De hoofdkenmerken van Steiner/Waldorf-educatie voor het kind van geboorte tot zeven jaar
De toekomstige ontwikkeling van elk individueel kind en van de mensheid als geheel hangt af van gezonde ervaringen in de eerste zeven levensjaren. Een sfeer van liefdevolle warmte en begeleiding die vreugde, verwondering en eerbied bevordert, ondersteunt een dergelijke gezonde ontwikkeling. Het meest essentiële aspect van het werk met het kleine kind is de innerlijke houding van de opvoeder, die het voorbeeld geeft voor de imitatie van het kind. Daarom vereist het werk van de vrijeschool opvoeder een voortdurend proces van onderzoek en zelfstudie met inbegrip van antroposofische studie, meditatieve oefening, artistieke en praktische activiteit.
In vrijeschool-kinderdagverblijven, thuiszorgprogramma’s, kinderopvangcentra, ouder-kind-programma’s en andere settings wordt de basis gelegd voor later leren en gezonde ontwikkeling, inclusief levenslange fysieke, sociale, emotionele, intellectuele en spirituele groei.
Deze opvoeding, gebaseerd op een begrip van de ontwikkeling van de menselijke individualiteit, biedt bescherming en respect voor de waardigheid van de kindertijd. Het omvat een begrip van de zich ontvouwende ontwikkeling van het kind van voor de geboorte tot zeven jaar, met inbegrip van de unieke betekenis van de ontwikkeling van het lopen, spreken en denken in de eerste drie levensjaren.
Activiteiten in de vrijeschool-voorschoolse educatie houden rekening met de leeftijd-specifieke ontwikkelingsbehoeften van jonge kinderen, van een focus op wil-georiënteerde lichamelijke activiteit in de eerste drie jaar, dan op fantasierijk spel in de middelste jaren van de vroege kindertijd, en later een meer cognitieve benadering van leren nadat het kind naar school gaat.
Onderwijsprincipes
Waldorf-gebaseerde programma’s kunnen verschillen naar gelang geografie, cultuur, groepsgrootte, leeftijdsgroep, en individuele onderwijsaanpak. Deze verschillen daargelaten, delen Waldorf programma’s bepaalde fundamentele kenmerken:
- Liefdevolle interesse in en acceptatie van ieder kind
- Kansen voor zelf geïnitieerd spel met eenvoudige spelmaterialen als de essentiële activiteit voor jonge kinderen.
- Dit is het werk van het jonge kind en maakt het mogelijk voor hen om hun ervaringen te verwerken en te begrijpen.
- Bewustzijn dat jonge kinderen leren door imitatie, door de ervaring van diverse zintuiglijke indrukken, en door beweging. Hun natuurlijke neiging is om actief hun fysieke en sociale omgeving te verkennen. De omgeving biedt grenzen, structuur en bescherming, maar ook de mogelijkheid om risico’s te nemen en uitdagingen aan te gaan.
- Een focus op echte in plaats van virtuele ervaringen om het kind te ondersteunen bij het vormen van een gezonde relatie tot de wereld.
- Artistieke activiteiten zoals verhalen vertellen, muziek, tekenen en schilderen, ritmische spelletjes en boetseren die de gezonde ontwikkeling van verbeelding en creativiteit bevorderen.
- Waardevol praktisch werk zoals koken, bakken, tuinieren, handwerken en huishoudelijke activiteiten die mogelijkheden bieden om zich ontplooiende menselijke capaciteiten te ontwikkelen. Hier ligt de nadruk op de levensprocessen en niet zozeer op de leerresultaten.
- Voorspelbare ritmes door de dag, de week en het jaar heen die geborgenheid bieden en een gevoel van de onderlinge relaties en de heelheid van het leven. Seizoens- en andere feesten worden gevierd in overeenstemming met de culturele en geografische omgeving.
Wij erkennen dat een gezonde ontwikkeling van kinderen zich het best ontvouwt in de context van een gemeenschap met gezonde sociale relaties tussen ouders, leerkrachten en kinderen. In onze administratieve, financiële en leiderschapsprocessen werken we eerder samen dan dat we hiërarchisch te werk gaan. Steiner/Waldorf programma’s voor jonge kinderen hebben doorgaans geen winstoogmerk, als uitdrukking van het vrije culturele leven, en zijn niet gebaseerd op eigenbelang of persoonlijk gewin. Vrijeschool opvoeders streven ernaar om zulke bewuste, samenwerkende gemeenschappen te creëren rond de kinderen die zij onder hun hoede hebben en zien hun activiteit als onderdeel van een wereldwijde culturele impuls.
De leden van de IASWECE Raad (opvoeders en trainers uit 36 landen) hebben deze verklaring opgesteld waarin wordt beschreven wat wij beschouwen als de essentiële kenmerken van een vrijeschool kleuterschool. We hopen dat dit document een nuttig naslagwerk zal zijn voor degenen die werken aan de ontwikkeling van vrijeschool-kleuterprogramma’s over de hele wereld.
Download PDF van Essential Characteristics of Steiner/Waldorf Early Childhood Education hier
Zie ook:
“The Universal Human Spirit of Waldorf Early Childhood Education”
“The Essentials of Waldorf Early Childhood Education”, door Susan Howard