Guinguette Marais Poitevin

Mensen zijn niet de enige dieren die persoonlijkheid hebben, maar wij zijn misschien wel de enigen die in staat zijn over onze eigen persoonlijkheid na te denken, die aan anderen te koppelen en er een obsessie voor te hebben. Oh, mensen! We denken al bijna net zo lang na over wat ons tot ons maakt als dat we de tijd hebben gehad om over deze dingen na te denken. Stel je voor dat ‘ken uzelf’ in de Griekse oudheid niet zo’n slogan was geweest.

Er is natuurlijk een voordeel aan het begrijpen van onszelf en elkaar. Het helpt ons voorspellen wat we zullen doen, wat anderen zullen doen, en wat ons in de toekomst gelukkig zal maken. We hebben een lange weg afgelegd sinds de dagen van het filosoferen om persoonlijkheid te verklaren. Het begrip persoonlijkheid is zelfs zo belangrijk, dat we er een wetenschap van hebben gemaakt.

De geschiedenis van persoonlijkheid

Veel van hoe we over onszelf denken gaat terug tot de oude filosofie, maar psychologie in het algemeen is relatief nieuw. En persoonlijkheidspsychologie, zoals we die vandaag de dag kennen, is eigenlijk pas zo’n honderd jaar oud. Hier volgt een heel kort overzicht van de hoogtepunten.

Phrenologie

De drang om tot een wetenschappelijke benadering te komen, stuitte op een grote hobbel in de weg met de introductie van de frenologie in de 18e en vroege 19e eeuw. Deze pseudo-wetenschap was betrouwbaar, maar absoluut niet valide. Wetenschappers maten de schedels van proefpersonen om hun persoonlijkheidskenmerken te bepalen. Het idee was dat verschillende delen van de hersenen eigenschappen als zelfvertrouwen en gevatheid controleerden, en dat die empirisch konden worden gemeten. Die kleine bult achter op je hoofd? Phrenologen zouden gezegd hebben dat het betekent dat je graag bij vrienden bent. Het is moeilijk te geloven dat we erin trapten, maar ze waren erg overtuigend met hun meetlinten en hoofdkaarten. Uiteindelijk werd de theorie in diskrediet gebracht.

Pychoanalyse

Sigmund Freud luidde een nieuw tijdperk in met de psychoanalyse. Zijn theorieën, die vandaag de dag grotendeels zijn ontkracht, waren enorm invloedrijk. Freud populariseerde het idee dat het mentale leven zich buiten ons bewustzijn afspeelt, en gaf ons het onderbewuste om over te praten. Zijn werk maakte ook de weg vrij voor onderzoek door middel van case studies.

Introspectie

Omstreeks dezelfde tijd ontwikkelde Wilhelm Wundt zijn eigen experimentele praktijk door gebruik te maken van introspectie (het onderzoeken van iemands eigen emotionele toestand en dit rapporteren aan een waarnemer). Hoewel Wundt en Freud in sommige opzichten tegenover elkaar stonden, legden zij de basis voor de moderne persoonlijkheidstheorie. Wundt hield zich, in tegenstelling tot Freud, bezig met dingen die gemeten konden worden. Hij geloofde dat “de enige zekere werkelijkheid de onmiddellijke ervaring is”, volgens Arthur Blumenthal van de Universiteit van Massachusetts in Boston. Deze benadering bracht wetenschappelijk onderzoek naar het vakgebied, en dat bezorgde hem de titel ‘vader van de psychologie’.

Trait Theory of Personality

Snel door naar vandaag. De meest gangbare en geaccepteerde manier om over persoonlijkheid te praten is via de persoonlijkheidstheorie, in het bijzonder de Big Five. De meeste persoonlijkheidstests zijn hierop gebaseerd. Verschillende theorieën van psychologen zijn verwerkt in De Grote Vijf, van Carl Jung tot Abraham Maslow tot Lewis Goldberg en nog veel meer. Het idee achter De Grote Vijf is dat we onszelf, of wie dan ook, kunnen beschrijven op basis van waar ze zich bevinden op het spectrum van vijf eigenschappen: openheid, bewustzijn, extraversie, aangenaamheid, en neuroticisme. En waar we ons op dat spectrum bevinden, heeft gevolgen voor ons welzijn en ons gevoel van tevredenheid. Je kunt zelfs voorspellingen doen op basis van deze eigenschappen. Wist je dat mensen met een hoge extraversie doorgaans dichter bij elkaar staan als ze praten?

