Guinguette Marais Poitevin

Domenikos
Theotokopoulos
Groot schilder beroemd als “EL GRECO”
(Fodele Iraklion Kreta 1541 – Toledo Spanje 1614)
Domenikos Theotokopoulos, werd geboren in Fodele, een dorp bij Iraklion op het eiland Kreta, rond 1541. Hij groeide op in een idyllische omgeving, een ravijn waar een rivier doorheen stroomt tussen bosjes en enorme platanen.
In zo’n omgeving vormden zich zijn karakter en zijn artistieke ideeën. Misschien inspireerde de kleine Byzantijnse kerk van de “Maagd Maria” hem tot het behandelen van religieuze thema’s en heilige voorwerpen, en tot het uitdrukken van zijn gevoelens door middel van dergelijk werk.
Later in het klooster van de Heilige Catharina in Candia (Iraklion), werd hij grondig opgeleid, door de Broeders van de Sinaï, in de Byzantijnse traditie van ikonenschilderkunst en kwam hij onder de invloed van de Kretenzische School, en het was hier dat zijn expressieve stijl zich voor het eerst vormde.

In 1566, op 25-jarige leeftijd, reeds gerekend tot de “meesterschilders”, verliet Theotokopoulos Kreta, om een wijdere horizon en meer fortuin te zoeken.
De eerste halte was Venetië. (In die tijd was Kreta een deel van het Venetiaanse Rijk). Hij bleef ongeveer vier jaar in Venetië en voltooide zijn artistieke opleiding in de buurt van Titiaan en de grote schilders van de Hoge Renaissance, zoals Tintoretto, Veronese en Bassano.

De volgende halte was Rome, rond 1570, waar hij werkte aan architectuur en beeldhouwkunst en beroemde kunstenaars ontmoette. Hij voelde echter dat de mogelijkheden niet pasten bij zijn talent en als een “eeuwige balling” vertrok hij naar Spanje.

In Madrid werkte hij voor de Spaanse koning Filips II aan de decoratie van het Escorial Paleis. Zijn idee van kunst en zijn interpretatie van thema’s werden niet volledig begrepen door Filips, en dus ging Theotokopoulos in 1577 naar Toledo.

In Toledo, dat op dat moment het grootste religieuze en spirituele centrum van Spanje was, kwam Theotokopoulos werken aan het heiligdom van Santo Domingo el Antigono.
Hij hield van Toledo als zijn tweede geboorteland, en in 1584 besloot hij zich er permanent te vestigen.
Hoewel hij nooit trouwde, vond hij hier Dona Jeronima de la Cuevas, de vrouw die hij liefhad en respecteerde, en hij kreeg met haar een zoon, Jorge- Manuel.
In Toledo kwam zijn genie tot volle bloei, en Theotokopoulos bleef er werken tot zijn dood in 1614.

Zijn kunst

El Greco’s kunst is het product van zowel zijn tijd als zijn genie.
De artistieke stromingen en de plaatsen die hij bezocht, worden weerspiegeld in zijn werk. Het is moeilijker om de invloed van de Kretenzische School in zijn werk precies te schetsen. Het is zeker dat hij werd opgeleid in de kunst van de icoon in de Kretenzische stijl, maar zijn werk toont het duidelijkst een absolute afhankelijkheid van de Venetiaanse School van de zestiende eeuw.
De invloed van Titiaan is duidelijk en er is ook een zware schuld aan Tintoretto, wiens anti-naturalistische stijl, vooral in de omgang met de menselijke figuur, El Greco diep beïnvloedde.
Zonder overdrijving kan men het aantal werken van El Greco op ongeveer 500 schatten.
Er zijn enkele landschappen en enkele portretten, maar het overgrote deel heeft een religieus thema:
“Tenhemelopneming”, “Heilige Drievuldigheid”, “Johannes de Evangelist”, “St. Sebastiaan”, “Heiligen Petrus en Paulus”, “Christus die het Kruis omhelst”, “Wederopstanding”, “Annunciatie”, “St. Andreas”, “Pinksteren”, “Doop van Christus”
De meest illustere van zijn schilderijen zijn “Begrafenis van de Conde de Orgaz”, “El Espolio”, “Martelaarschap van St. Maurice”, “Laocoon”, “Visioen van Apocalyps” en “Gezicht op Toledo”.

Toledo gaf de schilder met heimwee de rustige, idyllische omgeving waarnaar hij op zoek was. Het herinnerde hem aan zijn geboortegrond en het gaf hem de gelegenheid zijn mystieke temperament tot uitdrukking te brengen. Hij drukt zijn heimwee en zijn pijn uit in donkere tinten. Het geheugen zet hem aan tot het schilderen van eindeloze variaties van het landschap waarin hij geboren is, uitgedrukt in een hyperstatische stijl van de Kretenzische School, eenzaam, uniek, helemaal van hemzelf, maar zonder navolgers.

Voor alles drukt hij zich uit door middel van kleur. De koude kleur, het harde licht, de vrije penseelwaarde dienen alle om de diepere inhoud van zijn werk naar voren te brengen en hem te onderscheiden van andere schilders van de Renaissance en van het Maniërisme.
Over het algemeen kan zijn werk worden samengevat als maniëristisch, maar zijn latere schilderwerk wordt steeds expressionistischer; hierin wordt hij gezien als een voorloper van de moderne schilderkunst.

Op het moment van zijn dood omvatte zijn bezit 115 schilderijen, 15 schetsen en 150 tekeningen.
De enige werken van El Greco die vandaag de dag op Kreta te zien zijn, in het Historisch Museum van Kreta, zijn twee schilderijen: De Doop van Christus (1567) en Gezicht op de berg Sinaï en het klooster van St. Catharina (1570).
El Greco: De film
Gebaseerd op de gefictionaliseerde biografische roman, El Greco: o Zografos tou Theou (El Greco: de Schilder van God), door Dimitris Siatopoulos, werd de film uitgebracht in 2007, geregisseerd door Yannis Smaragdis en geschreven door Jackie Pavlenko. De hoofdcast bestaat uit prominente recente Griekse acteurs zoals Lakis Lazopoulos, Dimitra Matsouka en Dina Konsta, en omvat populaire acteurs van de Griekse cinema van de jaren 1960 zoals Sotiris Moustakas† en Katerina Helmi, die samen met Juan Diego Botto, Laia Marull en anderen, de hoofdrolspeler, Nick Ashdon, die El Greco portretteert, omringen. (Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie)
De soundtrack is gecomponeerd door Vangelis (Evangelos Odysseas Papathanassiou).
El Greco: The Movie (2007) trailer No.1