Deze aantekeningen over de functionalistische Theorie zou alles moeten zijn wat je nodig hebt om dit onderwerp te herzien voor je examen sociologie op A-niveau
De belangrijkste ideeën van het Functionalistisch perspectief zijn als volgt –
- Er bestaat zoiets als een sociale structuur die onafhankelijk van individuen bestaat. Deze sociale structuur bestaat uit normen waarden die via instituties worden doorgegeven en die het individu vormen –
- We moeten de samenleving wetenschappelijk en op macroniveau bestuderen – op zoek naar de algemene wetten die het menselijk handelen verklaren.
- Socialisatie is belangrijk – individuen moeten worden gereguleerd ten voordele van iedereen. De integratie en regulering van individuen is een goede zaak.
- We moeten de samenleving analyseren als een systeem – kijk naar elk stukje door te kijken naar de bijdrage die het levert aan het geheel
- Sociale instellingen vervullen over het algemeen positieve functies – waardeconsensus sociale integratie; sociale regulering; voorkomen van anomie enzovoort
- Een geavanceerde industriële samenleving is beter dan een primitieve samenleving – een van de belangrijkste redenen waarom sociale orde zo belangrijk is, is dat we niet achteruitgaan – (sluit aan bij het idee van vooruitgang)
Je zou er goed aan doen onderscheid te kunnen maken tussen de ideeën van Emile Durkheim – een van de grondleggers van de sociologie – en die van Talcott Parsons – die in de jaren ’40 en ’50 van de vorige eeuw het functionalisme ontwikkelde.
Durkheim en het functionalisme
Durkheim is een van de grondleggers van de sociologie. Hij geloofde in principe dat sociale structuur en sociale orde belangrijk waren omdat zij het individuele egoïsme in toom hielden. Hij realiseerde zich echter dat naarmate samenlevingen zich ontwikkelden, mensen individualistischer werden – vrijer – en dat het handhaven van de sociale orde dus een groter probleem werd voor de samenleving. De vraag hoe sociale orde kon worden bereikt in complexe samenlevingen was een van zijn belangrijkste zorgen.
| Emile Durkheim 1858-1917: De allereerste ‘professor in de sociologie’ | Durkheim: de historische context Om het werk van Durkheim te begrijpen, moet je de historische context begrijpen waarin hij schreef. Emile Durkheim (1858 – 1917) was een student van de Positivist Auguste Comte. Durkheim was de allereerste hoogleraar in de sociologie. Durkheims belangrijkste werken werden gepubliceerd tussen 1893 en 1912 – hij schreef dus midden in de moderniteit en maakte de industrialisatie en verstedelijking van Frankrijk mee. Durkheim geloofde dat de sociale veranderingen die de moderniteit teweegbracht, de sociale orde bedreigden en zijn sociologie is een reactie hierop. Zijn sociaal onderzoek had twee hoofdpunten
|
1. Er bestaat zoiets als een ‘Sociale Structuur’
Durkheim geloofde dat er zoiets bestond als een sociale structuur – bestaande uit normen en waarden. Hij stelde dat deze structuur boven het niveau van het individu bestond, omdat normen en waarden voorafgaan aan het individu – ze bestaan al in de maatschappij als we erin worden geboren. Durkheim geloofde dat het gedrag van mensen werd gevormd door het systeem van normen en waarden waarin zij werden geboren.
Durkheim geloofde dat de sociale structuur bestond uit ‘sociale feiten’ – verschijnselen die extern waren aan het individu en zijn manier van handelen beperkten…
2. Sociologen moeten wetenschappelijke methoden gebruiken om de basiswetten te ontdekken die het menselijk gedrag bepalen
Veel van Durkheims werk was erop gericht om het belang van organische solidariteit aan te tonen en ook om te proberen uit te vinden wat samenlevingen moeten doen om organische solidariteit te bereiken. Om dit te doen betoogde hij dat we objectieve, sociaal-wetenschappelijke methoden moesten gebruiken om de algemene wetten te achterhalen die samenlevingen beheersen. U moet het gedeelte over Durkheims wetenschappelijke methoden en zijn studie van zelfmoord in de hand-out Positivisme/sociologie en wetenschap raadplegen.