De Big Five helpt ons echter niet te verklaren waarom we zijn zoals we zijn. Daarvoor kijken onderzoekers naar biologie en genen, omgeving en situaties. In het debat over persoonlijkheid gaat het eigenlijk om een gelijkspel tussen natuur en opvoeding. Wetenschappers kunnen niet concluderen dat het extraversieniveau van een specifiek persoon voor 50% genetisch bepaald is, maar de verschillen tussen veel individuen is 50%. Het resultaat: je persoonlijkheid is waarschijnlijk niet volledig geërfd van je ouders. (Hoorde ik daar nou een collectieve zucht van verlichting?)

Ontwikkeling en situaties spelen ook een rol. Het is niet zo dat we ons hele leven op alle eigenschappen precies hetzelfde zijn. Waar we zijn en wat er om ons heen gebeurt, heeft ook invloed op hoe we ons gedragen. De bekende psycholoog Kurt Lewin heeft hier een formule voor bedacht: Gedrag is een functie van de persoon x de situatie. Intuïtief voelt dit ook goed aan.

Identiteit versus reputatie

Of het idee van persoonlijkheid nog niet squishy genoeg aanvoelde, is hier nog een andere wringer die de psychologiegemeenschap erin heeft gegooid. Veel deskundigen geloven dat onze persoonlijkheid in twee categorieën uiteenvalt: de ‘wij die we aan de wereld laten zien’ en de ‘wij’ die, nou ja, ‘alleen voor ons’ is. Persoonlijkheidspsychologen beschrijven dit idee van het interne zelf en het externe zelf met de termen identiteit en reputatie.

Mogelijk puttend uit The Presentation of Self in Everyday Life van socioloog Erving Goffman, leggen psychologen vaak uit hoe het woord persoonlijkheid komt van het Griekse woord ‘persona,’ wat masker betekent, en dat sociale interacties als een voorstelling zijn. De persona die we opvoeren, is misschien niet ons ware zelf. Deze opvatting dat we ons in verschillende situaties anders gedragen of dat we sommige van onze kenmerken opvoeren of andere afzwakken, is een echo van Lewins theorie dat situaties van invloed zijn op gedrag.

Het komt erop neer: hoewel de trait-theorie beperkingen heeft, zoals het feit dat persoonlijke observaties en subjectieve zelfrapportages nodig zijn, dat ze geen rekening houdt met situaties en veranderingen in de loop van de tijd, en dat ze alleen beschrijft hoe we zijn, niet waarom; is het nog steeds de beste, meest uitgebreide manier om persoonlijkheid vandaag de dag te onderzoeken.

De Big Five Traits

Als u uw eigen persoonlijkheid wilt evalueren op basis van de Big Five, beoordeelt u uzelf op een schaal van één tot vijf (vijf kan bijvoorbeeld betekenen dat de uitspraak zeer accuraat is; terwijl één betekent dat hij zeer onnauwkeurig is). De uitspraken die u zou beoordelen, zouden vergelijkbaar zijn met de volgende:

Openheid. Deze eigenschap kijkt naar uw ideeën en interesses. Het is gerelateerd aan nieuwsgierigheid, verbeelding, interesses, esthetiek, en hoe prikkelbaar je bent.

Ik ben snel om dingen te begrijpen.
• Ik zit vol ideeën.
• Ik ben geïnteresseerd in abstracties.
• Ik heb een actieve verbeelding.
• Ik dagdroom vaak

Consiëntieusheid: Het tegenovergestelde van deze eigenschap is gebrek aan richting. Het draait allemaal om orde, zelfdiscipline, overleg, prestatiestreven en efficiëntie.

