Moeten kinderen krijgen wat ze willen door te zeuren? Absoluut niet.
Zouden ze moeten leren dat ze hun zin kunnen krijgen door goede argumenten aan te voeren en die op een redelijke, humoristische en charmante manier te brengen, die zowel aan jouw als aan hun behoeften voldoet? Absoluut, als je wilt dat ze iets bereiken in het leven.
Maar hoe help je ze die overgang te maken?
Huilen komt vaak voor bij peuters en kleuters. Ouders krijgen meestal het advies om hun kinderen te vertellen dat ze met een “aardige” stem moeten vragen, omdat ze de zeurderige stem niet kunnen horen. Maar zeuren is een symptoom van een dieper liggend probleem. Dus als je zeuren wilt uitbannen, moet je eerst de onderliggende oorzaak aanpakken.
Als je gek wordt van het gezeur van je kind, dan zijn hier zes door ouders beproefde geheimen om het gezeur te stoppen. Welk geheim je gebruikt, hangt af van waarom hij jankt.
Jengelen omdat hij niet de interne middelen heeft om om te gaan met wat er van hem wordt gevraagd:
Wanneer mensen zich overweldigd voelen, worden ze zeurderig. (Als peuter zou hij zichzelf jankend op de grond hebben gegooid, maar tegen drie of vier kan hij vaak in plaats daarvan jengelen). Voldoe aan zijn basisbehoeften aan eten, rust, tijd om te rusten, rondrennen en contact met jou, anders kun je rekenen op gezeur. Hij zal misschien niet meer zoveel driftbuien hebben als vroeger, maar hij zal zeker zeuren als je hem dwingt om die boodschappenreis te maken terwijl hij hongerig en moe is. Waarom zou je een negatieve situatie creëren die jullie allebei stress bezorgt en bijdraagt aan de gewoonte om te gaan zeuren?
Gejank omdat het meer verbinding nodig heeft:
Doe het preventief. Zorg ervoor dat je kind genoeg positieve aandacht van jou krijgt, zonder dat je het uitlokt. Voorkom gezeur door aandacht te geven VOORDAT ze veeleisend wordt. Iedereen die wel eens aan een romantische partner heeft moeten vragen “Hou je van me?” weet dat aandacht die je geeft nadat je erom gevraagd hebt, nooit echt de behoefte kan vervullen. Het geheim is om het initiatief te nemen en het kind vaak aandacht te geven waar het niet om gevraagd heeft, zodat het jouw steun en verbondenheid voelt.
En natuurlijk is het vooral belangrijk om je te verbinden wanneer ze de eerste tekenen vertoont dat ze je emotionele steun nodig heeft, vóór die snelle neerwaartse glijbaan. (Nee, je beloont geen “slecht” gedrag door haar aandacht te geven als ze jankt. Als ze zou janken van de honger, zou je dan denken dat je dat beloont door haar eten te geven? Het is onze taak om aan de behoeften van kinderen te voldoen, zodat ze de interne middelen hebben om het aan te kunnen. Verbinding is een menselijke basisbehoefte, en kinderen kunnen niet goed functioneren zonder.)
Zaniken omdat ze niet leuk vindt wat er gebeurt, maar zich machteloos voelt om haar zin te krijgen:
Lawrence Cohen, auteur van het prachtige boek Playful Parenting, zegt:
“Als kinderen zeuren, voelen ze zich machteloos. Als we ze uitschelden voor gezeur of weigeren naar ze te luisteren, vergroten we hun gevoel van machteloosheid. Als we toegeven zodat ze stoppen met zeuren, belonen we die machteloosheid. Maar als we hen op een ontspannen, speelse manier uitnodigen om een krachtige stem te gebruiken, vergroten we hun gevoel van zelfvertrouwen en competentie. En vinden we een brug terug naar hechte verbondenheid.”
Bedenk dat je er niet op uit bent om haar te manipuleren, maar om contact te maken. Begin met haar te laten weten dat je hoort wat ze wil, en dat je haar standpunt ziet: “Je wilt echt naar de speeltuin, en je blijft me dat vertellen, en hier stop ik steeds bij al die winkels die je niet verwacht, en je bent teleurgesteld, toch?” Soms is alleen al het gevoel dat je wordt gehoord genoeg om het gezeur te stoppen.
Dan, als ze blijft zeuren, kun je speels zeggen: “Je klinkt niet als jezelf. Ik vraag me af waar je gebruikelijke sterke stem is gebleven?”
Uit uw vertrouwen dat uw kind haar “sterke” stem kan gebruiken en bied uw hulp aan om haar te helpen die te vinden, door er een spelletje van te maken:
Ten slotte geef je haar alternatieve hulpmiddelen door haar te leren hoe ze op gepaste wijze om iets kan vragen en met jou kan onderhandelen. Omdat zeuren vaak voortkomt uit machteloosheid, kun je je kind beter laten voelen dat ze kan krijgen wat ze wil door redelijke maatregelen te nemen.
