In het tweede deel van mijn serie blogposts over hoofdpijn, ga ik het hebben over een ander soort hoofdpijn – spanningshoofdpijn. In tegenstelling tot migraine heeft spanningshoofdpijn enkele zeer duidelijke en specifieke kenmerken, waardoor de diagnose veel gemakkelijker kan worden gesteld. Maar, zoals ik in mijn bericht over migraine heb besproken, om hoofdpijn te overwinnen en blijvende verlichting te krijgen, moet de behandeling die je krijgt overeenkomen met het type hoofdpijn waar je last van hebt. Je kunt migraine en spanningshoofdpijn niet op dezelfde manier behandelen en dezelfde resultaten verwachten, omdat ze verschillende oorzaken en mechanismen hebben voor het veroorzaken van hun unieke hoofdpijnsymptomen. Laten we het dus eens hebben over spanningshoofdpijn en wat u kunt doen om van deze pijnlijke en zeurende hoofdpijn af te komen.
Spanningshoofdpijn komt veel voor. 78% van de mensen heeft in zijn leven wel eens spanningshoofdpijn, en naar schatting 20% van de bevolking heeft momenteel regelmatig last van spanningshoofdpijn. Spanningshoofdpijn komt vaker voor bij vrouwen, maar kan ook bij mannen voorkomen, en de piek ligt meestal in de jaren ’30 (bron). Spanningshoofdpijn heeft een paar bekende triggers, waaronder een langdurige slechte houding, stress en angst. Men denkt dat spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door hypertoniciteit of samentrekking van de spieren van het hoofd, de nek en de hoofdhuid. Het feit dat mensen “spanning” in hun nekspieren hebben, betekent echter niet dat die spieren sterk zijn. Verschillende studies hebben aangetoond dat de hoofd- en nekspieren van mensen met spanningshoofdpijn aanzienlijk minder sterk zijn dan die van mensen zonder spanningshoofdpijn (bron). Zoals je waarschijnlijk al kon raden, komt dat later weer ter sprake als ik het over behandelingsmogelijkheden heb!
Spanningshoofdpijn wordt meestal beschreven als een gevoel van “strakheid” of “druk” in de nek, het hoofd en de hoofdhuid. Iemand die last heeft van spanningshoofdpijn kan stijfheid in de nek voelen en kan zelfs zeggen dat de hoofdpijn beter aanvoelt als ze drukt op de plaats waar de pijn vandaan komt (meestal in de schouders, de bovennek of aan de basis van de schedel). In tegenstelling tot migraine veroorzaakt spanningshoofdpijn geen autonome symptomen zoals zwelling, traanproductie, hangend gezicht, enz. In de medische wereld wordt spanningshoofdpijn vaak afgedaan als onschuldig en zelfbeperkend, maar spanningshoofdpijn heeft de neiging om een chronisch probleem te worden als hij onbehandeld blijft of niet effectief wordt behandeld. De gevolgen van het laten uitgroeien van een beheersbare aandoening als spanningshoofdpijn tot een chronisch probleem kunnen niet genoeg worden benadrukt. Je zenuwstelsel past zich in hoge mate aan aan de prikkels waaraan het wordt blootgesteld, dus als het voortdurend wordt gebombardeerd met pijnsignalen van hoofdpijn, wordt het gevoeliger voor pijnprikkels in het algemeen. Met andere woorden, als je jezelf toestaat om dit soort hoofdpijn te blijven ervaren zonder ze te behandelen, kan dat het vermogen van je zenuwstelsel om pijn te verwerken en te verdragen verminderen – dus nu is er minder trigger nodig om hoofdpijn te veroorzaken! Dus, hier zijn we weer – wat kunnen we doen om deze spanningshoofdpijn te behandelen?
De behandeling van spanningshoofdpijn begint op dezelfde plaats waar we begonnen toen we de behandeling van migraine bespraken – het ontdekken en vermijden van triggers. Als langdurig computerwerk of lezen spanningshoofdpijn veroorzaakt, kan een meer ergonomische werkplek voldoende zijn om deze hoofdpijn te minimaliseren of te elimineren. Voor anderen is stress een veelvoorkomende stressfactor, dus het wegnemen van de bron van deze stressfactoren in combinatie met een betere en meer consistente slaap kan een doorslaggevende factor zijn. Maar voor degenen die vaker of langer dan een maand of twee last hebben van spanningen, zullen deze veranderingen alleen waarschijnlijk niet voldoende zijn. Helaas worden opioïden in 35% van de gevallen voorgeschreven aan mensen die met spanningshoofdpijn op de spoedeisende hulp komen (Bron). Er is geen literatuur beschikbaar die het gebruik van opioïden voor de behandeling van spanningshoofdpijn ondersteunt, dus laten we het daar maar niet over hebben. De meest voorgeschreven medicijnen voor dit soort hoofdpijn zijn “spierverslappers”, die voor sommige mensen tijdelijk verlichting brengen, maar meestal als bijwerking hebben dat ze extreem slaperig zijn. Deze medicijnen zijn ook niet effectief op de lange termijn, omdat ze alleen de symptomen behandelen en niet de oorzaak van de hoofdpijn (Bron). In extremere of chronische gevallen overwegen sommige artsen triggerpoint-injecties of zenuwblokkadeprocedures om de zenuwen te dempen waarvan wordt aangenomen dat ze de pijnsignalen doorgeven die leiden tot het gevoel van hoofdpijn. Ook voor deze ingrepen is beperkt bewijs en ze zijn vaak niet nodig als een individu kiest voor een meer actieve aanpak (Bron).
In tegenstelling tot farmacologische behandeling is er een overvloed aan bewijs voor manuele therapie (massage, dry needling, ischemische compressie en gewrichtsmobilisatie/manipulatie), aërobe oefening, en oefeningen gericht op een beter bewegingsbereik en kracht van hoofd, nek en schouders (Bron). Verscheidene studies hebben directe vergelijkingen gemaakt tussen “gebruikelijke zorg” (medicatie) en niet-farmacologische zorg (bovengenoemde technieken) en hebben gevonden dat niet-farmacologische zorg veel beter is in zowel korte- als langetermijnresultaten (Bron). Eén studie vergeleek zelfs “gebruikelijke zorg” met zelfmanagement en vond meer significante verbeteringen in de zelfzorggroep (Bron). U kunt het dus beter zelf volhouden dan dat u medicijnen neemt voor uw spanningshoofdpijn…jakkes!
De oplossing is op dit moment vrij duidelijk – als u spanningshoofdpijn heeft, wees dan voorzichtig als u medicijnen krijgt voorgeschreven, zoals spierverslappers of opioïden. Het bewijs dat een actieve behandeling met manuele therapie en oefeningen ondersteunt is op dit moment bijna overweldigend, dus doe jezelf een plezier en neem vandaag nog de eerste stap naar herstel door contact met me op te nemen en je symptomen te bespreken. Als ik u niet kan helpen, zal ik u doorverwijzen naar iemand die dat wel kan! Maar je hoeft niet langer te lijden – vandaag kan de dag zijn dat je de cyclus doorbreekt van die 3:00 middaghoofdpijn die je elke dag hebt!