de New Testament Recovery Version hier bestellen.