3 Individuen moeten worden beteugeld
Durkheim geloofde dat individuen een biologische neiging hadden om van nature egoïstisch te zijn en op zichzelf te letten en dat het aan de maatschappij was om deze van nature egoïstische verlangens te reguleren, uiteindelijk ten voordele van allen. Te veel vrijheid is slecht voor zowel het individu als de samenleving. Dit is eigenlijk een voor de hand liggend idee – Durkheim geloofde alleen maar dat er meer menselijk geluk en ‘vooruitgang’ kon worden bereikt als mensen samenwerkten in plaats van als dieren met elkaar te wedijveren in een oorlog van allen tegen allen om schaarse hulpbronnen.
Samenlevingen moeten er op de een of andere manier voor zorgen dat de natuurlijke egoïstische neigingen van individuen worden ingetoomd en om dit te doen moeten samenlevingen een gevoel van sociale solidariteit creëren – dat is individuen het gevoel geven dat ze deel uitmaken van iets groters en hen de normen van aanvaardbaar gedrag bijbrengen – een proces dat Durkheim Morele Regulering noemde.
Zowel Sociale Solidariteit als Morele Regulering berusten op de effectieve socialisatie van individuen in de bredere samenleving. Socialisatie is het proces waarbij individuen de normen en waarden van een samenleving leren.
| Kernbegrip – Sociale Solidariteit | Waar er een gevoel is dat men deel uitmaakt van iets groters. Een gedeeld gevoel van samenwerken om de collectief overeengekomen doelen van de samenleving te bereiken. |
Het bereiken van solidariteit in een geavanceerde industriële samenleving is moeilijk
Durhkeim betoogde dat solidariteit en morele regulering op verschillende manieren werden bereikt in primitieve en geavanceerde industriële samenlevingen. In de eerste gebeurt solidariteit automatisch, terwijl het in de latere moeilijker te bereiken is.
In de primitieve samenleving, bijvoorbeeld: Feodaal Groot-Brittannië, vóór de industrialisatie waren de samenlevingen kleinschalig en lokaal gebaseerd, waarbij de mensen hun hele leven in hetzelfde gebied woonden. Er was ook zeer weinig roldifferentiatie en geen complexe arbeidsverdeling. Over het algemeen hebben mensen hun hele leven dezelfde ervaringen met hetzelfde dorp, dezelfde activiteiten en dezelfde mensen. Durkheim stelde dat wanneer mensen dezelfde realiteit en dezelfde doelen delen, en nauw op elkaar aangewezen zijn, morele regulering en sociale solidariteit gemakkelijk tot stand komen. Mensen deelden ook één religie, die een gemeenschappelijke set morele codes verschafte aan alle mensen. Durkheim noemde deze situatie mechanische solidariteit: Solidariteit gebaseerd op gelijkenis.
In de geavanceerde Industriële samenleving neemt het aantal gespecialiseerde taken toe en wordt de taakverdeling complexer. Individuen worden afhankelijker van elkaar naarmate mensen minder zelfvoorzienend worden en afhankelijker van een groter aantal mensen die zij niet kennen. Als gevolg daarvan vermindert het vermogen van religie om alle individuen dezelfde morele codes aan te reiken. Het probleem is dat mensen niet langer hetzelfde leven leiden, ze verschillen van elkaar, en moderne samenlevingen moeten een manier vinden om solidariteit op basis van verschil te bereiken in plaats van solidariteit op basis van overeenkomst.