Met andere woorden, je wilt niet dat ze leert dat ze haar zin krijgt door te zeuren of te driftbuien, maar je wilt wel dat ze leert dat ze kan krijgen wat ze wil door haar emoties te beheersen, de dingen vanuit het gezichtspunt van de ander te bekijken en win/win-situaties op te zetten. (En dat is natuurlijk wat jij altijd probeert na te bootsen.)
Dus als je vandaag gewoon geen tijd hebt om naar de speeltuin te gaan, doe dat dan niet. Wees empathisch met zijn verlangen, en help hem door zijn inzinking heen, zoals beschreven in #4 hieronder. Maar als je eerder bezwaar maakt tegen zijn gezeur dan tegen zijn verzoek, en hij weet zich te vermannen en op een redelijke manier te vragen wat hij wil, dan kun je een conflict oplossen met een win/win-oplossing.
“Ok, jij wilt naar de speeltuin, en ik moet nog even naar de bouwmarkt. Laten we dit doen: Als we snel zijn bij de ijzerwinkel, hebben we tijd om bij de speeltuin te stoppen op weg naar huis. Denk je dat je me kunt helpen snel te zijn? En als je heel snel in en uit je autostoeltje stapt, kunnen we nog wat langer in de speeltuin blijven.”
Beloon je daarmee het zeuren? Nee, je maakt hem mondiger door te laten zien dat het vinden van oplossingen die voor jullie allebei werken de manier is om te krijgen wat hij wil in het leven.
Ik hoor vaak van ouders dat deze “mondiger maken met een sterke stem”-strategie de eerste twee keer als een charme werkt, maar dat het kind daarna weigert mee te spelen. Als dat het geval is, komt dat omdat hij eigenlijk iets anders nodig heeft — om te huilen. En dat brengt ons bij:
Huilen omdat hij moet huilen:
Hij heeft veel opgekropte emoties over dingen die hem stress geven — de nieuwe babysitter waar je hem vrijdagavond bij achterliet, dat kind dat de truck in de zandbak wegpakte, potjestraining, de nieuwe baby — er komt geen eind aan de stressvolle ontwikkelingsuitdagingen! Peuters kunnen stress van zich afzetten door in te storten, maar naarmate ze ouder worden, krijgen ze meer zelfbeheersing en beginnen ze in plaats daarvan te zeuren. Reageer vriendelijk op zijn gezeur totdat je thuiskomt en een paar minuten met hem door kunt brengen. Neem hem dan op schoot, kijk hem in de ogen en zeg
“Het viel me op dat je zo zeurderig en verdrietig was, liefje. Heb je gewoon behoefte om te knuffelen en misschien een beetje te huilen? Iedereen moet wel eens huilen. Ik ben hier om je vast te houden.”
Jengelen omdat het werkt:
Beloon jengelen niet, wat betekent dat je niet moet toegeven en het snoepje moet kopen. Maar er is nooit een reden om er minder dan vriendelijk over te zijn. Als je met empathie op zijn verlangen reageert (“Je bent zo teleurgesteld dat ik nee heb gezegd; je zou echt willen dat je dat snoepje mocht hebben…”), voel je je minder alleen met zijn teleurstelling. En er is niets mis mee om iets anders te vinden waar hij wel blij van wordt, zoals een glimmende rode appel of een uitje naar de speeltuin. Dat leert hem om win/win-oplossingen te zoeken en voor te stellen. Als hij daarentegen het gevoel heeft dat hij alleen krijgt wat hij wil door te zeuren, wordt hij een expert in zeuren.
Zaniken omdat je er alles aan zult doen om het te stoppen:
Waarom hebben ouders zo’n hekel aan zeuren? Omdat janken voor je kleintje een volwassener vorm van huilen is. Ze laat je weten dat ze je aandacht nodig heeft. En volwassen mensen zijn geprogrammeerd om op huilen te reageren zoals wij op huilen reageren, zodat aan de behoeften van kleine mensen wordt voldaan. Dus zodra je dat gejank hoort, reageer je angstig. Je doet alles om het te stoppen.
Maar als je even diep ademhaalt en jezelf eraan herinnert dat er geen sprake is van een noodsituatie, voel je je een stuk beter, en zul je beter opvoeden. Laat je automatische crisismodus van vechten of vluchten niet in werking treden. Heb niet het gevoel dat je het probleem moet oplossen, of iets anders moet doen dan van je kind houden. Lach gewoon naar je kind en geef haar een dikke knuffel. Meestal stopt het gezeur dan vanzelf.
- 12 weken praktische ondersteuning & tools
- Live Groepsgesprek met Dr. Laura
- 60 audio inspiraties & Besloten FB groep
Peaceful Parent, Happy Kids
Peaceful Parent, Happy Kids Werkboek
Peaceful Parent, Gelukkige broers en zussen