Lage rugpijn en de rol van de Multifidusspier bij revalidatie
Lage rugpijn (LBP) is vaak een terugkerende aandoening. De meeste mensen begrijpen op een bepaald niveau het belang van het versterken van de lage rug om chronische lage rugpijn te helpen verlichten. Traditionele versterkingsoefeningen richten zich op de grotere rugspieren, maar recentere studies hebben aangetoond dat het juist de kleine diepe spieren zijn die het dichtst bij de wervelkolom lopen, met name de multifidi, die de belangrijkste posterieure stabilisatoren van de onderrug zijn. Disfunctie van deze spieren wordt sterk in verband gebracht met LBP.
De afzonderlijke multifidusspieren hechten zich vast van wervel tot wervel. Tezamen lopen ze over de gehele lengte van onze wervelkolom. De multifidi controleren de segmentale beweging van de ene wervel op de andere. Zij hebben ook een aanhechting op de gewrichtskapsels van de wervelkolom, zodat wanneer de spier samentrekt, hij helpt om het kapsel uit de weg te trekken zodat het niet wordt afgekneld. Dit zou kunnen verklaren waarom een eenvoudige beweging soms plotse rugpijn kan veroorzaken. De spier wordt geïnnerveerd door slechts één zenuw, terwijl de andere rugspieren er twee of drie hebben die hen van energie voorzien. Als de zenuw wordt bekneld door bijvoorbeeld een discushernia of een wervelkanaalvernauwing, kan de multifidusspier op dat niveau niet meer samentrekken.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de multifidusspier al wordt geactiveerd voordat er een handeling wordt verricht. Bij activiteiten als het tillen van boodschappentassen of zelfs het bukken om een sok op te rapen, moet onze rug stijf worden om de gewrichten, tussenwervelschijven en gewrichtsbanden te beschermen tegen overbelasting. Een rug met een goede stabiliteit is in staat de wervels, gewrichten en tussenwervelschijven op één lijn te houden en de beweging goed te controleren. Een rug met een slechte stabiliteit is niet in staat de beweging goed te controleren en is daardoor voorbereid op mogelijke blessures. In een gezonde rug is de eerste actie die zou moeten plaatsvinden, in ons voorbeeld van zakken optillen, dat de multifidus eerst zou moeten samentrekken om de ruggengraat te verstijven, en dan onze arm beweegt om de zak te pakken. Bij mensen met een slechte motorische controle van hun rug wordt het samentrekken van deze spieren vertraagd of helemaal niet uitgevoerd, waardoor onze rug onbeschermd blijft en kwetsbaar voor letsel.
Als we onze rug blesseren, wordt de multifidusspier uitgeschakeld door een reflexreactie die wordt geïnitieerd door het gewricht waar die multifidus controle over heeft. Deze uitschakeling vindt plaats om het gewricht te beschermen, omdat elke verdere contractie het gewricht zou samendrukken en meer letsel aan het gewricht zou veroorzaken. Een belangrijke bevinding van het onderzoek is dat wanneer de rug hersteld is van de blessure-episode, de multifidus-spier niet automatisch weer wordt ingeschakeld. Na korte tijd begint hij te atrofiëren en bij chronische lage rugpijn kan hij behoorlijk atrofisch worden en wordt de spier vervangen door vet. Dus als we ons leven blijven leiden en bewegen, buigen of draaien, wordt onze rug niet beschermd omdat deze spier is uitgeschakeld. Dit is de reden waarom het recidiefpercentage bij rugpijnpatiënten zo hoog is. Men kan leren deze spier te reactiveren of weer in te schakelen en met consequente training kan hij weer op zijn oorspronkelijke niveau van kracht en uithoudingsvermogen worden gebracht. Spiertraining gericht op het leren activeren van de mulifidus zou een belangrijk onderdeel moeten zijn van elk revalidatieprotocol voor de patiënt met een acute of chronische voorgeschiedenis van lage rugpijn. De oefeningen om de multifidus te hertrainen zijn zeer eenvoudig en kunnen gemakkelijk worden aangeleerd.
Zoals bij elk oefenprogramma dat de bedoeling heeft kracht en/of uithoudingsvermogen op te bouwen, is consistentie de sleutel. Deze oefeningen vereisen dat ze dagelijks worden gedaan. Na 3 maanden consequent de multifidusspier te hebben getraind, zal deze een niveau van kracht en uithoudingsvermogen hebben bereikt dat u pijnvrij zou moeten houden. Aangezien deze oefeningen bedoeld zijn voor motorische hertraining, is het effectiever om meerdere sessies van korte duur gedurende de dag uit te voeren dan één lange sessie.
Hier volgt een eenvoudige multifidus hertrainingsoefening:
Stap 1: Zoek de multifidusspier op: Ga op uw zij liggen met uw knieën gebogen. Rol lichtjes naar voren. Gebruik uw duim of vingers om lichte druk uit te oefenen op de spiermassa aan de kant van uw rugpijn. U zult merken dat het gebied van de multifidus atrofie sponsachtig of plat zal aanvoelen in vergelijking met de andere kant
Stap 2: Activeer de multifidus: de gemakkelijkste manier is door uw ademhaling en beeldspraak te gebruiken. Stel je een draad voor die van de achterkant van het schaambeen naar je ruggengraat loopt. Op je uitademing zoek je die verbinding en voel je een langzame zwelling of uitstulping van de multifidus onder je duim/vingers. Een andere handige aanwijzing voor sommige mensen is om de bekkenbodemspieren op te tillen en in te ademen op je uitademing en weer te voelen of de multifidus opzwelt. Denk eraan dat de multifidus een kleine, diepe spier is en forceer geen sterke contractie.
Als u eenmaal in staat bent uw multifidus te isoleren en te contracteren, kunt u dit oefenen in veel verschillende posities, zoals zittend, staand of buigend. U kunt ook armbewegingen maken, zoals het naar voren en omhoog heffen van een arm terwijl u de multifidus blijft activeren.