Omwille van deze verschillen lopen moderne samenlevingen het risico van excessief individualisme en worden ze geconfronteerd met een ‘crisis van morele regulering’, een toestand die Durkheim ‘anomie’ noemde en Durkheim stelde dan ook dat het bereiken van morele regulering en het reguleren van individuen het primaire probleem was waarmee geavanceerde industriële samenlevingen werden geconfronteerd. Het probleem was er een van het bereiken van ‘organische solidariteit’: ‘sociale solidariteit gebaseerd op verschil
Durkheim betoogde dat, gezien het verval van religie, arbeidsorganisaties en onderwijs de samenleving zouden voorzien van de noodzakelijke morele regulering in geavanceerde industriële samenlevingen. Met betrekking tot het onderwijs stelde Durkheim dat het onderwijs ons tegelijkertijd de verschillende vaardigheden bijbrengt die nodig zijn voor een geavanceerde arbeidsverdeling en ons voorziet van gedeelde normen en waarden door het onderwijzen van vakken als geschiedenis en door het houden van gemeenschappelijke bijeenkomsten.
| Key Term – Anomie | Wanneer moderne sociale systemen buitensporig individualisme aanmoedigen – met als gevolg een algemeen gebrek aan overeenstemming over normen en waarden – omschrijven sommige commentatoren anomie als een toestand van normloosheid. |
Talcott Parsons Functionalisme
Talcott Parsons schreef in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw en bouwde voort op het werk van Durkheim
4. De Organische Analogie – we moeten de samenleving zien als een systeem
Talcott Parsons zag de samenleving als een menselijk lichaam en stelde dat instellingen in de samenleving als organen in het lichaam waren – elk voerde specifieke functies uit die noodzakelijk waren voor het in stand houden van het geheel. Parsons stelde dat delen van de samenleving moeten worden begrepen in termen van wat zij bijdragen aan de instandhouding van het geheel.
| Het lichaam | De organische analogie | Instituties |
| Elk orgaan heeft een unieke functie | Instellingen hebben een unieke functie | |
| Alle onderdelen werken in wezen harmonieus samen | Alle instellingen werken harmonieus samen | |
| Organen zijn van elkaar afhankelijk | Organen zijn van elkaar afhankelijk | |
| Hebt een aanwijsbare grens | heeft een aanwijsbare grens | |
| De som is groter dan zijn delen | De som is groter dan zijn delen. | |
| Normaal: gezond | Normaal: lage tarieven sociale problemen. |
5. Instellingen vervullen positieve functies
Op basis van de organische analogie probeerde Parsons instellingen te begrijpen door de positieve functies te analyseren die zij speelden bij het handhaven van de sociale orde. Enkele van de positieve functies die Parsons identificeerde zijn de volgende
- Instituties bevorderen over het algemeen waardeconsensus – Een van de belangrijkste functies van sociale instituties is het tot stand brengen van waardeconsensus – dat is overeenstemming over gedeelde waarden. Parsons stelde dat betrokkenheid bij gemeenschappelijke waarden de basis is voor orde in de samenleving. Twee van de belangrijkste gedeelde waarden zijn het geloof in het arbeidsethos en het geloof in meritocratie. Parsons betoogde dat deze beide van vitaal belang zijn voor de moderne samenleving, omdat een arbeidsethos ervoor zorgt dat mensen werken belangrijker vinden dan luieren, en meritocratie betekent dat mensen geloven dat hard werken beloond moet worden.
- Het gezin is verantwoordelijk voor het doorgeven van de basisnormen en waarden van onze samenleving – het zorgt voor vroege socialisatie; de stabilisatie van volwassen persoonlijkheden en ook een plek voor mensen om te ontsnappen aan de druk van het moderne leven – fungerend als een uitlaatklep.
- Onderwijs integreert individuen in de bredere samenleving – het geeft individuen een gevoel van erbij horen en identiteit aan de bredere samenleving. Parsons stelde bijvoorbeeld dat onderwijs dit doet door ons een gedeelde geschiedenis en taal te leren.
- Andere instituties reguleren individueel gedrag door middel van sociale sancties, waardoor wordt voorkomen dat misdaad en afwijkend gedrag uit de hand lopen.
