Nāblus, ook gespeld als Nābulus of Nablus, Grieks Neapolis, Hebreeuws Shekhem, stad op de Westelijke Jordaanoever. Het ligt in een ingesloten, vruchtbare vallei en is het marktcentrum van een natuurlijke oase die wordt bewaterd door talrijke bronnen.
Markov
De stad werd in 72 ce gesticht onder auspiciën van de Romeinse keizer Vespasianus en kreeg oorspronkelijk de naam Flavia Neapolis. De stad floreerde met name vanwege haar strategische ligging en de overvloed aan nabijgelegen bronnen. De stad, die later Julia Neapolis of gewoon Neapolis (Grieks: “Nieuwe Stad”) werd genoemd, staat afgebeeld op de Maʾdabā-kaart uit de 6e eeuw (zie Maʾdabā). Het werd veroverd door de Arabieren in 636 ce; de moderne naam is een Arabische verbastering van de Griekse vorm. De stad was van 1099 tot 1187 in handen van de kruisvaarders; zij noemden het Napels, en het was korte tijd de hoofdstad van de kruisvaarders.
De plaats van Nāblus is niet identiek aan de plaats van de oude Kanaänitische stad Sichem, hoewel de twee lang met elkaar in verband zijn gebracht. Sichem, een belangrijke stad in het oude Palestina, was vooral bekend om haar ligging tussen de berg Gerizim en de berg Ebal (Arabisch: Jabal al-Ṭūr en Jabal ʿAybāl, respectievelijk) in een oost-west pas, een van de weinige van dergelijke routes in het heuvelland van Palestina. De twee steden zijn al bijna 2000 jaar nauw met elkaar verbonden (hoewel ten onrechte): zowel in de rabbijnse als in de vroegchristelijke literatuur wordt Nāblus vaak gelijkgesteld met het oude Sichem, en Nāblus wordt in het Hebreeuws tot op heden Shekhem genoemd. Ruïnes van de Kanaänitische stad liggen in Tall al-Balāṭah, ten oosten van de huidige stad Nāblus; deze vertonen bewijzen van bewoning uit de Midden Brons II periode (ca. 1900-c. 1750 v. Chr.).
Nāblus is eeuwenlang een grotendeels islamitische Arabische stad geweest, hoewel het ook het belangrijkste centrum is van de kleine Samaritaanse gemeenschap. In de moderne tijd maakte Nāblus deel uit van het Britse mandaat van Palestina (1920-48); het werd in 1948-49 door de Arabische strijdkrachten in de eerste van de Arabisch-Israëlische oorlogen ingenomen en vervolgens door Jordanië geannexeerd. Tijdens het mandaat was het een belangrijk centrum van Arabisch verzet tegen zowel Groot-Brittannië als de Zionistische beweging. Het was regelmatig het toneel van onlusten en van 1948 tot 1967 was Nāblus een centrum van guerrilla-operaties tegen Israël. Na de Zesdaagse Oorlog van 1967 en de daaropvolgende Israëlische bezetting van de stad werden de verzetsactiviteiten voortgezet, maar aan het begin van de jaren zeventig was de situatie getemperd. Na de Yom Kippoer-oorlog van oktober 1973 werd Nāblus opnieuw een centrum van Arabisch verzet tegen de bezettingstroepen. Na de Oslo-akkoorden van 1993 werd Nāblus door Israëlische troepen geëvacueerd en kwam de stad onder controle van de Palestijnse Autoriteit.
De economie van Nāblus was van oudsher gebaseerd op de handel in landbouwproducten en handwerk, met name de belangrijke en reeds lang bestaande industrie van het maken van zeep uit olijfolie. In de moderne tijd werd het een centrum van industrie en handel. Een aantal onderwijsvoorzieningen is in Nāblus geconcentreerd. De Nationale Universiteit Al-Najaḥ (1977) biedt studieprogramma’s aan op verschillende gebieden; de cursussen worden hoofdzakelijk in het Arabisch gegeven, hoewel Engels de onderwijstaal is voor de wetenschappen. De openbare bibliotheek van de gemeente Nāblus, die ook in de stad is gevestigd, heeft voornamelijk Arabische en Engelse boeken. Tot de culturele bezienswaardigheden van Nāblus behoren de Jāmiʿ al-Kabīr en Jāmiʿ al-Nasr moskeeën, die gebouwd zijn op de overblijfselen van Byzantijnse kerken; de oude Samaritaanse wijk; en de traditionele plaats van de Jakobsbron, ten zuiden van de stad. Aantal inwoners. (schatting 2005) 130.300.