Het goede nieuws is dat het zeer onwaarschijnlijk is dat je door een haai gebeten wordt, zeker als dat niet uitgelokt is. Maar als u op een strand bent waar veel haaien komen, is het goed om het zekere voor het onzekere te nemen. We spraken met de experts om ons te helpen voorbereiden – hier is hun advies.
Hoe te vechten en te vluchten
Je hebt waarschijnlijk gehoord dat je de haai op de neus moet slaan. Maar dat is alleen als hij direct op je afkomt en je nog niet heeft gebeten. Als je al gebeten wordt, ga dan voor de kieuwen en ogen. De neus is te dicht bij de kaken van de haai om veilig te zijn. “Als je probeert zijn snuit vast te pakken of iets dergelijks, ga je jezelf uiteindelijk pijn doen,” zegt directeur van het Shark Research and Conservation Program aan de Universiteit van Miami Neil Hammerschlag.
Nu je uit de bek van de haai bent, is je instinct waarschijnlijk om te vluchten. Dat is niet per se het beste idee, zegt Hammerschlag. Zorg eerst dat de haai weg is. Als hij er nog is, houd hem dan in de gaten. Je kunt je langzaam terugtrekken, zolang de haai weet dat je hem ziet. Denk eraan: prooien vluchten.
Als je bloedt, ga dan natuurlijk meteen naar de kant. Bloedverlies is “het grootste gevaar” na een beet, zegt hoofdwetenschapper bij het New England Aquarium Nick Whitney, dus hoe eerder je de stroom stopt, hoe groter de kans dat je overleeft.
Ken je haaien
Bij grote haaien, zoals de grote witte haai, tijgerhaai en stierhaai, heb je meer tijd om op een beet te reageren. Kleinere haaien, zoals rifhaaien, die veel voorkomen in Florida, bijten surfers vaak snel waarna ze wegzwemmen – als “hit-and-run-beten”, zegt Chris Lowe, directeur van het Shark Lab van de California State University, Long Beach. Hoewel de beet niet zo groot is als die van een grote witte haai, kunnen ze toch weefselschade veroorzaken.
Dan zijn er verpleegsterhaaien. Omdat zij zich grotendeels voeden met zuigkracht, klampen zij zich na de beet vast aan hun prooi. “Er zijn mensen gebeten die letterlijk naar het ziekenhuis zijn gegaan met een verpleegsterhaai aan zich vast”, zegt Lowe. Als ze gebeten worden, zal het slaan in de ogen, neus of kieuwen het alleen maar erger maken.
Lowe zegt dat het beste is om terug het water in te gaan en de haai zichzelf te laten bevrijden, zolang er geen risico op verdrinking is. Probeer te ontspannen, voegt Whitney toe. Vertel andere mensen in het water om eruit te komen, zodat de haai het gevoel krijgt dat hij veilig kan vertrekken. “Als er veel mensen in de buurt zijn en de haai het gevoel heeft dat hij in gevaar is, kan hij nog lang blijven hangen,” zegt hij. Anders moet hij “binnen een paar minuten” loslaten.”
Behandeling
De noodzakelijke medische behandeling hangt af van de ernst van de haaienbeet. In het algemeen geldt: stop het bloeden, laat andere strandgangers weten wat er is gebeurd, en zoek onmiddellijk medische behandeling, aldus Lowe. Veel surfers gebruiken een surfriem als een geïmproviseerd tourniquet. Anderen gebruiken kleren of handdoeken om de bloedstroom te beperken. Als je een wetsuit draagt, moet je die volgens Lowe aan laten, want dat kan een bloeding helpen voorkomen. Waarschuw in de tussentijd medische professionals, zorg dat er hulp onderweg is en laat hen het verder afhandelen.
Voor toegang tot exclusieve materiaalvideo’s, interviews met beroemdheden en meer, abonneer je op YouTube!