Het idee van Functionele Randvoorwaarden
Parsons geloofde dat samenlevingen bepaalde functionele randvoorwaarden hadden. Functionele voorwaarden zijn dingen die samenlevingen nodig hebben om te overleven. Net zoals mensen bepaalde dingen nodig hebben om te overleven, zo moet elke samenleving bepaalde dingen hebben om goed te kunnen functioneren. Een samenleving moet bijvoorbeeld middelen produceren en distribueren, zoals voedsel en onderdak; er moet een soort organisatie zijn die conflicten oplost, en andere die de jeugd socialiseren.
Volgens Parsons heeft een sociaal systeem vier behoeften waaraan moet worden voldaan om te kunnen blijven voortbestaan – Dit zijn aanpassing, doelrealisatie, integratie en latentie. In de geavanceerde industriële samenleving wordt aan deze behoeften voldaan door gespecialiseerde subsystemen
| Parsons naam voor elke functie (AGIL) | Dit betekent…. | Uitgevoerd door welke instellingen? |
| Aanpassing | Aanpassing aan het milieu en de productie van goederen en diensten | |
| Doelverwezenlijking | Beslis welke doelen de samenleving als geheel moet nastreven | |
| Integratie | Bereik sociale cohesie | |
| Latency (Pattern Maintenance) | Socialiseer de jongeren in gedeelde waarden |
Parsons betoogde dat de behoeften van de samenleving vóór de behoeften van het individu moeten komen. Daarom benadrukt hij zo graag het belang van het gezin en het onderwijs, die bepaalde normen en waarden doorgeven die mensen binden in waardeconsensus.
Stretch and Challenge – ontdek meer over Functional- Prerequisites
De functionalistische theorie over welke ‘behoeften’ samenlevingen hebben, is verre van volmaakt. Hun theorieën over welke behoeften samenlevingen hebben, komen uit de volgende twee bronnen -Sociologen en antropologen hebben duizenden verschillende samenlevingen en culturen bestudeerd om te ontdekken of er instellingen zijn die in al die samenlevingen voorkomen. George Peter Murdock stelde in de jaren 1940 dat het gezin in iedere samenleving bestaat, terwijl Davis en Moore (jaren 1960) stelden dat er in iedere samenleving een vorm van gelaagdheid bestaat. Functionalisten concludeerden dus dat samenlevingen op zijn minst een vorm van familie en een vorm van stratificatiesysteem nodig hebben om te overleven. Marion J Levy (1952) dacht na over wat voor omstandigheden zouden leiden tot het ineenstorten van de samenleving. Zij stelde dat dit zou gebeuren als leden zouden uitsterven, als zij totaal apathisch zouden worden, betrokken zouden raken in een oorlog van allen tegen allen, of als zij zouden opgaan in een andere samenleving. Daarom betoogde zij dat alle samenlevingen mechanismen nodig hadden om ervoor te zorgen dat deze dingen niet zouden gebeuren. Hieruit volgt dat samenlevingen een soort mechanisme nodig hadden om nieuwe leden te reproduceren.
6. Sociale verandering en sociale evolutie
Parsons zag sociale verandering als een proces van ‘sociale evolutie’ van eenvoudige jager-verzamelaar samenlevingen naar complexere vormen van geavanceerde industriële samenleving. Complexere samenlevingsvormen zijn beter omdat zij zich beter aanpassen – beter kunnen inspelen op veranderingen in de omgeving, innovatiever zijn, en beter in staat zijn de talenten van een groter aantal individuen te benutten (omdat zij meritocratisch zijn). Zij zijn dus beter in staat om te overleven. (Dit is eigenlijk heel Darwinistisch – mensen gedijen beter dan apen omdat zij beter in staat zijn hun omgeving aan te passen – geavanceerde industriële samenlevingen gedijen omdat zij beter in staat zijn hun omgeving aan te passen in vergelijking met jager-verzamelaars samenlevingen.)