• Ik ben altijd voorbereid.
• Ik let op details.
• Ik krijg klusjes meteen gedaan.
• Ik hou van orde.
• Ik volg een schema.

Extroversie: Voorzichtig met deze. Mensen denken vaak dat het hetzelfde betekent als extravert of dat het tegenovergestelde verlegenheid is. Als construct is verlegenheid te onderscheiden van extraversie, introversie, en neuroticisme. De introversie-extroversieschaal gaat meer over hoeveel stimulatie je nodig hebt. Het meet warmte, assertiviteit, avontuurlijkheid.

• Ik ben het leven van het feest.
• Ik vind het niet erg om in het middelpunt van de belangstelling te staan.
• Ik voel me op mijn gemak in de buurt van mensen.
• Ik begin gesprekken.
• Ik denk meestal niet veel na voordat ik iets zeg of doe.

Agreeableness: Bijvoeglijke naamwoorden die onder deze eigenschap vallen zijn: vergevingsgezind, niet veeleisend, hartelijk en bescheiden, om er maar een paar te noemen.

• Ik ben geïnteresseerd in mensen.
• Ik leef mee met de gevoelens van anderen.
• Ik neem de tijd voor anderen.
• Ik zorg ervoor dat mensen zich op hun gemak voelen.
• Ik ben geïnteresseerd in de problemen van anderen.

Neuroticisme: Deze eigenschap wordt vaak geassocieerd met aandoeningen als depressie, gegeneraliseerde angst en andere stoornissen. Dit wil niet zeggen dat hoog scoren op deze schaal een test is voor psychische aandoeningen. De facetten waaruit neuroticisme bestaat, zijn angst, vijandigheid, depressie, zelfbewustzijn, impulsiviteit en kwetsbaarheid.

• Ik raak snel geïrriteerd.
• Ik raak snel gestrest.
• Ik heb vaak stemmingswisselingen.
• Ik maak me zorgen over dingen.
• Ik ben veel angstiger dan de meeste mensen.

Persoonlijkheidstests en typen

De Big Five eigenschappen worden het vaakst beoordeeld met behulp van de NEO Persoonlijkheids Inventaris, die in de jaren tachtig is ontwikkeld met slechts drie van de vijf eigenschappen: neuroticisme, extraversie, en openheid. Toen Lew Goldberg de term The Big Five bedacht, werden de twee andere eigenschappen aan de test toegevoegd.

De kans is groot dat u nog niet van de NEO Persoonlijkheids Inventaris hebt gehoord, maar waarschijnlijk wel van de Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) test. Ook deze test is gebaseerd op de trait-theorie, maar hij is meer in het Carl Jung-kamp en is gebaseerd op acht eigenschappen en twee attitudes per eigenschap. Het probleem met de Myers-Briggs test (ondanks zijn populariteit onder niet-professionelen) is dat hij niet betrouwbaar of geldig is. Dat is een officiële manier om te zeggen dat elke keer dat je de test doet, je met een ander antwoord kan eindigen; en dat de test niet echt meet wat hij wil meten. Klein detail, toch? Nou, het heeft de 1,5 miljoen mensen die de test elk jaar doen, of de bedrijven die hem gebruiken om hun werknemers of sollicitanten te beoordelen, niet tegengehouden.

Een andere persoonlijkheidsdimensie die in de popcultuur veel aandacht krijgt, is het concept van type A en type B. Deze termen zijn uitgevonden door cardiologen om mensen te identificeren die een groter risico op coronaire hartziekten hebben. Er is veel discussie in de wetenschappelijke gemeenschap over de vraag of deze labels een waardevolle maatstaf voor persoonlijkheid zijn of niet.

In het algemeen, of het nu gaat om je eigenschappen en kenmerken of je neiging om je op een bepaalde manier te gedragen, heeft kennis over jezelf veel voordelen. Onderzoek na onderzoek heeft aangetoond dat persoonlijkheidskenmerken samenhangen met hoe we ons leven leiden. Maar, nog belangrijker, weten wie je bent helpt je betere beslissingen te nemen, en is nuttig bij het begrijpen van andere mensen en hoe je met hen omgaat.