Parsons stelde dat aanvankelijk economische en technologische veranderingen ertoe leiden dat samenlevingen zich ontwikkelen, maar dat waarden steeds meer de drijvende kracht worden achter sociale vooruitgang. Hij stelde dat de waarden van geavanceerde industriële samenlevingen superieur waren aan die van traditionele samenlevingen, omdat moderne waarden een samenleving in staat stellen zich beter aan te passen, terwijl traditionele waarden eerder verandering tegengaan en de dingen laten zoals ze zijn.Als we nu terugdenken aan Parsons analyse van het gezin en het onderwijs, kunnen we zien dat de reden waarom hij het belang hiervan benadrukt, is dat zij de meest geavanceerde samenleving bijeenhouden – de beste – als het gezin etc. instort, kunnen we terugvallen op een primitievere vorm van sociale organisatie.
Crticismen van het Functionalistische Perspectief
1. Is er werkelijk een ‘structuur’ die onafhankelijk van individuen bestaat?
2. Het is moeilijk om de effecten van instituties te beoordelen – Om vast te stellen of een institutie positieve functies heeft, zou men nauwkeurig alle effecten moeten meten die een institutie feitelijk heeft op alle individuen en alle andere instituties. Dit is uiterst moeilijk te doen omdat het onmogelijk is om de effecten van een institutie op andere dingen te isoleren.
3.Functionalisme overdrijft de omvang van Waardeconsensus en Sociale Orde – Parsons wordt bekritiseerd omdat hij aanneemt dat waardeconsensus bestaat in plaats van het daadwerkelijk te bewijzen
4.Michael Mann betoogt dat sociale stabiliteit eerder het gevolg zou kunnen zijn van een gebrek aan consensus dan van het feit dat er consensus is. Als iedereen werkelijk zou geloven in de waarde van prestaties, dan zou er wanorde kunnen ontstaan omdat niet iedereen de hoogste beloning kan krijgen. Hieruit volgt dat sociale stabiliteit waarschijnlijker is als de mensen aan de onderkant van de samenleving – de meerderheid – worden afgestemd.
5.Het functionalisme is een deterministische theorie – Menselijk gedrag wordt afgeschilderd alsof het wordt gevormd door het sociale systeem, alsof individuen zijn geprogrammeerd door sociale instellingen.
6.Functionalisme negeert conflict en dwang – Marxisten stellen dat mainstream sociale waarden – zoals die in patroonvariabele B, in feite de waarden van elitegroepen zijn, en dat de sociale orde dus wordt opgelegd aan de meerderheid door een relatief kleine groep elitaire actoren.
7. Functionalisme is ideologisch – Functionalisme is een conservatieve sociale theorie. Door te stellen dat bepaalde instituties noodzakelijk zijn – zoals het gezin, religie en stratificatiesystemen – rechtvaardigt men in feite het bestaan van de sociale orde zoals die is, ook door te focussen op de positieve functies
Dus is het Functionalisme vandaag de dag nog relevant?
Ondanks de hierboven genoemde gebreken moet het Functionalisme misschien niet zonder meer worden verworpen –
Het idee dat het zinvol is naar de samenleving te kijken als een systeem en dat de onderdelen onderling afhankelijk zijn, is een aanname van regeringen die geld in onderwijs of welzijnszorg pompen om een gewenst doel te bereiken.
Ook het idee dat we landen kunnen helpen zich van primitief tot geavanceerd te ontwikkelen door hulp te geven, is nog steeds heel gangbaar, en velen in de ontwikkelingslanden streven ernaar te worden zoals landen in het Westen.
Tot slot blijkt uit statistieken nog steeds dat er interessante correlaties bestaan tussen iemands positie in de sociale structuur en de kans dat hen iets overkomt. Bijvoorbeeld….
Het Functionalistische Perspectief op het Gezin
Het Functionalistische Perspectief op Onderwijs
Moderniseringstheorie (soort Functionalist toegepast op Mondiale Ontwikkeling)
Vind Meer: Basis info
Deze History Learning Site post heeft een zeer basis overzicht van het Functionalisme